Loes Ypma, voorzitter van de BMK, reageert: ‘Afschaffing van  de kinderopvangtoeslag is een doorbraak maar de kansenongelijkheid wordt helaas niet  aangepakt. 95 procent gratis kinderopvang is een mooie eerste stap, maar het kabinet moet nú doorpakken door alle kinderen toegang te bieden. Ook de kinderen van niet-werkende ouders.’

Ypma is wel tevreden over het afschaffen van de ‘foutgevoelige en complexe’ kinderopvangtoeslag. ‘De  overheid gaat kinderopvangorganisaties rechtstreeks financieren en niet meer via ouders, zodat zij niet meer slachtoffer kunnen worden van het toeslagensysteem. Voor werkende ouders wordt
kinderopvang een stuk eenvoudiger en zonder risico’s, en dat is heel goed nieuws.’

Maar we zijn er nog niet, aldus Ypma, want het regeerakkoord is slecht nieuws voor kinderen van niet werkende-ouders en voor de mensen met de laagste inkomens. ‘Dit bevordert de kansenongelijkheid van kinderen en dat vinden wij een zorgwekkende ontwikkeling. Een en ander is niet in lijn met het advies van de Raad van State, want die adviseerde de kinderopvang onafhankelijk te maken zowel inkomen als het werk van ouders. Daarom moet het kabinet nú doorpakken met een uitbreiding naar niet-werkende ouders.’

BK: Gematigd positief

De BK is gematigd positief over de plannen van het nieuwe kabinet voor de kinderopvang. Directeur Emmeline Bijlsma: ‘Kinderopvang wordt voor veel mensen goedkoper, dat is goed nieuws. Maar dan wel in het bijzonder voor de hoge inkomens, en dat is een aandachtspunt. De kinderopvangtoeslag wordt hervormd en daarmee simpeler en ook dat zal voor veel ouders prettig zijn.’

De BK is net als de BMK ongelukkig met het feit dat de kinderopvang niet breder toegankelijk wordt voor niet-werkende ouders. ‘Dat is teleurstellend en de prijs die we betalen voor het “gratis maken”. Dat gekozen wordt voor een stapsgewijze uitvoering is wel verstandig.’

De kinderopvangtoeslag zal rechtstreeks aan de kinderopvang worden uitgekeerd. Die plannen waren er al eerder maar waren lastig uitvoerbaar. De grote vraag is natuurlijk wie dat gaat uitvoeren en of dat nu wel lukt, aldus Bijlsma. ‘De expertise van de dienst Toeslagen moet absoluut worden gebruikt. Om de breuk met het verleden te markeren zou een nieuwe dienst kunnen worden ondergebracht bij het ministerie van SZW. Dat past ook veel beter. Het ministerie van Financiën en de Belastingdienst zijn van oudsher gericht op het innen van geld, niet op het uitgeven. Het domein van Sociale Zaken heeft veel meer affiniteit met inkomensondersteuning, waar het hier feitelijk om gaat.’

Uitvoerbaarheid hele klus

Voor de kinderopvang zal de uitvoerbaarheid nog een hele klus zijn, aldus Bijlsma. ‘Naar verwachting zal de vraag naar kinderopvang door de hogere vergoeding sterk toenemen, zo weten we uit het verleden. Dat zal er onherroepelijk toe leiden dat er meer personeel en meer locaties nodig zijn, in een tijd van grote krapte.’

Loes Ypma van de BMK wijst nog op het belang van de plannen voor de krappe Nederlandse arbeidsmarkt. ‘Want kinderopvang is dé oplossing voor het oplossen van arbeidsmarkttekorten in heel Nederland, omdat kinderopvang voorwaardelijk is voor jonge ouders om te kúnnen werken. Door ook kinderen van niet-werkende of werkzoekende ouders toegang te geven tot kinderopvang, vergroten we onze Nederlandse arbeidsmarktcapaciteit.’

BOinK: Gemiste kans

Gjalt Jellesma van oudervereniging BOinK ten slotte beschouwt het regeerakkoord als een gemiste kans. ‘Natuurlijk is het fijn dat alle werkende ouders straks maar 5 procent gaan betalen, maar het algemeen toegangsrecht is uitgeruild tegen het getamboereer op gratis kinderopvang. Precies zoals we hadden voorspeld wordt het toeslagenstelsel in stappen afgeschaft. Eeuwig zonde dat op een zoals door ons voorspeld volstrekt onhaalbaar punt het innemen van een gezamenlijk standpunt is gesneuveld. De les is opnieuw: alleen als de kinderopvang één geluid laat horen worden we gehoord.’