Uit een gezamenlijke notitie van GGD GHOR en de VNG werd onlangs duidelijk dat inspecteurs een overtreding in het dossier noteren als er, ongeacht reden, wordt afgeweken van het vaste gezichten criterium. Dit gebeurt ook als er sprake is van overmacht, bijvoorbeeld bij ziekte van een collega of bij een calamiteit.
Strengere uitleg
Of een gemeente op basis van deze notitie besluit te handhaven (bijvoorbeeld een boete geven) hangt af van de motivatie om van deze eis af te wijken. GGD GHOR raadt inspecteurs aan om de omstandigheden nadrukkelijk in het rapport op te nemen zodat de gemeente een weloverwogen besluit kan nemen. De branche steigerde na de uitleg van de toezichthouder om een overtreding, ook bij overmacht, altijd als zodanig te noteren in het inspectierapport. Brancheorganisatie Kinderopvang: ‘GGD GHOR Nederland en de VNG geven een veel strengere en stringentere uitleg van de vaste gezichten maatregel dan nu geldt. Dat is nooit de bedoeling geweest van de convenantpartijen.’ De kritiek vond gehoor bij staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken die beloofde hierover met GGD GHOR en de VNG in gesprek te gaan. ‘Met het laten vervallen van een belangrijke passage in de toelichting van de AMvB is nooit beoogd om overmacht situaties uit te sluiten bij het oordeel van de toezichthouder’, zegt zij.
Regel vanaf 2018
Vanaf 1 januari 2018 moeten kinderen tot 1 jaar maximaal twee vaste gezichten toegewezen krijgen. Van die vaste gezichten, moet er in ieder geval altijd één vast gezicht aanwezig zijn voor het kind. Als een baby op een grote groep zit waar meer beroepskrachten op de groep staan, mag een kind drie vaste gezichten toegewezen krijgen. Kinderen vanaf 1 jaar krijgen drie, en in grotere groepen vier beroepskrachten toegewezen van wie er altijd één aanwezig moet zijn. Deze laatste regel gold al.
Proactief
Nu er nog geen oplossing is, wil Brancheorganisatie voorkomen dat houders hierdoor in de problemen kunnen raken. Zij geven daarom tips om zelf proactief te werk te gaan. De tips op een rij:
- Beschrijf hoe je structureel probeert te voldoen aan het vaste gezichten criterium en welke stappen je onderneemt wanneer dat onverhoopt niet lukt.
- Zorg ervoor dat je in de fase van hoor en wederhoor en via de schriftelijke zienswijze duidelijk aangeeft waarom een calamiteit, verlof of ziekte leidde tot een overmachtssituatie en dat het gegeven de omstandigheden niet verwijtbaar is dat de vaste kracht op die dag niet werkzaam was. Benoem bijvoorbeeld de eerste ziekmeldingsdatum en de acties die je hebt gedaan om een andere vaste kracht in te zetten, en waarom dat (nog) niet gelukt was.
- Geef aan dat er bijvoorbeeld wel een vaste flexkracht is ingezet of iemand van een andere groep die de kinderen goed kent.
- Iedere werknemer heeft recht op verlof; je hebt als houder niet de mogelijkheid om een andere vaste kracht te verplichten om buiten haar vaste werkdagen (extra) te werken.
Voor de rest is het afwachten of GGD GHOR en de VNG en staatssecretaris Van Ark eruit komen met elkaar.
In de notitie van GGD GHOR en VNG is te lezen dat de toezichthouder voorwaarden stelt aan de inzet van ‘het vaste gezicht’ op de groep. Lees meer over de notitie en de verwarring die erdoor ontstaan is in dit artikel.
Lees hier het artikel op de website van de Brancheorganisatie
Voor mij blijft de kernvraag: waarom accepteren wij met z’n allen dat GGD GHOR kennelijk de baas is in de Nederlands kinderopvang? Ooit was de branche zelf-regulerend en was de Wko een neerslag van ons eigen Convenant. Jaren hebben wij zelf bepaald welke kwaliteitsregels er kwamen en hoe die moesten worden uitgelegd. Door wie en wanneer is de macht aan GGD GHOR overgedragen? Die hoort een bescheiden toezichthouder te zijn van onze regels en niet dwingend aan de branche haar eigen absurde variaties op te leggen. En als wij dat allemaal toestaan dan is GGD GHOR dus de baas die de regels bepaalt die ze vervolgens ook zelf komt controleren.
We kunnen daartegen opstaan in plaats van af te wachten of het de staatssecretaris lukt GGD GHOR op andere gedachten te brengen.
Het kan nog wel wat pro actiever!
Mijn advies – in afwijking van tip 2 van de branche organisatie- is om – als het nodig is – eerder in actie te komen. Want waarom zou je als houder wachten tot de fase van hoor en wederhoor en/of de zienswijze mogelijkheid om je zegje te doen? Dan is het onderzoek al afgerond en ligt er een concept inspectie rapport waar normaal gesproken niet veel meer aan gesleuteld gaat worden.
Als tijdens of kort na het inspectiebezoek (bijvoorbeeld op basis door de GGD opgevraagde dan wel de geraadpleegde werkroosters) al klip en klaar is dat er een discussie gaat/kan ontstaan over de vaste gezichten, dan kan je daar beter beter meteen schriftelijk en goed gemotiveerd op reageren.
Het onderzoek is dan namelijk nog in volle gang. De toezichthouder moet die aanvullende informatie vervolgens meenemen in haar afwegingen, kan eventueel aanvullende stukken opvragen en stelt dan pas een concept inspectierapport op.
Als er in dat concept inspectie rapport nog steeds wordt geconcludeerd tot een overtreding en/of als de feiten en omstandigheden die tot dit oordeel hebben geleid niet/onvoldoende zijn beschreven, dan kan je alsnog gebruik maken van hoor wederhoor en eventueel het indienen van een zienswijze.
Overigens is er bij verlof (zoals vakantie) juridisch gezien nooit sprake van overmacht terwijl dat bij ziekte wel het geval is.