Frank Groot, directeur van Sterrenschool De Ruimte in Almere, is niet vies van uitdagingen. Zijn meest recente project: de aanschaf van een heus stuk bos vlakbij het IKC. ‘Kom, we gaan!’, zegt hij vrijwel direct als ik ernaar vraag. Op het raam van het gebouw prijkt een afbeelding van een grote boom met logo’s van partners van de school. ‘Wat we nu doen met dit bos, komt voort uit de complete samenwerking’, legt hij al lopend uit.
Onderweg naar buiten wijst hij nog even op het buurtcentrum dat net als het wijkteam in hetzelfde schoolgebouw zit. Alles onder één dak heeft voordelen, vindt hij: ‘Je hoort alles en je ziet alles. Als ik iets wil organiseren, is het zo gedaan. De verbinding met de wijk is makkelijk te maken.’
Sterrenbos
‘Ons eigen Sterrenbos’, noemt Groot het met een knipoog naar het gekapte Sterrebos in Limburg. Via Staatsbosbeheer onderhouden ze een braakliggend stuk grond van 2000 vierkante meter, aansluitend op een bestaand bos, op een plek waar tot voor kort nog geen boom stond. Door het Talentenlab – een groep van dertig kinderen uit groep 5 tot en met 8 – zijn meerdere ontwerpen gemaakt voor de inrichting van het terrein dat bos moet worden. Het winnende ontwerp is goedgekeurd door Staatsbosbeheer.
Bewuster
Waarom al deze moeite als je ook gewoon met de klas af en toe het bos in kunt gaan? ’Doordat we zelf eigenaar zijn geworden, ben je veel bewuster met de natuur bezig. Je moet het onderhouden, maar wat betekent dat allemaal? Wij koppelen onze lessen aan dit bos. Zeker met de vakken natuur en wetenschap & techniek.’ Groot overweegt om er zelfs nog een stuk bij te kopen: ‘Het mooie is: je loopt hier zo even heen, je doet een activiteit, en gaat weer terug. Natuuronderwijs kunnen we hier heel mooi combineren: hoe onderhoud je planten, hoe ga je met de natuur om? Kinderen veel meer bekend laten worden met alles dat groeit… ja, dat is nodig: de kennis van natuur is minimaal. Een sperwer, wat is dat nou eigenlijk? Hier zie je de vossen en de reeën lopen.’
Brandnetelsoep
Op de Sterrenschool werken ze vanuit de Leskracht-gedachte: wereldoriëntatie en taal in een onderzoeksmatig houding. ‘Wij combineren mens& samenleving, natuur&techniek, geschiedenis en aardrijkskunde in onze jaarlijkse thema’s. De groene activiteiten kunnen we hier doen: bijvoorbeeld brandnetelsoep maken in het bos.’
Ouderbetrokkenheid
Een aanvulling op deze onderzoeksmatig manier van lesgeven, waar Groot met trots over vertelt, zijn de 5×16 dagen op school. ‘Dat zijn 16 groepen, 5 keer per jaar, helemaal vrij geroosterd vanuit de SLOB-gelden. Ouders runnen de klas – daar heb je meteen je ouderbetrokkenheid te pakken – en extern ingehuurde workshopleiders gaan met de groep de hele dag allerlei activiteiten doen waarbij ze onderzoeksmatig onderwijs naleven. Workshops, drama , kunst, voorstellingen… én natuur. Bij de laatste 5×16 dagen hebben we onder meer insectenhotels gemaakt. Die gaan we hier in de bomen hangen.’
Ondernemerschap
Door het beheren van zo’n bos, leren de kinderen niet alleen over natuur, maar óók over ondernemerschap, vertelt Groot: ‘Om een plan te maken moesten de kinderen al over zoveel nadenken. Bijvoorbeeld: we willen een insectenhotel. Voor welke beestjes dan, en aan welke eisen moet het voldoen? Je leert er enorm van: je bent met ondernemerschap bezig, met nadenken over wat wel en niet werkt.’
Educatieve kring
We horen een trein voorbij rijden, verder is het muisstil. ‘De bomen hier hebben we gepland op boomplantdag. Hier moet de hoofdingang komen, kijk, hier liggen al takken. Daar moet een soort boog van komen. En verderop een educatieve kring van boomstammen. Misschien nog een paddenpoel, of een blotevoetenpad. Meer dan honderd struiken staan er nu, ook bessen en bramen, die we op school kunnen verwerken in de keuken.’
Na schooltijd
Naast school zijn recent appel- en perenbomen gepland. Die kunnen ze tijdens én na schooltijd gebruiken, want ook opvangorganisatie Partou participeert. ‘Zij zijn natuurlijk commercieel, we betalen het personeel niet uit één pot. Maar wij zoeken juist de samenwerking op waar het kan. Zij kunnen hier ook wekelijks aanwezig zijn: onderhoud plegen, een spel doen, noem maar op.’ Praktische bezwaren wuift hij weg: ‘Het is gewoon praten en afstemmen. Doe jij dit, en ik dat. Prima. Deal.’
Meegaan in elkaars projecten
‘Het is van belang om het enthousiasme met elkaar te hebben. Ondernemingsdrift en gewoon dóen. Dit is een hartstikke mooie kans – en die hebben we gepakt.’ In de toekomst wil Groot ook medewerkers hebben die zowel tijdens als na schooltijd hier te vinden zijn. ‘Bijvoorbeeld een vakleerkracht gym, of onderwijsassistenten die zowel bij de bso als op school kunnen werken. De bso draait met onze thema’s mee waar het kan. We gaan zo veel mogelijk mee in elkaars projecten.’ Kinderen die verbonden zijn aan de bso zijn heel blij met de doorgaande lijn, zegt Groot. ‘Ik wil gewoon dat het goed geregeld is, daar hebben kinderen recht op. Als ik mijn partner Partou kan ondersteunen door samen op te trekken, dan doe ik dat.’
Kansen zien
Groot zegt ‘altijd wel een potje te vinden’ voor nieuwe projecten. Partners van de school, die op het punt van afhaken stonden voordat hij er kwam, zijn inmiddels enthousiast aan het meefinancieren. ‘Als je directeur bent van een IKC, moet je kunnen ondernemen, samenwerken, kansen zien, doorpakken. Het anders dúrven neer te zetten. Ondernemen, hup!’
Burger
Inspirerende leraren en inspirerende activiteiten: dat is wat ze proberen te creëren op IKC De Ruimte. ‘Een dertien in een dozijn basisschool willen we niet zijn. Wat herinner je je van vroeger? Ik denk dat als je dit soort projecten pakt, je kinderen ermee inspireert en uitdaagt en dat ze dit later in hun rol als burger meenemen.’
