Vanaf woensdag 23 juni leggen medewerkers in de kinderopvang, peuterspeelzalen en de buitenschoolse opvang het werk neer: zij gaan staken en voeren daarmee actie tegen de hoge werkdruk. Maar mag dat eigenlijk wel? Welke regels gelden er?

Stakingsrecht

Het stakingsrecht is vastgelegd in artikel 6.4 van het Europees Sociaal Handvest (ESH): werknemers én werkgevers hebben het recht op collectief optreden wanneer er sprake is van belangengeschillen. En bij dat collectief optreden wordt het stakingsrecht met name genoemd. Dit geldt bijvoorbeeld ook wanneer werkgevers en vakbonden het niet eens worden over de inhoud van de cao.

Een staking moet echt gaan over een belangengeschil tussen werkgevers en werknemers. Gaat het om een politieke kwestie waar werkgevers geen invloed op hebben, mogen werkgevers niet naar het pressiemiddel van staking grijpen.

Stakingsuitkering

Hoewel staken een recht is, is een werkgever niet verplicht om loon door te betalen over de uren die je staakt. Leden van de organiserende vakbond (op 23 juni is dat de FNV) kunnen een stakingsuitkering krijgen, als zij zich registeren op de dag van de staking. Niet-leden mogen als vanzelfsprekend meedoen aan de staking, maar krijgen geen stakingsuitkering. Staken is geen werkweigering, meldt FNV. Je mag dus niet worden ontslagen door aan een staking mee te doen. Ook mag je werkgever je geen andere straffen geven. FNV benadrukt dat het ten strengste verboden is dat werkgevers actievoerende werknemers intimideren op wat voor manier dan ook. ‘Neem in dat geval direct contact met ons op via kinderopvang@fnv.nl.’

FAQ voor werknemers en ouders

FNV heeft een FAQ voor werknemers en ouders gepubliceerd met daarin onder meer:

• Hoe weet ik of bij de kinderopvanglocatie gestaakt wordt?

De werkgevers in de kinderopvang krijgen een bericht van de FNV als er een staking binnen hun organisatie plaats gaat vinden. Zij moeten dit naar hun werknemers en de ouders van kinderen – die mogelijk die dag naar de opvang gaan – communiceren.

Voor medewerkers: als er gestaakt wordt in jouw bedrijf, laat de FNV dat weten aan de werkgever, namens alle medewerkers in het bedrijf. Dus ook namens jou. Je hoeft niet te overleggen, toestemming te vragen of een vrije dag op te nemen. Staken is een recht.

• In welke organisaties wordt gestaakt?

Dat bepaal jij als werknemer. FNV begint bij de organisatie met de meeste aanmeldingen om te gaan staken. Let op: bespreek activiteiten die je wil gaan uitvoeren tijdens een staking altijd eerst met de FNV, contactpersonen binnen je bedrijf of regio en/of de FNV-bestuurder.

• Mijn werkgever wil dat ik doorgeef of ik ga staken. Ben ik verplicht dit te doen?

Nee, dit hoeft niet. En je bent zeker niet verplicht om door te geven of je gaat staken. Voorafgaand aan de stakingen nodigt FNV werkgevers uit tot een veiligheidsoverleg. Hierin bespreekt FNV met de werkgever waar er wordt gestaakt en onder welke voorwaarden. FNV: ‘Wij bespreken dit soort punten met hen. Je hoeft dus ook niet voor een bepaalde datum aan jouw werkgever, roosteraars/planners en/of de afdeling HR door te geven dat je gaat staken.’

Bekijk de andere veelgestelde vragen op de website van de FNV >>

Bronnen: PWnet, FNV