Dat zegt gedragsanalist Marjon Kuipers in Vakblad Vroeg. Volgens haar zijn er zelfs op het kinderdagverblijf al baby’s met stressgedrag. ‘Eigenlijk wel begrijpelijk als je ziet hoe kinderen binnengebracht worden. Sommigen hebben zelfs de nachtluier nog aan. Veel ouders redden het ‘s morgens niet, die komen al bellend binnen, leveren hun kind af om het in de avond na het eten weer op te halen. Zo’n jongetje of meisje heeft dus helemaal geen schakeltijd meer. Het gaat mee in de ratrace van de ouders. Een zorgelijke ontwikkeling.’

Rol pm’ers

Pedagogisch medewerkers spelen in de ogen van Kuipers een wezenlijke rol in het verminderen van de stress bij kinderen. ‘Zij kunnen dé factor zijn die rust en veiligheid bieden. Het is met name van belang om niet te veel prestaties van deze kinderen te verwachten. Zet de kinderen bijvoorbeeld niet allemaal tegelijk aan het kleuren of knutselen omdat het schema dat verlangt. Wees in plaats daarvan veel meer kindgericht bezig. Dit betekent vooral oog hebben voor wat een individueel kind nodig heeft.’

Overleving

Jonge kinderen met veel stress zitten in de overlevingsmodus, aldus Marjon Kuipers. ‘Dit betekent dat zij heel gericht zijn op de signalen om hen heen. Dat is een neurobiologisch proces, waarbij je onbewust het gevoel hebt dat het gevaar bij wijze van spreken achter iedere grasspriet kan schuilen. Zo geeft zelfs een leidster met drukke kleding meer informatie door dan een collega met een effen T-shirt. Ook alles wat niet achter kastdeuren zit aan mappen, materiaal en dergelijke geeft signalen af. Verminder je die prikkels van buitenaf, dan maak je het direct aangenamer voor een gestrest kind.’