Een op de vier ouders van 0- en 1-jarigen geeft aan dat hun kind minstens 2 uur per dag aan beeldschermen besteedt. Gemiddeld besteden jonge kinderen tot en met 6 jaar 100 minuten per dag aan digitale media, met name op tablet, telefoon of televisiescherm. Dit blijkt uit een verdiepend onderzoek van Netwerk Mediawijsheid dat is uitgebracht tijdens de Media Ukkie Dagen.
Negatieve effecten van overmatig mediagebruik
Hieruit komt ook naar voren dat digitaal mediagebruik vaak samengaat met stilzitten en dat dit toeneemt als kinderen ouder worden. Het huidige mediagebruik bij jonge kinderen is aanzienlijk meer dan dat de World Health Organisation (WHO) adviseert. Volgens deze officiële richtlijnen zouden kinderen tot 2 jaar geen schermtijd moeten hebben en kinderen tot 5 jaar maximaal 1 uur per dag. ‘In voorgaande jaren hebben we al vaker een toename gezien van dagelijkse schermtijd bij jonge kinderen en dat lijkt zich nu wederom voort te zetten met nog eens 7 minuten erbij ten opzichte van 2022. Dat is zorgelijk, want overmatig gebruik van digitale media en te weinig beweging op jonge leeftijd kan slaap en taalontwikkeling negatief beïnvloeden en overgewicht en bijziendheid in de hand werken’, aldus onderzoeker lector dr. Peter Nikken van hogeschool Windesheim.
Stilzitten
Verdiepend onderzoek van Netwerk Mediawijsheid in samenwerking met het Trimbos-instituut en hogeschool Windesheim wijst uit dat mediagebruik bij jonge kinderen vaak samengaat met stilzitten. Hoe ouder kinderen worden, hoe meer dat toeneemt. Dat is zorgelijk, met name voor kleuters, die op school ook al vaker op vaste momenten zitten.
Ook geeft één op de vijf ouders aan dat hun kind minimaal één keer per dag meer dan 60 minuten zittende activiteiten doet. Het in 2022 gelanceerde beweegadvies voor 0-4 jarigen adviseert juist om jonge kinderen geen lange periodes stil te laten zitten, ze niet langer dan 60 minuten in hun bewegingsvrijheid te beperken en mediagebruik te matigen en aan te passen op hun leeftijd. Uit dit onderzoek blijkt inderdaad dat activiteiten met een telefoon en gamen bij jonge kinderen grotendeels zittend plaatsvinden. Maar er is ook goed nieuws: een kwart van de kinderen tussen de 0 en 6 jaar is in beweging tijdens het kijken van televisie en de helft van jonge kinderen als ze luisteren naar muziek of podcasts.
Media Ukkie Dagen
Om bewustwording te creëren en kennis te verspreiden over het mediagebruik van kinderen, zijn de jaarlijkse Media Ukkie Dagen weer van start gegaan. Van 24 maart t/m 31 maart 2023 is hét moment om bewust stil te staan bij hoe we media gebruiken. Kom samen in beweging met het thema van dit jaar: Balans: Bewegen met media. Kleine aanpassingen in het mediagebruik kunnen namelijk al een groot effect hebben en kunnen nadelige gevolgen beperken.
Media Ukkie Dagen in de kinderopvang
De vraag is natuurlijk: hoe kun je dan als kinderopvang media bewust inzetten, zodat kinderen er veilig plezier aan beleven? En hoe zorg je voor de juiste balans? Ook voor professionals in de kinderopvang zijn er weer tips, spellen, toolkits en andere must haves beschikbaar gesteld. Op deze pagina voor kinderopvangprofessionals alles wat je nodig hebt en moet weten omtrent media voor de kinderopvang.
10 tips om op een gezonde manier met bewegen en media aan de slag te gaan
Netwerk Mediawijsheid heeft met experts 10 tips ontwikkeld die eenvoudig en direct toe te passen zijn om bewegen met media te stimuleren en balans te creëren.
- Houd afstand van het scherm
Laat je kind drie reuzenstappen zetten vanaf het scherm. Dit is beter voor de ogen! Een tv nodigt meer uit tot ver weg zitten dan een smartphone of tablet.
- Verander de houding
Een actieve houding maakt het verschil. Op de grond zitten is actiever dan op de bank. Een kruk is nóg actiever. Staand media gebruiken wint het van alle houdingen.
- Wissel houdingen met elkaar af
Lees zittend een boek, speel op de grond een spelletje, of dans mee met YouTube. En verzin na 20 minuten een ‘ver weg-kijkopdracht’. Bijvoorbeeld: zie je vogels in de boom? Of: welke kleuren auto’s herken je daar?
- Doe mee met wat je leest, ziet of hoort
Tijdens mediagebruik kun je makkelijk meebewegen met de verhalen, bijvoorbeeld bij het lezen van boekjes en luisteren van podcasts. Beeld samen met je gezicht, je handen en je voeten uit wat er gebeurt en maak grappige en spannende geluiden.
- Ontdek bewegingen
Laat je kind zich na een filmpje of spelletje helemaal oprollen en daarna helemaal uitrekken. Onderzoek samen bewust hoe het voelt om je klein EN groot te maken. Zet een vrolijk muziekje aan en ontdek welke beweging er ontstaat.
- Kom in actie
Kinderen hebben al vanaf jongs af aan elke dag veel beweging nodig. Is je kind ouder dan 3 jaar? Dan is minimaal een uur (matig tot zwaar) intensief bewegen het advies. Denk aan klimmen, rennen of fietsen. Samen boodschappen doen, de trap stofzuigen of ramen lappen hoort er ook bij.
- Verbind media aan andere activiteiten
Maak samen een toneelstukje van wat je gelezen hebt in een boek. Knutsel of teken de hoofdpersonen na. Of doe een stopdans op het intromuziekje van een filmpje. Op deze manier wissel je activiteiten af én verbind je beweging aan media.
- Ga samen naar buiten
Weer of geen weer, trek erop uit. Ga op schattenjacht in de buurt, verzin een foto-opdracht, of zoek samen (online) welke planten en dieren er bij jou in de buurt te vinden zijn.
- Zit niet te lang stil
Net zo belangrijk als voldoende bewegen, is niet te lang achter elkaar stilzitten. Laat je kind niet langer dan een uur zitten in een kinderzitje, buggy of autostoeltje.
- Geef het goede voorbeeld
Als je als ouder veel zittend van media gebruik maakt, doet je kind het eerder na. Wissel dus ook zelf af tussen momenten met en zonder media, en tussen bewegen, zitten en staan. En praat erover met je kind. Vraag bijvoorbeeld wat zij/hij vindt van jouw mediagebruik.
