Kindcentrum Adriaan van den Ende is geen integrale organisatie voor basisschool en kinderopvang, maar wil dat wel worden. ‘We maken deel uit van stichting Archipel waar al een deel van de kleine scholen in eigen beheer kinderopvang heeft opgezet. De doelstelling is dat in 2025 alle scholen van Archipel hun eigen kinderopvang hebben.’ En tot die tijd werkt directeur Jettie van Osch nauw samen met Partou kinderopvang, een landelijke commerciële aanbieder. Partou heeft in de school een verticale groep 0 – 4, een peutergroep en drie bso-groepen (4-6, 6-8 en 8+), aangestuurd door een locatiemanager en een assistente. Sinds 2014, toen de school in het nieuwe gebouw startte, wordt er samengewerkt met de kinderopvang volgens de visie van Covey. Jettie van Osch vertelt dat er wel wat hobbels zijn geweest in de samenwerking. ‘De kinderopvang werd een paar keer overgenomen door een nieuwe keten waardoor de organisatie veranderde en we iedere keer opnieuw moesten opbouwen.’ Een andere hobbel is het vele verloop en het moeilijk vinden van personeel in de buitenschoolse opvang. ‘Dus daar kan nog wel wat verbeterd worden.’ Ze zou ook graag naar een minder strikte scheiding van schooltijd en bso-tijd willen, om maar wat te noemen.

Onderbouw

Gelukkig vallen er genoeg successen te vermelden in de samenwerking. Vooral in de onderbouw wordt heel goed inhoudelijk samengewerkt door de pm’ers van de peutergroep en de leerkrachten van de kleuterklassen. ‘We kijken met elkaar hoe we de kinderen kunnen uitdagen en zorgen voor een rijke leeromgeving. Er worden thema’s met elkaar afgestemd en samen voorbereid. De overgang van opvang naar onderwijs willen we ook minder groot laten zijn, doordat kinderen met elkaar buiten spelen en elkaar dus al kennen. En als ze bijna vier zijn mogen ze al meedraaien op school.’ Alle personeelsleden worden ook getraind in het werken volgens dezelfde methode. ‘We hebben onlangs weer een training aangeboden over ‘The seven habits’ van Stephen Covey. Alle  nieuwe mensen – en dan heb ik het over zowel leerkrachten als onderwijsassistenten als pedagogisch medewerkers –  kunnen deze volgen en wij betalen dit vanuit de school,’ vertelt Jettie van Osch.

Nieuw gebouw

Het kindcentrum is in 2014 gestart met een nieuw gebouw en de visie van Covey vanuit de gedachte: we willen het beste voor ieder kind. ‘Hoe gaan we dat met elkaar doen en zorgen dat we één visie hebben?’ Jettie van Osch was niet bij deze start maar werkt er sinds 2018 als directeur. Ze kent beide werksoorten goed; begonnen als pedagogisch medewerker in de kinderopvang en met aanvullende opleidingen doorgestroomd naar leerkracht, IB’er, adjunct-directeur en nu schooldirecteur. Ze voelt zich als een vis in het water bij de visie van Covey en wil deze graag toelichten.

Voorbeeldgedrag

‘Het gaat er om dat we graag willen dat kinderen weten wie ze zijn en waar ze goed in zijn. Maar dat geldt ook voor de volwassenen. We hebben met elkaar afspraken over regels, maar ook voorbeeldgedrag.’ De visie van Covey is vastgelegd in zeven ‘gewoontes’. ‘Proactief zijn, is een van de eerste gewoontes. We vinden het belangrijk dat je weet waarom je dingen doet. Dat je werkt vanuit een visie met het einddoel voor ogen. Het moet helder zijn dat belangrijke zaken eerst komen. Die gewoontes aanleren, starten we al in de opvang. Kinderen leren daar al uit een prentenboek met handpoppen hoe ze proactief kunnen zijn, hoe ze kunnen meehelpen op de groep en hoe ze kunnen zorgen dat ze zelf verantwoordelijk worden voor heel veel zaken. Andere drie gewoontes gaan over hoe ze kunnen samenwerken met andere kinderen en zorgen dat het altijd fijn is voor alle kinderen in de groep. De gewoonte “eerst begrijpen en dan begrepen worden” betekent bijvoorbeeld in conflictsituaties dat ze zich eerst zich proberen te verplaatsen in het andere kind. Met “creëren van synergie” bedoelen we dat we er voor zorgen dat iedereen het hier prettig heeft. Je moet goed voor jezelf zorgen maar ook zorgen dat anderen het fijn hebben. Dat doen we bijvoorbeeld door ieder kind bij de deur te begroeten, zodat ieder kind zich gezien voelt.’

Zaag

De gewoonte “houdt je zaag scherp” betekent dat je voor jezelf zorgt en in balans bent. ‘We willen kinderen meegegeven dat ze weten wanneer ze goed functioneren. Wat hebben ze daarvoor nodig? Wanneer ontspan je en wanneer is dat in evenwicht? Dat is niet alleen van belang voor kinderen maar daar hebben we in het team zelf ook aandacht voor,’ vertelt Jettie van Osch. Vanuit het traject de ‘Seven habits-school’ wordt op alle niveaus taal en inhoud gegeven aan de zeven gewoontes. ‘En dan word je uiteindelijk een gecertificeerde “Leader-in-me-school”. Hiervan zijn er inmiddels ongeveer 150 in Nederland. Je vertaalt die visie en creëert een cultuur waar iedereen, van nul jaar tot volwassene, volgens dezelfde principes werkt en leeft. Je werkt ook vanuit talenten van kinderen en medewerkers, die daar actief in meedenken en betrokken zijn.’

Houvast

Als je een specifieke visie en gedachtengoed deelt met elkaar, werkt dat heel fijn, vindt Jettie van Osch. ‘Het biedt houvast voor de keuzes die je maakt. We maken bijvoorbeeld met iedere klas en groep aan het begin van het jaar een eigen mission statement. Wat voor klas of groep willen we zijn, wat willen we met elkaar bereiken? Dat doe ik ook met mijn team en dit biedt een structuur waar ik keuzes op kan baseren.’

Stem geven

Wat ook bij de visie van de school past, is een stem geven aan kinderen en ouders, vertelt de schooldirecteur. ‘Wees proactief, denk mee en laat horen wat je ergens van vindt. We hadden eerst een leerlingenraad, waar vooral de directeur heel druk mee was. Ik wilde dat veranderen en ook anders noemen. Toen is de Kinderdenktank ontstaan waarin kinderen uit groep 5 – 8  vertegenwoordigd zijn. Zij mogen zelf bedenken hoe ze die vertegenwoordiging willen organiseren en kiezen. Ze praten mee over zaken die de hele school aangaan maar ook soms alleen hun eigen klas. In de Denktank delen we ideeën. Een leuk voorbeeld: we hadden een plein met veel bestrating en er leefde de wens om het plein te vergroenen. Daar hebben we subsidie voor aangevraagd en kinderen hebben meegedacht hoe we dat konden doen. Samen met de kinderen hebben we ontwerpen gemaakt en nagedacht hoe je van boomstammen speeltoestellen kunt maken.’

Bijpraten

Jettie van Osch is duidelijk trots op hoe kinderen actief kunnen zijn in de denktank. ‘Vorig jaar was ik een keer een vergadering vergeten, en een kind kwam naar kantoor om me dat te melden. Ze zei dat ze de vergadering toch hadden laten doorgaan en me even kwam bijpraten. Dat was een kind uit groep 5, dus zeven jaar. Dat is toch geweldig!’  Een ander voorbeeld van hoe je talenten ziet ontstaan en groeien: ‘Vorig jaar kwam er van een stel meisjes het verzoek of ze een schoolkrant mochten maken. Natuurlijk mag dat, maar we vonden wel dat ze dat dan een jaar moesten doen en deze taak serieus nemen. Het gaat er om: wat wil je doen, wat is je doel en wat wil je leren? En dan begeleidt een leerkracht deze kinderen en het werd een prachtige schoolkrant. Dat zijn heel leuke initiatieven die ontstaan vanuit de Denktank en gevoed worden vanuit onze uitgangspunten.’

www.adriaanvandenende.nl