Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Gelijke kansen voor alle kinderen: dit is hét voorbeeld van een familieschool

Op de Lukasschool in de Amsterdamse wijk Osdorp hebben ze één doel: gelijke kansen voor ieder kind. Daarom zijn ze met behulp van de gemeente sinds 2020 omgedoopt tot een ‘familieschool’. Zo willen ze al hun leerlingen een stevige basis meegeven die hen wereldwijs en vol zelfvertrouwen aan de middelbare school laat beginnen.

De familieschool is een concept van de gemeente Amsterdam in het kader van een vierjarig project rondom kansengelijkheid in Amsterdam. Er zijn zeven familiescholen in Amsterdam, die er met subsidie van de gemeente ieder hun eigen invulling aan geven binnen de zogenaamde PIEK-aanpak. De Lukasschool doet dit zo goed, dat het volgens de gemeente hierin een voorloper én voorbeeld is voor andere scholen. Om hier meer over te weten te komen ga ik in gesprek met Hennie Groot Haar, adviseur en procesbegeleider bij OOG onderwijs en jeugd, Sebastiaan van Huet, directeur van de Lukasschool en Rosien Schipper, projectleider familieschool.

Kort gezegd werkt de Lukasschool rond drie kruizen (denk: de drie kruizen van Amsterdam!):

  1. Kinderen krijgen een Rijke Schooldag aangeboden met veel aandacht voor cultuur, sport en leren. De sport- en cultuurcoaches van de school helpen alle leerlingen uit te zoeken wat hun interesses en talenten zijn. Ze zijn er ook om samen op zoek te gaan naar bijvoorbeeld een leuke voetbal-, judo- of knutselclub in de buurt.
  2. Er is een sterke samenwerking met ouders. Bijvoorbeeld in het ouderkernteam of tijdens activiteiten binnen de school. Samen organiseren ze cursussen en inspiratieochtenden voor ouders.
  3. En tenslotte is er veel ondersteuning voor de ouders: het familieservice punt. Dit is de plek waar ouders terecht kunnen met vragen over opvoeden en opgroeien, geld en papierwerk.

De Rijke Schooldag

‘Sommige kinderen op onze school hebben een klein wereldje. Zij gaan naar school, spelen op straat en zijn thuis. Met de Rijke Schooldag willen we hun wereld vergroten’, legt projectleider Rosien Schipper over het eerste kruis uit. ‘Tijdens schooltijd laten we alle leerlingen kennismaken met cultuur, sport en leren. Iedere klas gaat bijvoorbeeld naar een museum, krijgt les over kunst, krijgt muziekles en meer. Ook hebben we een naschools aanbod onder begeleiding van sport- en cultuurcoaches. We vragen leerlingen wat ze leuk vinden en werken samen met verenigingen en sportclubs uit de wijk. Leerlingen verdiepen zich acht weken lang in bijvoorbeeld een sport naar keuze. Vinden ze het leuk of hebben ze talent? Dan gaat de sportcoach actief samen met de leerling en ouder kijken of het kind lid kan worden van de sportvereniging in de buurt. Ouders weten vaak niet dat er een sport- en cultuurfonds bestaat waardoor ze minder of niks hoeven te betalen voor het lidmaatschap van hun kind.’

Heb je je al ingeschreven voor de gratis nieuwsbrief van Zosja? Zosja is het online platform dat je helpt om toe te werken naar een IKC of het klaar te maken voor de toekomst. Zosja levert nieuws, duiding, achtergronden, tools en inspiratie over de wereld van IKC’s. Voor een gratis abonnement, klik hier.

De leerkracht is volgens Schipper essentieel in dit proces. ‘Zij weten welke leerlingen na schooltijd ‘niks’ doen. De sport- of cultuurcoach neemt vervolgens de leerling en ouder aan de hand. Ook huiswerkbegeleiding is iets wat vaak alleen bij leerlingen gebeurt waarvan de ouders het financieel goed hebben. We hebben rekenbuddy’s en taalbuddy’s die deze kinderen kunnen helpen én zij laten ouders zien hoe zíj hun kind kunnen helpen, zodat de ouders ook zelf aan de slag kunnen met hun kinderen.’

Sterke samenwerking met ouders

Op de Lukasschool zitten kinderen van maar liefst 46 nationaliteiten. Adviseur Hennie Groot Haar: ‘Wij zien dat als een rijkdom en een kans. Tijdens het onderwijs kijken we hiernaar en zetten we dit in. Jaarlijks kiezen we een thema – bijvoorbeeld voedsel – waarin we dit vanuit alle nationaliteiten belichten. Zo zijn we met de kinderen naar het cacaomuseum geweest en hebben we het ook over de slavernij in Midden-Amerika gehad. Ook ouders presenteerden hun eigen land en afkomst tijdens een markt.’

Van de vier meest voorkomende nationaliteiten heeft de school een kernteam gemaakt voor en van ouders. ‘Maandelijks hebben we een inspiratieochtend waarvan het kernteam de inhoud bepaalt. Denk aan gezonde voeding of opvoeden. Ook koppelen we dit aan onze taalcursus. We hebben twee groepen van ouders die een taalcursus bij ons op school volgen. Tijdens die cursus gaan we verder in gesprek over de inspiratieochtend.’

Het familieservicepunt

De Lukasschool ondersteunt daarnaast ouders met een familieservicepunt in school. Voor ouders is de drempel vaak hoog om hulp te zoeken als ze dit nodig hebben. Je kunt wel willen dat een kind zich ontwikkelt, maar dan moet de basis thuis goed zijn. Schipper: ‘Op school zien de ouders vaste gezichten, waarmee je vertrouwen creëert en een drempel weghaalt. Leerkrachten signaleren bijvoorbeeld dat een kind geen lunch mee heeft. Die kunnen dan aan de ouder vragen of een medewerker hen hierover mag bellen om te kijken wat eraan gedaan kan worden.’

‘Ouders kunnen daarnaast naar een inloopspreekuur met al hun vragen over opvoeden, opgroeien, geld en papierwerk’, vervolgt Schipper. Mede door corona heeft de school al honderd gezinnen bereikt. ‘Dat zijn gezinnen die bij ons niet in beeld waren, maar die bijvoorbeeld geen computer bleken te hebben. Dankzij initiatieven als het Jeugd Educatie Fonds kunnen we een computer regelen. Er bleek bijvoorbeeld ook een leerling zonder bed. Wij hebben de ouders een bed kunnen aanbieden door een vader met een eigen meubelzaak. Daarnaast helpen we met de aanvraag van een stadspas en koppelen we de ouders aan hulpverlening. En als we zien dat de leerling nog een jonger broertje of zusje heeft, vragen we of die al naar de voorschool gaat en helpen we met inschrijven.’

Er is meer

Bovenstaande drie pijlers zijn niet de enige initiatieven van de familieschool. Schipper: ‘We hebben een schooltandarts omdat we zien dat kinderen op jonge leeftijd al regelmatig een slecht gebit hebben. Ouders gaan niet met hun kinderen naar de tandarts omdat ze niet weten dat de tandarts vergoed wordt voor kinderen onder de 18 jaar of omdat ze het aanmelden ingewikkeld vinden. Ook organiseren we activiteiten zoals knutselen met je kind. Dit doen we mede zodat ouders elkaar kunnen ontmoeten. Doordat ouders meedenken, worden ze ook ambassadeur.’

Samenwerking met peuteropvang

In de school zit een peuteropvang voor de allerkleinsten: Voorschool Lukas van kinderopvang Impuls. Groot Haar vertelt dat zij volledig aansluiten op het onderwijs op de Lukasschool. ‘De Lukasschool geeft onderwijs via de Daltonmethode en dat doen ze bij Voorschool Lukas ook. Door de voorschool kunnen we zo vroeg mogelijk die gelijke kansen bieden aan de kinderen. De pm’ers hebben een combinatiefunctie: ze werken daarnaast mee op de kleutergroep. Dit zorgt niet alleen voor een vertrouwd gezicht en warme overdracht voor de nieuwe kleuters, maar zo weten de pm’ers precies wat ze moeten doen om de aansluiting van de peutergroep naar de kleuterschool zo zorgvuldig mogelijk te maken.’

Succesfactor

Of de familieschool een succes is? Rosien Schipper weet het wel zeker. ‘We hebben al mooie successen behaald. De naschoolse activiteiten zitten helemaal vol. We hebben inmiddels twee groepen ouders die een taalcursus volgen. We hebben al zeventig kinderen naar een sportvereniging in de wijk geholpen en er zitten vier ouders in het ouderkernteam. Uiteindelijk willen we dat de kinderen zelfstandig en met vol vertrouwen naar het voortgezet onderwijs gaan.’
Groot Haar vult aan: ‘Bij ieder kruis hoort een kernteam en binnenschools hebben we een projectleider familieschool die alle touwtjes aan elkaar verbindt. Dát is de succesfactor: er is samenhang. We hebben allemaal hetzelfde doel: gelijke kansen voor alle kinderen. Belangrijk is overigens dat we de ouders niet pamperen, maar we nemen ze mee aan de hand. Wij doen dingen mét ze, zodat ze het in vervolg zelf kunnen doen.’

Directeur Sebastiaan van Huet: ‘We denken daarnaast in mogelijkheden. We vragen ons continu af: wat is nodig om het wél te laten lukken? Hoe eerder je de gezinnen meekrijgt, hoe beter. Wij zien dit niet als een vierjarig project en willen dit concept hoe dan ook voorzetten. Natuurlijk hopen we ook dat de gelden vanuit de gemeente aanhouden om dit te kunnen realiseren. We blijven ondertussen ontwikkelen wat nog beter kan.’
‘We zijn bijvoorbeeld aan het kijken of we ouders mee kunnen nemen naar het museum, zodat ze zien hoe leuk de kinderen dat vinden’, vult Schipper aan. ‘Ook kijken we of we de voorlichting over het voortgezet onderwijs interactiever kunnen maken voor ouder en kind. We hopen ook dat andere scholen dit concept overnemen. Er wordt al veel belangstelling getoond vanuit andere steden. Wij kunnen dit alleen maar aanmoedigen!’

Meer informatie over de PIEK-aanpak in de gemeente Amsterdam vind je hier.

  • Meer informatie over deze familieschool en de mogelijkheden binnen jouw gemeente, schoolbestuur of wijk? Neem contact op met:

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.