Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Bouwen aan verbinding

Kindcentrum Christoffel in Tilburg ontstond bijna twee jaar geleden in de nieuwbouw waarin basisschool en kinderopvang letterlijk met elkaar in verbinding werden gebracht. Monique Bolder is er directeur kinderopvang. De grootste uitdaging: gezamenlijk een IKC bouwen met mensen die al lang werken binnen hun school of kinderopvanglocatie. ‘Er waren 80 meningen.’

Vier jaar werkt ze nu bij Christoffel. Haar voorgangers legden de basis voor een nauwere samenwerking met de school doordat de peuterspeelzaal in het schoolgebouw gehuisvest was. ‘De mogelijkheden van ons kinderopvangpand waren eigenlijk ‘op’. We stonden voor de keuze: vrijstaande nieuwbouw, of de kans pakken en er een echt IKC van maken en dat in de bouw terug laten komen. We hebben uiteindelijk het kinderopvangdeel onder de basisschool gesitueerd. Het fysieke bouwen draagt bij aan het bouwen aan een samenwerking; je moet tijdens het bouwen over zo veel zaken samen nadenken, dat diezelfde bouw je direct richting geeft.’

Weerstand en uitdagingen

Christoffel ligt in een wijk die al ruim honderd jaar oud is, de school bestaat ruim 75 jaar en de kinderopvang ruim 25 jaar. ‘Er zit een wezenlijk verschil in iets van de grond af aan helemaal op bouwen -wat ik ook nog een keer wil doen-, of zoals nu bij ons, waar sommige leerkrachten en pm’ers al bijna hun pensioen ingaan. Iedereen had al een eigen visie en bagage. Bij ons zijn 80 mensen werkzaam. Dat betekent: 80 meningen! Geduld is dus een vereiste. Laat de mensen die hard vooruit willen het voortouw nemen. De collega’s die zich liever richten op stabiliteit in de groepen zijn net zo belangrijk. Mogen mensen hun eigen kwaliteiten benutten, dan laten ze sneller de weerstand tegen verandering los.’

Vooraf afstemmen

Nog een paar uitdagingen die ze tegenkomt in het dagelijkse bestuur van haar IKC: ‘Het is belangrijk om vooraf met beide organisaties te hebben afgestemd over de financiën om discussie te vermijden. Dat gaat over investeringen en over de verhouding waarin die kosten liggen. Een andere uitdaging ligt in het gebruiken van elkaars expertise en uitwisseling van personeel: dan loop je tegen twee cao’s aan en totaal verschillende controles, zoals GGD of onderwijsinspectie. Dan wil je gezamenlijk wel heel makkelijk iets doen, maar dan mag het niet door verschillen in wetgeving en regels. Ouders kijken er soms vanop dat je nog steeds niet in een keer alle inschrijvingen voor je baby kunt afhandelen: die voor de kinderopvang, school en bso. En dan natuurlijk de wens dat de oudercommissie en de MR uiteindelijk gezamenlijk mogen gaan beslissen over het kindcentrum. Dat zou vele uren overleg schelen vergeleken met de werkwijze nu.’

Opleiding

Het afgelopen jaar volgde ze samen met de basisschooldirecteur van Christoffel de opleiding tot IKC-directeur. Een investering in de samenwerking. ‘Alles te weten te komen over ‘het ideale IKC’? Dat heb ik niet uit de opleiding kunnen halen’, zegt Monique Bolder. ‘Het gros van de deelnemers aan de opleiding is schooldirecteur, het lesaanbod is op die groep afgestemd. Daarom wordt er veel verteld over de kinderopvang. Maar kinderopvang is niet bepaald nieuw voor me’, grapt Bolder.

De echte eyeopener tijdens de opleiding? ‘De verbazing die ik zag bij de schooldirecteuren over de mate van ingewikkeldheid in het runnen van kinderopvang. Ze mochten even aan de slag met de beroepskindratio tijdens een opdracht. Nou, dat lukte ze niet zomaar. “En dat moeten jullie elke dag doen, met die regelgeving, de controles van de GGD, handhaving?”, kregen we te horen. Dat was dus een zeer goed punt in de opleiding, dat het onderwijs daar meer bewust van werd. Die oprechte vragen vanuit de schoolleiding waren heel mooi. Vanuit die interesse boor je mogelijkheden aan om samen de toekomst in te gaan.’

(de tekst gaat verder onder de foto’s)

Eenheid creëren

‘Ruim 15 jaar geleden riep de politiek: “Kindcentra zijn de toekomst!”’, zegt Monique Bolder. ‘Daar ligt nog wel een taak voor de politiek om daar eenheid in te creëren. Locaties waar wel efficiënter gewerkt wordt, kunnen dat nog steeds alleen maar doen doordat ze de regels een beetje buigen en het betreft voor zover ik weet alleen kindcentra die geheel onder een organisatie vallen. Een voorbeeld? Zeg als school tegen ouders: als je hier met je kind op school komt, dan neem je standaard een aantal uur kinderopvang af. Dat zorgt voor stabiliteit en efficiency. Dan zit je als bso niet de ene dag met 80 kinderen en de volgende dag met 10. Een schooldag duurt dan bijvoorbeeld elke dag tot vier uur, inclusief bso. Je kunt dan je dagen indelen op basis van zekerheid, terwijl de kinderopvang nu volledig afhankelijk is van ouders en hun werk. Dat is enorm grillig. Wij kunnen nooit een jaar vooruit plannen zoals een school. Wij zouden in de bso in die extra uren op die manier ook een grotere bijdrage kunnen leveren aan het ‘groeien en snoeien’, door kinderen veel ervaringen te laten beleven en vaak te herhalen. Dit heeft als nadeel dat het alleen voor de groep ouders die het kunnen betalen toegankelijk is. Dat zou ik niet willen. Als de overheid het als basisvoorziening mee zou nemen, kan elk kind daarvan profiteren.’

Uitvoering

Plannen maken is één, tot een werkbare uitvoering komen een tweede. ‘Wij sturen het geheel met zijn drieën aan: een directeur basisschool, een directeur kinderopvang en een onderwijskundig teamleider. Drie keer per jaar komt het hele team bij elkaar tijdens IKC-avonden waar we begonnen met het uiteenzetten van de visie en het benoemen van onze kernkwaliteiten. Inmiddels gebruiken we de avonden om samen dingen te leren. Vorig jaar zijn we gestart met zes ontwikkelgroepen die vallen onder de pijlers: betekenisvol leren, bewust doelgericht leren, zelfverantwoordelijk leren en verbinding kindcentrum-wijk. In de groepen werken docenten en pm’ers samen.’

Toekomstvisie

En daarmee komt Bolder eigenlijk meteen op de toekomstvisie uit voor haar IKC: ‘We willen als kindcentrum steeds meer het gezicht worden van de wijk. Een kindcentrum heeft een maatschappelijke functie; we zien veel en kunnen signaleren of kinderen wel alle mogelijkheden krijgen voor hun ontwikkeling? Maar ouderen en het IKC kunnen ook veel voor elkaar betekenen; denk aan de vereenzaming. De school en kinderopvang hebben elkaar echt gevonden in die wens. Mijn wens? Ik zou nog wel eens een kindcentrum van de grond af aan op willen zetten dat volledig is ingericht op het laten floreren van kinderen in waar ze goed in zijn. Betekenisvol leren mag van mij echt een veel grote rol krijgen. Breng maar in de praktijk wat je aan het leren bent.’

Monique Bolder maakt deel uit van de veldredactie van Zosja.

Schrijf je in voor de Zosja-nieuwsbrief
Heb je je al ingeschreven voor de gratis nieuwsbrief van Zosja? Zosja wordt het nieuwe online platform dat je helpt om toe te werken naar een IKC of jouw IKC klaar te maken voor de toekomst. Zosja levert je nieuws, duiding, achtergronden, tools en inspiratie over de wereld van de IKC’s.
Lees meer over Zosja en geef je op voor de gratis nieuwsbrief >>

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.