Ik moest hieraan denken toen ik met mijn dochters aan het tuinieren was. Ik ben dol op de lente. Ik heb altijd een romantisch beeld van een grote tuin waarin ik zelf mijn groente en fruit kweek, te midden van een grote bloemenzee voor zoemende beestjes en fladderende vlinders. Zo’n tuin heb ik (nog) niet, maar we hebben wel een leuk stadstuintje waar ik met mijn kinderen dankbaar gebruik van maak. Ik betrek mijn dochters bij het hele proces van zaaien tot oogst. We telen frambozen, aardbeien, vijgen en druiven. Afgelopen herfst konden we zelfs één pompoen oogsten, het resultaat van een gigantische pompoenstruik.

Seksualiteit

Het cyclische proces van de natuur is heel mooi om met kinderen te delen. Het heeft veel parallellen met het thema seksualiteit. Want hoe groeit een baby uit van zaadje tot mens? Hoe wordt het sterker, groter? Hoe kan een mens ‘bloeien’?  Ook mensen en kinderen hebben net als plantjes water, voeding, licht en liefde nodig. Als logo voor mijn bedrijf heb ik daarom de boom gekozen. Kinderen hebben ruimte nodig om te groeien, om fouten te maken, om vragen te stellen en om sterke wortels te krijgen.

Al tuinierend kletsen we over van alles. Ook over moeilijke onderwerpen. Haast achteloos komen de mooiste vragen voorbij over liefde, baby’s en seksualiteit. Dit soort dagelijkse ‘haakjes’ maken het makkelijk om met kinderen te praten. Je bent ondertussen lekker bezig, je kijkt elkaar niet direct aan, het is veilig en ontspannen. Ik noem dit het ‘Taarten van Abel-effect’: dan lijken de meest zware onderwerpen ineens vanzelf te gaan.

‘Kleine kinderen kennen nog weinig schaamte en staan open van alles met je te bespreken’

Lentekriebels

Ook in de kinderopvang kun je dagelijks haakjes aangrijpen om het over deze thema’s te hebben. Samen kletsend in de rij bij het wc’tje, wanneer één kind andere kinderen steeds maar wil knuffelen en al pratende over de groei en bloei in de natuur.

Binnenkort is het de week van de lentekriebels (21 – 25 maart) en besteden het speciaal en basisonderwijs aandacht aan seksualiteit. Deze scholen geven een week lang les over weerbaarheid, relaties en seksualiteit. De projectweek helpt om deze thema’s structureel in het schoolplan op te nemen. Wat mij betreft een geweldig initiatief van de Rutgers wat in mijn optiek ook aan de orde kan komen binnen de kinderopvang en al helemaal bij kinderen tussen de vier en twaalf jaar oud. Elk jaar staat een ander thema centraal en dit jaar is dat ‘Je lijf is van jou’.

Kleine moeite groot plezier

Kinderen zijn vanaf de geboorte seksuele wezens en zijn van nature juist nieuwsgierig naar alle aspecten van het leven. Juist deze kinderen kennen nog weinig schaamte en staan open van alles met je te bespreken. En het effect om dit soort zaken juist laagdrempelig bespreekbaar te maken kan een groot effect hebben. Het hoeft niet meer te zijn als haakjes aangrijpen en laagdrempelige gesprekken voeren. Zo kun je denken aan: hoe we als mensen/kinderen met elkaar omgaan, verliefd zijn, hoe kinderen de lichaamsdelen zouden kunnen benoemen en het herkennen en respecteren van elkaars grenzen.

Open klimaat

Als kinderen in een open klimaat kunnen zijn waar seksualiteit als breed thema aan de orde komt durven ze over het algemeen eerder vragen te stellen over seksualiteit. Over de leuke, gezonde zaken, maar ook vaker over lastige, zorgelijke zaken. Je helpt kinderen op een gezonde manier normen en waarden te ontwikkelen in de (respectvolle) omgang met zichzelf en anderen.

Vind je het zelf wel lastig om haakjes aan te grijpen om seksualiteit te bespreken? Luister dan naar deze inspirerende podcast met supertips voor professionals, waarin ik en Sanderijn van de Doef hierover in gesprek gaan. Uiteindelijk geef je kinderen een extra beschermjas mee om gezond en veilig in op te groeien als weerbaarder kind en wie wil dat nou niet.