Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Blog Kirsten Fröhlich – Traumagericht werken

Je hebt ze vast wel eens op je groep gehad: kinderen die als een blad aan de boom omslaan als er een ouder binnenkomt, een baby die steevast gaat huilen als jij een paar seconden uit zijn gezichtsveld stapt, het kind dat altijd zijn jas vergeet en andere kinderen omver loopt. Als je traumagericht werkt, kan je deze kinderen herkennen, beter begrijpen en begeleiden. Maar wat is dat eigenlijk: traumagericht werken?
Kirsten Frohlich.jpg

Meer dan 45 procent van alle kinderen heeft voor het in groep 8 zit al één of meerdere ingrijpende ervaringen meegemaakt. De hoge mate van (post traumatische) stress waaraan sommige kinderen blootstaan, kan er toe leiden dat het hoofdje soms overvol zit en dat iets vanzelfsprekends als ‘aan je jas denken’ of ‘rekening houden met een ander’ niet altijd lukt.

Trauma en de gevolgen daarvan, is één van de grootste gezondheidsproblemen van deze tijd waar kinderen en hun ouders mee te maken kunnen krijgen. Daarom is het van belang dat professionals die met  kinderen werken, in staat zijn om (vroegkinderlijk) trauma te herkennen en daar op een goede en ondersteunende manier mee omgaan.

Om traumagericht te werken hoef je geen psycholoog of therapeut te zijn, maar het vergt wel wat meer dan een extra aai over de bol of een duim opsteken. Het houdt vooral in dat je je bewust bent van de schadelijke effecten die ingrijpende ervaringen en psychische problemen op kinderen kunnen hebben en dat je dit, indien nodig, bespreekbaar kunt maken. We plakken een pleister en bieden troost als een kind is gevallen en vragen de volgende dag of de wond goed is genezen, maar waarom vragen we een kind nou bijna nooit hoe het voor hem is dat papa niet meer thuis woont of hoe het zich voelt sinds oma is overleden? Misschien zijn we bang om lastige vragen te stellen, maar we moeten ons ook afvragen wie het nu eigenlijk het meest lastig vindt.

‘Misschien zijn we bang om lastige vragen te stellen, maar we moeten ons ook afvragen wie het nu eigenlijk het meest lastig vindt’

Ingrijpende ervaringen meemaken vergt van een kind onbewuste psychologische aanpassingen en compromissen. Dit beperkt het vermogen zich zelfverzekerd en gelukkig te voelen, en belemmert hem in het aangaan van gezonde relaties. Negatieve ervaringen en overtuigingen kunnen bovendien het vertrouwen schenden.

Je kunt het vertrouwen herstellen door het kind weer positieve ervaringen op te laten doen. Jij biedt het kind, net zoals al je kinderen op de groep, een stabiele, veilige relatie. Dit doe je door: 

  • Neutraal te benoemen wat een kind doet (bijvoorbeeld: jij zit aan tafel, jij bent aan het lezen, jij bent aan het kleuren). Dus niet hoe het kind iets doet (jij zit netjes aan tafel, jij bent lekker aan het lezen, jij bent mooi aan het kleuren).   
  • Benoemen hoe het kind zich voelt, dus niet aanspreken op gedrag maar op het gevoel dat er onder ligt (bijvoorbeeld: jij bent boos, jij bent geschrokken, ik zie dat je vrolijk bent, ik denk dat je moe bent, jij hebt er geen zin in, jij vindt het moeilijk) eventueel gevolgd door de vraag ‘klopt dat?’  
  • Goed observeren en interesse tonen.  
  • Routines, voorspelbaarheid en structuur bieden.

Eigenlijk alles wat je normaal ook doet. Betrouwbaar, rustig, belangstellend en positief zijn. Bij kinderen die zich psychisch onveilig voelen doe je het vaker, bewuster en nadrukkelijker.

Trauma sensitief kan je worden als je bereid bent je eigen referentiekader los te laten en je te verplaatsen in de ander. Het gaat niet alleen om kennis en vaardigheden maar ook om lef en een houding waaruit belangstelling en empathie blijkt. Een pedagogisch medewerker is geen hulpverlener, maar wel een belangrijke hechtingfiguur voor kinderen. Begrip en steun van een betrouwbare volwassene helpt een kind met stress om te gaan en kan leiden tot minder psychische klachten, minder gedragsproblemen, hechtere vriendschappen en een betere kwaliteit van leven.

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.