Vergelijkbaar met de vorige keer, trouwens. Toen was ze ook van de lage naar de hoge kant gekropen. Totdat een moeder van een ander kind haar ‘redde’ door haar terug te zetten in de zandbak, zodat ze niet van de rand kon vallen. Dat is ook mijn natuurlijke behoefte, om valpartijen te voorkomen. Maar ook al is ze pas anderhalf jaar oud, ik doe mijn best om mijn dochter de kans te geven dingen te proberen, te laten lukken en te laten mislukken.

Dat was de vorige keer. Ditmaal was er geen andere ouder die haar terug schoof. Ze kukelde van de rand. Oef! Schrik en schuldgevoel, gauw er naartoe en natuurlijk viel het mee. Veel sneller dan ik eraan toe was, wilde ze alweer op dezelfde plek zitten.

Professionals op de groep

Is het als je op de groep staat niet nóg moeilijker om los te laten, vrijheid te geven en risico’s te laten nemen? Toen ik zelf op de groep stond was mijn grootste zorg dat er wat mis zou gaan met de kinderen die ons toevertrouwd waren. Het schuldgevoel kan minstens zo sterk zijn als het om andermans kind gaat dat valt en zich bezeert. Tegelijk weet ik dat de vrijheid om avontuurlijk te spelen belangrijk is. Voor allerlei ontwikkelingsgebieden, waar motorische ontwikkeling er één van is. Maar we weten ook dat kinderen die risicovol spelen lekkerder in hun vel zitten en minder bewegingsangst hebben. Het is dus belangrijk om jonge kinderen ruim de mogelijkheid te geven veel en gevarieerd te bewegen. Ze lekker zelf te laten ontdekken. Van vaak ‘pas op’ leert een kind dat de wereld gevaarlijk is, dat het zelf niet in staat is eigen inschattingen te maken. Terwijl kinderen juist door proberen en fouten maken veel leren.

Risicovol spelen = meer veiligheid

De paradox is dat risicovol spel zorgt voor minder ernstige ongelukken. Kleine ongelukken gebeuren dan juist wel, maar die horen erbij. Een voorbeeld. Als kinderen al jong proberen hoever ze in een boom kunnen klimmen inclusief enkele valpartijen daarbij, dan weten ze wat ze kunnen en waar de grens ligt. Met als gevolg minder kans op ernstig letsel of een ongeval. Dus: kleine risico’s nemen zorgt uiteindelijk voor meer veiligheid. Voor de volledigheid: voor de grote risico’s zoals verdrinking, vergiftiging en verbranding moet je de kinderen natuurlijk behoeden. Maar de kleine, die moet je ze gunnen.

VeiligheidNL en Risicoach

En dat is dus precies de reden waarom VeiligheidNL voorstander is van het nemen van risico’s bij spel. Met een goede balans tussen het beschermen van kinderen tegen gevaar en geven van de ruimte om risico’s te nemen, zodat kinderen leren om met risico’s om te gaan. Daarbij heb je in de kinderopvang al snel met allerlei vraagstukken te maken. Kun je bijvoorbeeld aan ouders uitleggen dat hun kind een bult heeft opgelopen? Dat er een glijpartij was en er een pleister geplakt is? En kun je onderbouwen waarom je niets doet om dat een eventuele volgende keer te voorkomen?

Als je hierover meer wilt weten, kijk dan eens op de website van VeiligheidNL om te zien wat zij voor de kinderopvang doen. Zeker interessant is de Risicoach toolkit met wetenschappelijk onderbouwde uitgangspunten die je helpt om als team stap voor stap aan de slag te gaan met risicovol spelen. Zowel op de groep als in beleid. Het is een waardevol programma waarbij risicovol spelen, omgaan met risico’s en brede motorische ontwikkeling mooi hand in hand gaan.