De missie van de IKC Sint Thomas is dat kinderen spelend en lerend de wereld ontdekken. ‘Dat is de basis van waaruit we werken’, vertelt IKC-directeur Sandra Rodenhuis. Voorafgaand aan de ontwikkeling van de nieuwe functie van Pedagogisch Ontwikkel Coach merkte ze al dat de toenmalige intern begeleider steeds meer samen optrok met de pedagogisch coach van de kinderopvang. Vooral als er zich een zorgbehoefte afspeelde rondom een kind.

Sandra: ‘De functie van Pedagogisch Ontwikkel Coach ontstond echt vanuit behoefte. Ineens wisten we: zo moet het gewoon! We hebben niet ergens gehoord dat zo’n functie bestaat; het is ontstaan omdat we zover waren. En dat moment hebben we gepakt.’

Opluchting

‘Wij zijn al een tijd bezig met IKC ontwikkeling, dat staat sowieso in de gemeente Leeuwarden hoog op het lijstje. Als IKC willen we dat we de kinderen al kennen zodra ze in groep 1 komen. Hoe mooi is het als er dan één persoon is, samen met de PM’er of leerkracht, met wie je te maken hebt? Toen we die behoefte vervulden met de combinatiefunctie Pedagogisch Ontwikkel Coach, ontstond er een soort opluchting bij iedereen dat de lijntjes korter werden: de duidelijkheid van die ene POC, niet steeds opnieuw hetzelfde verhaal te hoeven doen aan verschillende personen. 

Zorg en onderwijs

Omdat de baan te groot was voor de toenmalige IB’er alleen, is er een Pedagogisch Ontwikkel Coach voor de leeftijd 0-7 en een voor 7-13 jaar. Tessa Boot, die voorheen zowel Pedagogisch Coach bij Sinne Kinderopvang als jeugdhulpverlener was, is in dienst voor de jongste categorie. Marleen Joosten, die al ruime ervaring had in het onderwijs en als Coördinator Passend Onderwijs, is de POC voor de oudere leeftijdsgroep en heeft daarnaast ook het bso-deel in haar pakket. De twee POC’ers werken dagelijks nauw samen. Tessa: ‘De combinatie van onze achtergronden, zorg en onderwijs, versterkt elkaar als we samen bezig zijn. We weten dingen die de ander niet weet. We komen er altijd weer uit. Dat vind ik een heel mooi proces om in te zitten.’

Constructie

Sandra: ‘We hebben natuurlijk moeten onderbouwen richting de bestuurders van de kinderopvang en de BMS waarom we zo graag naar een Pedagogisch Ontwikkel Coach toe wilden – een naam die we overigens compleet zelf hebben bedacht. We wilden geen onderwijstint aan de naam geven: het gaat om pedagogiek. Het is een heel zorgvuldig proces geweest waarin we het erover eens waren dat de constructie heel mooi was, alleen zijn de systemen er niet op ingericht. Je hebt met twee verschillende financiële stromingen te maken. Tessa was in dienst van de kinderopvang en Marleen in dienst van het onderwijs. Dan voel je hem al aankomen: je komt met een probleem te zitten.’

Gelukkig denken zou bij IKC Sint Thomas in oplossingen, dus hebben ze Tessa voor een paar uren in dienst van het onderwijs genomen. Zo kan zij ook in alle systemen. Sandra: ‘Op die manier zoek je naar mogelijkheden. Intern lopen we eigenlijk nergens tegenaan. Iedereen is er blij mee, het personeel omarmt de POC’s, alleen het formele deel is iets lastiger.’

De basis

Nadat het besluit genomen was dat er POC’s zouden komen, moest er over van alles nóg verder nagedacht worden. Sandra: ’Wie is verantwoordelijk, wat voor iemand zoeken we? Het jonge kind is écht een specialisme, daar zijn we wel achter. Binnen een IKC is de jonge kind-ontwikkeling echt het belangrijkste. Dáár wordt de basis gelegd. We hadden iemand nodig met expertise op gebied van het jonge kind, maar we zochten ook iemand voor de groep van 7-12: iets meer onderwijs gerelateerd.’

Uiteindelijk mochten twee coaches voor vier dagen aangenomen worden en is er een vacature uitgeschreven met natuurlijk de nodige competenties, maar zonder vereisten zoals PABO. Sandra: ‘Met Tessa kregen we een hele bak ervaring met het jonge kind, terwijl ze geen onderwijsachtergrond had. Binnen ons eigen team is de Coördinator Passend Onderwijs met veel onderwijservaring juist het 7-12 deel gaan doen.’ 

Sandra vroeg zich nog korte tijd af of de leerkrachten dat zomaar zouden accepteren, iemand zonder onderwijservaring. ‘Maar ze omarmden het meteen. Ze waren zó blij dat er iemand specifiek voor het jonge kind kwam, dat er gekeken werd naar ontwikkeling. Voorheen gebeurde dat ook, maar anders. De combinatie van iemand met onderwijservaring en iemand met zorgervaring, versterkt elkaar. Ik zou vooral die combinatie heel erg adviseren.’

Rust

De grootste verandering sinds de komst van de POC’s? ‘Het kind is er niet vanaf groep 1, maar er is al zicht op. We kijken minder vanuit de onderwijsbril en meer vanuit ontwikkelingsfases naar jonge kinderen. Zo werken we bijvoorbeeld rondom thema’s met betekenisvolle hoeken: dat zit veel meer op het ontwikkelstuk dan het traditionele onderwijssysteem. We hebben een soort verdiepingsslag kunnen maken.’ Tessa vult aan: ‘Je merkt ook bij oudergesprekken dat het fijn is dat we er met rust in kunnen gaan: het gaat over ontwikkeling, niet over scores. Dat is zowel fijn voor ons als de ouders.’

Strijder

Tessa noemt de pilot van de peuterdoorstroomgroep als een ander voorbeeld van de wijze waarop IKC Sint Thomas de ontwikkeling van het jonge kind voorop stelt. Volgens Sandra is ook zo’n pilot iets dat ontstaat door toedoen van de POC die vanuit één visie met het kind bezig is. ’Met de doorstroomgroep willen we zorgen dat we per vakantie kunnen kijken of een kind kan doorstromen naar groep 1. Dat is hoe het moet werken op een IKC, dat je kunt kijken: waar is het kind aan toe? Een kleuter kan ineens een sprong maken, terwijl hij nèt groep 2 nog eens over moest doen. Met deze pilot kan hij bij de volgende vakantie dan alsnog doorstromen.’

Tessa: ‘Eigenlijk is iedereen van gemeente tot ouders blij met de doorstroomgroep. Iedereen omarmt het plan, maar de regels maken het ingewikkeld. Sandra is een grote strijder op dat gebied. We blijven praten en uitleggen waarom we doen wat we doen: voor de kinderen, níet om regels te omzeilen. Als ik kijk naar de ontwikkeling van de kinderen en hoe we eromheen kunnen staan, denk ik dat we goed bezig zijn.’

Waardevolle informatie

Ook verbetert het IKC het observatiesysteem van jonge kinderen om de doorgaande lijn nog beter te kunnen waarborgen. De coördinator passend onderwijs was al voor de komst van de POC’s daarmee begonnen, in samenwerking met de hogeschool NHL/Stenden. Tessa kon in het proces aanhaken om het met haar expertise aan te vullen. Tessa: ‘Door de knip in observatiesystemen gaat veel waardevolle informatie over het jonge kind verloren.’

Nieuwe dingen proberen

Het ontwikkelen van een opeenvolgend observatiesysteem is één van die nieuwe dingen die ze op het IKC proberen. Tessa: ‘Er is zoveel mogelijk. Er wordt veel geprobeerd. Dat klinkt amateuristisch, maar dat is het niet. Want er wordt goed gekeken en onderzoek gedaan, en we betrekken altijd meerdere partijen, zoals het bestuur van de Bisschop Möller Stichting (BMS) en het lectoraat van de Hogeschool Leeuwarden.’ Sandra: ‘Wij zijn ook interessant voor hen: veel mensen doen onderzoek doen naar van alles en nog wat, maar hoe mooi is het als je dat in de praktijk ook kunt staven? Het is win-win.’

Krachtig 

Is er dan geen enkel struikelblok? Sandra verklaart waarom het proces zo soepel ging: ‘Wat het krachtig heeft gemaakt, is dat de POC ontstaan is vanuit een behoefte. Dat het klópte. En dat we daarom iedereen heel snel meegekregen hebben en dat iedereen erin geloofde. Misschien is het formele proces van het in dienst nemen even lastig geweest, en zou het nog mooier zijn als opvang en onderwijs dezelfde financieringsstromen zouden hadden.’

Maar door te denken in oplossingen en te geloven in het plan, hebben ze niet zo heel veel weerstand gehad, denkt Sandra: ’We kunnen duidelijk aantonen waarom we dingen willen: omdat het goed is voor het kind.’

Van links naar rechts: Tessa Boot, Sandra Rodenhuis en Marleen Joosten