Shanina Lakeman, pedagogisch medewerker op kinderdagverblijf Het Zandkasteel van Forte Kinderopvang in Bergen, heeft het Finse taalprogramma Moomin Language School enkele maanden uitgeprobeerd op haar groep. Dat programma bestaat uit een leerapplicatie voor de iPad en is bedoeld voor kinderen van 3 tot 7 jaar, de leeftijd waarop kinderen het meest ontvankelijk zijn voor het leren van een taal. Het programma, geïllustreerd met een vriendelijk ogend trolletje – een moomin is een scandinavische trol – bestaat uit een individuele leeromgeving waar kinderen in hun eigen tempo vijf minuten woorden en grammatica kunnen oefenen en een omgeving met speelse groepsactiviteiten zoals liedjes, spelletjes, bewegen en knutselen. Door de afwisseling van individuele en groepsactiviteiten kunnen kinderen eerst zelfvertrouwen opbouwen, voor ze het geleerde in de groep uitproberen.

Groepsactiviteiten

De app werd zonder veel moeite ingepast in het dagprogramma: rond het middaguur, als de kleintjes slapen en de driejarigen nog wakker zijn, werd de iPad tevoorschijn gehaald. Lakeman vond de groepsactiviteiten leuk om te doen. Zoals het ophangen van de meegeleverde kaartjes met plaatjes van voorwerpen op de groep. Als de kinderen er een vonden, probeerden ze het Engelse woord te bedenken. ‘Als dat niet lukte, zei ik het en konden zij het herhalen’, vertelt Lakeman. ‘Of we legden alle kaartjes op tafel en vervolgens haalde ik er steeds eentje weg. De kinderen antwoordden in het Engels welk plaatje miste.’ Het korte individuele lesje op de iPad stimuleerde de kinderen om mee te doen met de groepsactiviteiten, merkte zij. ‘Na een tijdje vroegen de kinderen er zelf om. Als we alles hadden opgeruimd en de andere kinderen lagen op bed, was het al snel: “Gaan we zo nog Engels doen, juf?”

Van Diepen, die zes kinderdagverblijven, twee bso’s en een peuteropvang aanstuurt, onderzocht de mogelijkheden. Daarbij stuitte ze op de beperkingen in de regelgeving: meertaligheid is in de kinderopvang alleen toegestaan als die beperkt is tot specifieke activiteiten. Kinderopvangorganisaties in de expatsteden Den Haag en Amsterdam experimenteren al langer met meertalige opvang. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zette een pilot op voor kinderen van 0 tot 4 jaar, Project Mind. De deelnemende kinderdagverblijven aan de pilot mochten zelf bepalen op welke manier zij de Engelse taal inzetten. Doel was om de effecten van meertalige opvang te onderzoeken. ‘Omdat wij niet aan die pilot deelnemen, zijn wij gebonden aan de huidige GGD-regels’, zegt Van Diepen.

Finse educatie

Moomin Language School bood uitkomst: een laagdrempelige methode, waarvoor de pm’ers geen bijzondere vaardigheden nodig hebben en die handvatten geeft voor speelse activiteiten. ‘Elke pm’er kan dit doen; vloeiend Engels kunnen spreken, is niet nodig’, zegt Van Diepen.

Marcel van den Brom, accountmanager bij Moomin Language School, denkt dat de methode voorziet in een behoefte. ‘Tussen hun derde en hun zevende jaar zijn kinderen het meest ontvankelijk voor nieuwe talen, maar er bestond nog geen manier om hen een nieuwe taal aan te leren.’ De in Finland wonende Nederlander spreekt met zijn Finse vrouw en hun kinderen thuis Engels. ‘Daardoor was ik geïnteresseerd in de vroege taalontwikkeling. Bestaande taalapps zijn vaak gericht op volwassenen en als ze wél voor kinderen zijn, zijn ze niet blended met andere leermethoden. Onze methode is dat wel.’

De wekelijkse content van de groepsactiviteiten beslaat 45 minuten, maar de pm’ers kunnen die ook zelf in kortere activiteiten verdelen en opnieuw samenstellen. Er zijn tips voor de voorbereiding en instructies, en er is informatie over de beoogde leeropbrengsten. Volgens Van den Brom kan iedereen er makkelijk mee aan de slag, ook stagiairs en zijinstromers. Het programma combineert verschillende leermethoden, zoals flipped learning (afwisselend individueel en groepsgewijs leren), language immersion (taalonderdompeling zoals in de moedertaal), spaced learning (leren in kleine beetjes, maar vaak) en play-based learning (holistisch en actief leren met behulp van Finse onderwijsmethoden).

‘Hier in Finland is het heel normaal om spelenderwijs te leren, op een holistische manier’, legt Van den Brom uit. ‘Wat nu in Nederland een trend is – buiten slapen, buiten spelen en een ter plekke zelf bereide warme lunch – is hier heel gewoon. Je gaat buitenspelen, of het nu sneeuwt of niet. Motorische vaardigheden, creativiteit en leren zijn met elkaar verweven.’ Moomin leent zich volgens hem goed voor spelletjes in de buitenruimte. Er is geen risico dat kinderen worden blootgesteld aan te veel schermtijd, benadrukt hij, omdat de applicatie juist een actieve houding bevordert. ‘Als je als pm’er een leuk groepje bij elkaar hebt, kun je die samen een activiteit laten doen. En de individuele oefeningen op het beeldscherm duren maar een paar minuten.’

Dit is een deel van een artikel gepubliceerd in Management Kinderopvang editie 1, 2023. Lees het volledige premium-artikel hier verder >>