Vanaf 1 januari 2016 gelden dezelfde kwaliteitseisen voor kinderopvang en peuterspeelzalen. De belangrijkste verschillen tussen dagopvang en peuterwerk zitten nu in de wettelijke regels voor de beroepskracht-kindratio en de inzet van vrijwilligers.

Dat betekent voor peuterspeelzalen dat vanaf 2016 alle groepen bezet moeten zijn met (ten minste) twee gekwalificeerde beroepskrachten. De bijna 700 peuterspeelzalen met 1 beroepskracht aangevuld met 1 vrijwilliger voldoen dan niet meer aan de wettelijke eisen. De 250 aanbieders en de 170 gemeenten die te maken hebben met peuterspeelzalen die deels gedraaid worden met vrijwilligers moeten plannen maken hoe dit aanbod – in aangepaste vorm – kan worden voortgezet en gefinancierd.

Scherpere kwaliteitseisen

Nu nog is er een verschil in de wettelijke regels voor de beroepskracht-kindratio tussen peuterspeelzalen (2 beroepskrachten op maximaal 16 peuters) en dagverblijven (2 beroepskrachten op maximaal 14 peuters). Of peuterspeelzalen vanaf 2016 ook met groepen van maximaal 14 peuters moeten werken, hangt af van de afspraken die de brancheorganisaties, de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang en Peuterspeelzalen (BOinK) en minister Asscher de komende maanden gaan maken over de uitwerking van het landelijke kwaliteitskader voor alle voorschoolse voorzieningen.

Kinderopvangtoeslag

In de brief staat nu dat werkende ouders vanaf 2016 recht krijgen op kinderopvangtoeslag voor opvang in de voorschoolse voorziening van hun keuze: kinderdagverblijf en/of peuterspeelzaal. Voor gemeenten waar de peuterspeelzalen al zijn omgevormd tot peuteropvang en het aanbod al voldoet aan de kwaliteitseisen van de dagopvang verandert er met deze plannen niets. De financiering van voorschoolse voorzieningen voor niet-werkende ouders wordt niet geregeld via de toeslagregeling en dat is misschien wel de belangrijkste verrassing in deze brief.

Gemeenten

Het Rijk wordt verantwoordelijk voor de kinderopvangtoeslag voor opvang van kinderen van werkende ouders in de kinderopvang of een peuterspeelzaal. Het organiseren van een aanbod voor kinderen van alleenverdieners of niet-werkende ouders blijft een verantwoordelijkheid van de gemeente en is dus afhankelijk van de beleidskeuzes die gemeenten maken. Dit betekent dus niet dat deze ouders per definitie meer of minder gaan betalen dan ouders die gebruik maken van de toeslagregeling. Het blijft mogelijk (en wenselijk) dat gemeenten de ouderbijdragen voor deze ouders afstemmen op de netto kosten van ouders die gebruik maken van de toeslagregeling.

Financiering

Gemeenten raken per 2016 de decentralisatie-uitkering Wet Oke kwijt. Het Rijk neemt de financiering van het reguliere peuterspeelzaalwerk voor kinderen van werkende ouders voor haar rekening. Als dekking voor die extra toeslaguitgaven wordt er vanaf 2016 geld overgeheveld van gemeenten naar het Rijk. Het kabinet is bereid de overheveling van middelen te beperken tot de decentralisatie-uitkering in het kader van de Wet Oke. Deze uitkering startte in 2010. Dat bedrag komt per 2016 te vervallen als dekking bij gemeenten en zal gebruikt worden voor dekking van de toeslaguitgaven bij het Rijk. De korting op het gemeentefonds versterkt de prikkels van gemeenten om peuterspeelzalen om te vormen tot peuteropvang. Over de definitieve vormgeving en bijbehorende financiering van de voorstellen vindt overleg plaats met de VNG.