Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Patrick Banis: ‘Beter loopbaanperspectief voor medewerkers’



Hoe zorg je dat medewerkers in een IKC een goed loopbaanperspectief hebben? De obstakels in regelgeving maken combibanen ingewikkeld en beperken groeikansen. PACT voor Kindcentra presenteert daarom een rol- en ontwikkelmodel dat pedagogisch professionals interessante carrièrekansen biedt. Patrick Banis, bestuurslid van het Kinderopvangfonds, legt uit waarom dit belangrijk is. ‘Mijn ideaal? Eén cao voor IKC’s.’

Nederland telt inmiddels duizenden brede scholen en IKC’s en allemaal lopen ze tegen hetzelfde aan. Er werken mensen vanuit kinderopvang, onderwijs en jeugdzorg en elk vakgebied heeft te maken met totaal verschillende wet- en regelgeving, financieringsstromen, opleidingen, kwalificaties, cao’s en pensioenfondsen. Terwijl het doel voor iedereen hetzelfde is: kinderen de meest optimale ontwikkelkansen bieden volgens één pedagogische visie.

Hoe krijg je hier lijn en logica in? PACT wil ‘een brug slaan’ met het nieuwe rol-en ontwikkelmodel. Banis: ‘Er is een gigantisch personeelstekort in zowel onderwijs als kinderopvang. Vooral in de buitenschoolse opvang hebben pedagogisch medewerkers kleine banen met weinig uren. In een IKC kunnen nieuwe functies ontstaan. Bijvoorbeeld de mbo-combinatie pedagogisch medewerker en onderwijsassistent. Momenteel is het zo dat je dan te maken hebt met andere functiewaardering, vakantieregelingen en beloning. Als we dat dichter bij elkaar brengen, kunnen we mensen een fatsoenlijke baan en een goed carrièreperspectief bieden. We willen kinderopvang en onderwijs slim op elkaar laten aansluiten, zodat een doorlopende leerlijn voor IKC-medewerkers ontstaat. Zo zorg je dat mensen blijven.’ 

Eén vertrekpunt

Binnen kindcentra is ruimte voor nieuwe banen op basis van een mix van rollen in kinderopvang en onderwijs, maar dat vraagt om een flexibel functiegebouw. Kinderopvang Morgen in Rijswijk is één van de gesprekspartners in PACT. De kinderopvangorganisatie, die inmiddels vier IKC’s en twee in oprichting heeft, was zelf al bezig met het ontwikkelen van wat zij noemt een ‘modulair functiehuis’. Manager Femmie Streng vertelde tijdens een recent PACT-webinar: ‘Elke samenwerking (tussen kinderopvang en school, red.) is anders en daar moet ook ruimte voor blijven. De meerwaarde is dat je vanuit inhoud één vertrekpunt hebt om te kijken waar je een toekomst hebt met elkaar. Het gaat over het creëren van een gemeenschappelijke taal.’

13 rollen

PACT nam bureau Berenschot in de arm om alle rollen in een IKC te ontleden. Berenschot deed onderzoek in kindcentra en kwam uit op 13 rollen, van educator en specialist tot verbinder en beslisser. ‘Een medewerker kan zich per rol ontwikkelen en een doorgroei maken’, aldus Hans Dusseldorf, senior managing consultant bij Berenschot tijdens het webinar. ‘Je kunt binnen een rol de diepte ingaan’, aldus Femmie Streng. ‘Een leidinggevende kan mooie ontwikkelgesprekken voeren met een medewerker. Het is heel transparant, een open beeld.’ Een rol kan op diverse niveaus worden vervuld, van niveau één (bepaalt visie/richting, stelt kaders) tot niveau zes (ondersteunend, maar staat niet persoonlijk voor de groep). Bij elk niveau hoort een salarisschaal. Berenschot heeft ook op een rij gezet welke competenties bij elke rol horen, denk aan communicatie, samenwerking of ontwikkelingsgerichtheid. Bestuurslid Banis van het Kinderopvangfonds: ‘We praten nu bewust niet meer over een functiehuis, want dat is rigide. Het is beter om te kijken naar de competenties die nodig zijn voor elke rol. Wat kan jij goed?’

Onderwijs op maat

De nieuwe aanpak vraagt ook om andere vormen van opleiden. PACT werkte al samen met de opleidingsinstituten, die momenteel pilots houden voor ‘maatwerkopleidingen’. Oftewel, een medewerker kan zijn of haar huidige opleiding en ervaring aanvullen met maatwerkmodules. Banis: ‘We willen voorkomen dat mensen die willen doorgroeien een volledige opleiding van drie of vier jaar moeten doen, terwijl ze al allerlei competenties hebben. We willen de groei veel natuurlijker maken met maatwerk op basis van EVC, Eerder Verworven Competenties.’
De mogelijkheden blijven wel enigszins beperkt door wettelijke bepalingen. ‘Voor onderwijs moet je nu eenmaal Pabo hebben en in de jeugdzorg werk je volgens de kwalificaties van het BIG-register. Maar we kunnen wél voorkomen dat een pedagogisch medewerker die lesgevende taken wil gaan doen, vier jaar Pabo-studie nodig heeft. Je zou een deel van de Pabo-opleiding modulair kunnen doen.’

Schotloos

Hoewel er al Nederlandse IKC’s zijn waar een kind geen onderscheid meer ervaart tussen kinderopvang en onderwijs, staan de schotten achter de schermen nog altijd overeind. Het uitgangspunt blijft: onder welke cao val je? Want dat bepaalt de verschillen in salarisstrookje, pensioenfonds en vakantieregeling. Het Kinderopvangfonds legt zich daar niet bij neer. ‘Het moet natuurlijk niet zo zijn, als je precies dezelfde taken verricht, dat een onderwijsassistent meer verdient dan een pedagogisch medewerker’, aldus Banis. ‘Of dat organisatie A deze medewerker beloont volgens de cao kinderopvang en organisatie B dat doet volgens de cao primair onderwijs. Dat is de reden waarom we het gesprek aangaan met de sociale partners. We willen praten met werkgevers en vakbonden om te zorgen dat de cao’s beter op elkaar aansluiten op basis van ons rol- en ontwikkelmodel.’ Hij is in het verleden cao-onderhandelaar geweest en erkent dat het niet eenvoudig is. ‘Het is nog niet opgelost, vooral omdat kinderopvang en onderwijs anders worden gefinancierd. Maar dit is een begin. Als een pedagogisch medewerker onderwijsgevende taken wil gaan doen, kan die in elk geval straks sneller worden opgeleid. De eerste hobbel nemen we al: opleidingen gaan meer maatwerk bieden. De pilots lopen nog, maar dat gaat zeker lukken.’

Rijke dagarrangementen

Wat zou Banis graag zien over vijf jaar? ‘Dat je binnen een IKC hetzelfde functiebouwwerk gebruikt en dat de twee cao’s meer geïntegreerd raken met als eindplaatje één IKC-cao. Maar ook dat elk kind van een tot dertien jaar het recht heeft op het pedagogisch aanbod van kindcentra, waarbij het niet uitmaakt of je ouders werken. Dat we net als in Scandinavië en Duitsland rijke dagarrangementen bieden van leren, spelen, sport en cultuur. Geen onderscheid meer tussen hard core onderwijs en spel, want een kind leert altijd, ook tijdens spel, sport en cultuur. Dit rol- en ontwikkelingsmodel is een belangrijke bouwsteen hiervoor.’

Sociale partners

In september presenteert PACT het model aan de sociale partners. ‘En straks als er een nieuw kabinet is, gaan we met de ministers van OCW en SZW praten over onderwijs op maat. Hoe realiseer je dat je opleidingen in blokjes kunt knippen, modules die de diploma’s mbo 1 tot en met 4 en hbo bachelor en master vormen. Het is de bedoeling dat je die opleidingsmodules dan op diverse plekken in het land kunt volgen.

Stabiliteit

De hamvraag: wat heeft een kind aan dit alles? ‘Heel veel. Dezelfde vertrouwde gezichten die meerdere rollen vervullen betekent stabiliteit voor het kind’, aldus Banis. ‘Niemand is een schaap met vijf poten, dus het betekent ook dat er meer specialisten komen. Medewerkers die goed zijn in een bepaalde rol. Het wordt interessanter voor een zangcoach of speltrainer om je te verbinden aan een IKC. Dat maakt het leuker voor kinderen om te volgen. Bovendien heeft het kind niet meer te maken met verschillende werelden, het wordt begeleid vanuit één gedachtengoed. Eén pedagogische aanpak die uitgaat van de behoeften van het kind. En daar draait het natuurlijk om.’

Feiten over het rol- en ontwikkelmodel IKC

Berenschot heeft 13 rollen binnen een IKC gedefinieerd: educator, specialist, coach, ontwikkelaar, leidinggever, beslisser, verbinder, visionair, ondernemer, projectleider, service verlener, monitor en administrator.

 Elke rol kan op diverse niveaus worden uitgevoerd. Soms wel op zes niveaus. De rol ‘trainer’ als voorbeeld. Op het lichtste niveau ondersteun je bij training, maar sta je niet persoonlijk voor de groep. Op het zwaarste niveau train je de trainers, bepaal je visie en richting en stel je kaders.

 Een IKC telt vier domeinen: leren/ontwikkelen van kinderen, professionele versterking, onderzoek/innovatie en organisatie/samenwerking.

 Competentiebank: hierin worden de competenties beschreven waarover je moet beschikken om een rol te vervullen, oftewel: kennis, eigenschappen en vaardigheden.  

Zie ook: Een brug die gescheiden werelden verbindt

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.