Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Nader onderzoek nodig naar leren op de werkplek

Werken terwijl je nog leert en blijven leren terwijl je al werkt. Deelnemers aan deze beide vormen van ‘werkplekleren’ op MBO-niveau hebben hier veel baat bij. Maar die resultaten treden niet zomaar op. De theoretische onderbouwing van werkplekleren in de praktijk moet steviger en er is meer samenwerking nodig tussen scholen en bedrijven. Ook is er meer aandacht nodig voor het bevorderen van leven lang leren. Bovendien ontbreekt het, juist in Nederland, aan empirisch onderzoek naar het effect van leren en werken. Dit blijkt uit een studie van NWO-onderzoekers aan de Universiteit Twente, het ROA aan de Universiteit van Maastricht en de Open Universiteit.

Gunstig effect 
De onderzoekers hebben onderzoeksresultaten over werkplekleren binnen verschillende stelsels in binnen- en buitenland geanalyseerd. In de verschillende stelsels hebben combinaties van leren en werken voor deelnemers vaak een gunstig effect, op bijvoorbeeld de leermotivatie en de waardering voor de opleiding. Ook sociale en communicatieve vaardigheden nemen toe. Bovendien draagt werkplekleren bij aan de persoonlijke ontwikkeling. Maar over de effecten op cognitieve competenties (theoretische kennis) bestaat geen eenduidig beeld. Dit geldt ook voor beroepsspecifieke competenties. De resultaten van werkplekleren op het gebied van leer-Â en loopbaancompetenties vallen zelfs ronduit tegen. Daar moet veel meer aandacht voor komen, adviseren de onderzoekers, omdat het een basis voor leven lang leren kan leggen. Voor bedrijven geldt dat er geen eenduidige resultaten zijn voor het opleiden van studenten wat betreft bedrijfsproductiviteit of financiële performance.

Leren loont later ook
Werkplekleren werkt gunstig door in je latere loopbaan, zo blijkt uit het onderzoek. Leerlingen die deze vorm van onderwijs hebben gehad, krijgen een hoger loon dan ongeschoolden, en ervaren een gemakkelijkere overgang van school naar werk dan leerlingen met een schoolse opleiding. Het leren tijdens een latere baan heeft meestal positieve effecten, zoals salarisverhoging en meer promotiekansen.

Meer aandacht nodig voor leven lang leren
Niet alle bij- en nascholing in het werk hoeft via trainingen buiten de poort te gebeuren. Juist ‘informeel’ leren in de werksetting heeft een gunstige uitwerking, vonden de onderzoekers. Zij adviseren werkgevers om werknemers uitdagende taken te geven, goede feedback te geven, te coachen en voldoende ruimte te creëren om van elkaar te leren. Sowieso moet ‘een leven lang leren’ verder worden bevorderd in Nederland, want deelname aan postinitiële scholing blijft in Nederland achter in vergelijking met andere landen, terwijl de gunstige effecten ervan wel vast staan, aldus de wetenschappers.

Meer en ander onderzoek nodig
De gunstige effecten van werkplekleren, zowel op initieel als postinitieel niveau, blijken van veel factoren afhankelijk te zijn, zoals de precieze vormgeving van leerwerktrajecten en de begeleiding daaromheen. Een goede theoretische onderbouwing hiervan ontbreekt in de praktijk, evenals een goede samenwerking tussen scholen en bedrijven. Van het beschikbare wetenschappelijk onderzoek op dit terrein zouden scholen en bedrijven meer gebruik moeten maken. Maar hoewel er veel beschrijvend en theoretisch onderzoek wordt gedaan naar het ontwerpen en begeleiden van werkplekleren, ontbreekt het juist voor de Nederlandse context aan empirisch onderzoek.

De review studie ‘Het rendement van combinaties van leren en werken’ is uitgevoerd door A. Nelen, C.L. Poortman, A. de Grip, L. Nieuwenhuis en P. Kirschner in opdracht van de Programmaraad voor het Onderwijsonderzoek, onderdeel van NWO. Het volledige onderzoeksrapport is te downloaden op de NWO-site via de PROO-website.

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.