Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

‘Jij mag niet op mijn verjaardagsfeestje komen’

Jongere kinderen geven regelmatig blijk van wat onderzoekers 'relationele agressie' noemen. Dit is gedrag dat sociale verhoudingen verstoort, zoals pesten, roddelen, negeren en isoleren. Volgens Belgische wetenschappers is dit gedrag niet onschuldig maar kun je het wel aanpakken.
agressief gedrag, boosheid
© Halfpoint / Getty Images / iStock

‘Jij bent een kleine baby en jij mag alleen met die blokjes spelen.’

‘Als je niet meedoet met mij, dan ben ik je vriend niet meer.’

Het zijn herkenbare kleuteruitspraken, maar je kunt ze volgens een artikel op Kleutergewijs.be niet zomaar aan de kant schuiven als ‘onschuldig’ of ‘nu eenmaal eigen aan kleuters’. Het zijn namelijk uitspraken die een uiting zijn van relationele agressie. En relationele agressie is schadelijk, niet alleen voor het kind waarop de agressie gericht is, maar ook voor de agressor zelf. Aanpakken en voorkomen van relationele agressie loont dus voor iedereen.

Afgewezen worden

Soms wordt relationele agressie beschouwd als iets ‘wat kinderen nu eenmaal zeggen’ of als iets ‘wat wel overgaat’. Professionals vinden fysieke agressie meestal erger en vinden het belangrijker om tussen te komen bij fysieke agressie dan bij relationele agressie. Relationele agressie blijft dus te vaak onderbelicht.

Relationele agressie is echter schadelijk voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Kinderen worden gedwarsboomd in hun inspanningen om sociaal aanvaard te worden en om nabijheid te ervaren. De slachtoffers hebben minder goede relaties met leeftijdsgenoten, ze hebben meer kans om afgewezen te worden, ze zijn minder goed in het oplossen van sociale problemen en ze hebben meer kans op depressie en angsten.

Maar ook de agressors zelf lopen meer risico om niet aanvaard te worden door anderen. Onderzoekers vonden een verband tussen relationeel agressief gedrag in de basisschool en psychische en sociale aanpassingsproblemen op latere leeftijd, zwakkere studieresultaten en socialisatieproblemen.

In gesprek gaan

Professionals in het onderwijs en de kinderopvang kunnen dus beter tijd maken voor uitingen van relationele agressie en in gesprek gaan. ‘Zo laten we merken dat we die uitspraken even erg vinden als elkaar fysiek pijn doen. Het zijn woorden die pijn doen. Jonge kinderen moeten leren welke gevoelens zulke woorden teweegbrengen,’ aldus de auteur van het artikel.

Gedragsalternatieven aanreiken is een van de mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld aangeven hoe je op een meer positieve manier in interactie kan treden. In plaats van Ga weg!, kun je ook zeggen: ‘Ik heb nu geen zin om te spelen’.

Prentenboeken

Agressieve kinderen interpreteren het gedrag van anderen vaker als vijandig. Als je als professional zelf positieve interpretaties aanreikt, dan helpt hen dat om het goede te zien in anderen. Daarnaast kan je ook expliciet inzetten op instructie van sociale vaardigheden. Via rollenspel kan je samen brainstormen hoe je op een positieve manier in interactie kan treden en dit uitspelen.

Prentenboeken bieden ook een mooi vertrekpunt. Inspiratie voor een prentenboek kan je vinden in de overzichtslijst van Gouwe Academie die voor elk prentenboek aangeeft welk aspect van de sociaal-emotionele ontwikkeling aan bod komt (welbevinden, betrokkenheid, sociale flexibiliteit, sociale autonomie, impulsbeheersing, inlevingsvermogen).

 

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.