Per 1 januari 2022 start de GGD met het zogeheten flexibel risicogestuurd toezicht. Dit betekent dat toezichthouders de mogelijkheid krijgen om kinderopvanglocaties flexibel te inspecteren. Daardoor hoeven zij minder verplichte inspectiepunten te doorlopen en is er meer ruimte voor uitgebreider of diepgaander onderzoek. Dit verbetert de effectiviteit van het toezicht en daarmee kan het een bijdrage leveren aan de kwaliteit van de kinderopvang, aldus staatssecretaris Wiersma.
De BVOK maakt hier bezwaar tegen, onder meer omdat van sommige variabele thema’s niet duidelijk is wat er precies mee wordt bedoeld. Dit weten alleen de sectorpartijen BK, BMK, FNV, CNV, BoinK en mogelijk VWO, want zij hebben ingestemd met dit flexibele toezicht. ‘Het blijft een gotspe dat in de rechtstaat Nederland met strikt gescheiden bevoegdheden, vakbonden meebeslissen over wettelijke voorschriften voor ondernemers en zelfs over vorm en inhoud van toezicht en handhaving,’ aldus de BVOK.
Subjectieve interpretaties
Flexibel toezicht ademt ook ‘het diepgewortelde vooroordeel bij de GGD dat de ondernemer onbetrouwbaar is en zo min mogelijk kansen moet krijgen,’ aldus de BVOK. ‘De toezichthouders krijgen nu autonomie zonder objectiveerbare professionele maatstaf en zonder verantwoording af te leggen. Professioneel toezicht komt op basis van controleerbare feiten tot objectiveerbare keuzes en oordelen. Dat is niet zo in de kinderopvang. Eigen subjectieve interpretaties van situaties en gedragingen voeren bij inspecties de boventoon en wordt door GGD/GHOR ook openlijk gepromoot, zoals in een gezamenlijk onderzoek met IvhO over de veel te grote verschillen in het toezicht.’
De GGD staat volgens de BVOK juist op het standpunt dat individuele verschillen tussen inspecteurs een goede zaak zijn. ‘Ook al zie je geen overtreding en kleurt het ingevulde risicoprofiel groen maar je gevoel zegt ‘niet pluis’, dan moet je daarop varen. Inspecteurs met zo’n ‘niet pluis gevoel’ passen naar eigen zeggen de kleurcode aan naar oranje of rood. En inspecteurs hoeven over hun oordelen geen rekenschap af te leggen.’
Risicoprofiel geheim
De BVOK voorziet dat in het flexibele toezicht de vooringenomen risicoprofielen nog meer de spil worden, waardoor individuele, lokale en regionale verschillen toenemen en het toezicht nog minder controleerbaar wordt. ‘Want nee, de ondernemer die onder toezicht staat mag dat risicoprofiel van hem/haar niet zien, dat is geheim.’
Flexibel toezicht is daarmee in strijd met de Wet op de kinderopvang, de rechten van de ondernemers die onder toezicht staan, en de codes van professionaliteit en afleggen van verantwoordelijkheid, aldus de BVOK. ‘Toezicht en handhaving verworden tot een macht zonder gezag. Verzet van ondernemers is onontkoombaar. BVOK gaat dat organiseren. Alle ondernemers kunnen zich daarbij aansluiten.’
Het complete bericht van de BVOK vind je hier.
