Ten eerste vragen organisaties zich af op welke vorm van opvang dit plan precies is gebaseerd. Ilse Raasing, directeur van kinderopvang Waterland, denkt dat het vooral is toegesneden op peuterspeelzalen. ‘Daar is het goed mogelijk om kinderen twee losse dagdelen aan te bieden. Maar in de dagopvang is dat organisatorisch veel moeilijker.’ Daarnaast vindt ze het op een kinderdagverblijf niet wenselijk als kinderen maar twee dagdelen per week komen. ‘Als je een kind goed wilt ondersteunen en begeleiden in zijn ontwikkeling is daar minstens 16 uur per week voor nodig. Dan pas voelt het zich echt veilig op de groep.’

Gastouders?

Ook beleidsadviseur Aad de Booij, oud-directeur van Partou Kinderopvang, ziet haken en ogen voor de dagopvang. Een dagdeel op een kinderdagverblijf bestaat namelijk meestal uit 5 uur, maar gemeenten redden het met dit budget niet om ouders 10 uur per week te vergoeden. ‘Dan zou de situatie kunnen ontstaan dat kinderen slechts een deel van een dagdeel komen. Ze komen later binnen en gaan eerder weg dan de andere kinderen. Dat is niet goed voor de rust en continuïteit op de groep.’

En dan zijn er nog de gastouders, waar Asscher met geen woord over rept. Krijgen ouders ook hier dagdelen vergoed, of vallen zij buiten dit plan? De Booij denkt dat de minister ze ‘bewust is vergeten’. ‘Waarschijnlijk leeft op het ministerie het idee dat de ontwikkeling van kinderen beter gestimuleerd wordt in een groep onder leiding van (VVE-)professionals, dan thuis bij een gastouder. Daarom zegt hij er maar niks over.’

Helemaal gratis?

Een andere vraag die leeft is of de twee dagdelen straks volledig door de overheid gefinancierd worden, of dat ouders toch nog zelf iets bij moeten betalen. De Booij denkt het tweede. Alleen al omdat het budget van 60 miljoen voor het eerste scenario niet toereikend is. ‘Het lijkt heel wat, maar het gaat voor gemeenten een hele puzzel worden om dit financieel en kwalitatief goed uit te voeren.’ Waarschijnlijk wordt de vergoeding inkomensafhankelijk en krijgen alleen doelgroepouders met een laag inkomen de dagdelen (bijna) volledig vergoed. En dat vindt De Booij ook wel zo logisch. ‘Anders moeten tweeverdieners straks wel betalen voor opvang, maar eenverdieners met hetzelfde inkomen niet.’

Maar hoe gemeenten het precies gaan aanpakken, is gissen. De Booij denkt dat er forse verschillen tussen gemeenten zullen zitten. ‘Die verschillen zie je nu al. Sommige gemeenten bieden alle peuters bijvoorbeeld al standaard twee dagdelen opvang aan. Zij hoeven dus niks aan de huidige situatie te veranderen. Ze zullen dit geld gaan gebruiken om tekorten aan te vullen, die straks ontstaan als er door het Rijk bezuinigd wordt op andere budgetten voor peuteropvang.’

Waarom zes jaar?

Schuiven met potjes geld dus. Raasing denkt dat dit wel eens zou kunnen verklaren waarom het maar liefst zes jaar moet duren voordat het plan officieel van start gaat. ‘Ik vermoed dat de harmonisatie hiermee te maken heeft. Dat die maatregel over zes jaar genoeg geld heeft opgeleverd aan bezuinigingen om deze 60 miljoen volledig te bekostigen.’

Raasing is blij met de investeringen, maar heeft twijfels over de aanpak van Asscher. Ze had gehoopt dat hij het SER-advies zou overnemen, dat voor elke peuter 16 uur per week voorschrijft. ‘Achter dat advies zat een visie; een duidelijk doel. En als je daarvoor gaat, doe het dan goed. En doe het aantal uur niet halfbakken door de helft als het je financieel even niet zo goed uitkomt. Zo ga je de opbrengst niet halen waar het plan oorspronkelijk voor bedacht is.’

Alleen voor peuters die nog thuis zitten?

Raasing vraagt zich tot slot ook af of het plan alleen bedoeld is voor peuters die nog geen gebruik maken van opvang. Dat benadeelt ouders met een laag inkomen wiens kinderen al wel op een speelzaal of dagverblijf zitten. Misschien houden die ouders hun kinderen straks thuis totdat het plan in werking is getreden. ‘Of halen ze hun kind er tijdelijk af, om het vervolgens weer aan te melden.’ Allemaal niet in het belang van het kind, vindt Raasing.

De eerste reacties op de plannen van Asscher waren positief, maar er wordt vooral uitgekeken naar de volgende stap: 16 uur gratis opvang voor alle peuters. Lees meer