Het meldcode-stappenplan helpt om zorgen serieus te nemen, zorgvuldig te handelen en samen te zoeken naar wat een kind nodig heeft.

Brenali, pedagogisch medewerker, vertelt over Flora. Flora is een vrolijk meisje van drie, altijd keurig gekleed en netjes verzorgd. Ze speelt goed met andere kinderen, maar lijkt vaak gespannen. Bij een klein ongelukje schrikt ze hevig, kijkt meteen naar de reactie van de pedagogisch medewerker en zegt soms huilend: ‘Ik ben niet stout’. Brenali bespreekt haar zorgen voorzichtig met de moeder, maar die reageert fel en zegt dat Flora gewoon onhandig is en moet leren beter op te letten. Ook merkt Brenali dat de ouders hoge verwachtingen hebben van Flora en vinden dat de kinderopvang extra met haar moet oefenen met tellen en praten. Brenali twijfelt of ze de meldcode moet opstarten.

Die twijfel is precies het moment waarop medewerkers in de kinderopvang het verschil kunnen maken. Wat kan Brenali doen voor Flora (en haar ouders)?

1. Twijfel is een signaal

Een gespannen kind, opvallend gehoorzaam gedrag of uitspraken als ‘ik ben niet stout’ kunnen wijzen op stress thuis. Weet je niet zeker of je iets moet doen? Twijfel is reden genoeg om in actie te komen. De meldcode helpt om dat zorgvuldig en stapsgewijs te doen.

Tip: elke observatie doet ertoe, leg ook kleine signalen vast.

2. Twijfels bespreken is professioneel

Veel pedagogisch medewerkers vinden het spannend om zorgen te delen. Ze zijn bang dat ouders boos reageren, om hen te kwetsen of zelf tekort te schieten. Leidinggevenden hebben een belangrijke rol in het creëren van een cultuur waarin zorgen bespreken vanzelfsprekend is.

Tip: weet dat je er niet alleen voor staat. Het bespreken van twijfels met elkaar is onderdeel van je professionaliteit.

3. Feiten, geen interpretaties

Het werken met de meldcode vraagt om feitelijke observaties en verslaglegging. Niet: ‘Flora lijkt bang voor straf’, maar: ‘Flora schrikt als er iets omvalt en zegt dan: “ik ben niet stout”.’

Tip: oefen met objectieve verslaglegging en kijk met elkaar mee.

4. Oudergesprekken: spannend, maar noodzakelijk

Signalen met ouders bespreken is voor veel pedagogisch medewerkers een lastige stap. Toch is het belangrijk dat in een zo vroeg mogelijk stadium te doen. Misschien neemt de verklaring van ouders de zorgen direct weg. Bovendien draagt vroeg bespreken bij aan vertrouwen.

Tip: oefen dit soort gesprekken, volg bijvoorbeeld trainingen in gespreksvoering. Benadruk in het gesprek altijd de gezamenlijke intentie: zorgen dat het kind zich veilig en gezond ontwikkelt.

5. Samen verder

Een belangrijk uitgangspunt van de meldcode is: doe het niet alleen. Het is belangrijk dat je ervan doordrongen bent dat je altijd samen met anderen signalen oppakken. De leidinggevende faciliteert overleg: binnen het team, met de aandachtsfunctionaris kindermishandeling of met Veilig Thuis.

Tip: zorg dat je weet wie je aanspreekpunt is en hoe je laagdrempelig advies kan inwinnen.

6. Blijven leren

Blijven leren, reflecteren en oefenen met de meldcode is belangrijk. Zorg dat het op de agenda blijft en zorg dat je weet hoe je moet werken volgens de meldcode.

Tip: Volg bijvoorbeeld de online cursussen voor de kinderopvang van Augeo Foundation.

Tot slot, overvraging – zoals misschien bij het meisje Flora – kan een vorm van kindermishandeling. De meldcode biedt door het duidelijke stappenplan houvast. Twijfel is dus geen reden om stil te blijven zitten – het is de eerste stap naar zorgvuldig handelen.