Nicole van Asten is directeur en trainer van Parenticom & Partners. Ze biedt onder andere communicatietrainingen, teamtrainingen en managementtrainingen aan in de kinderopvang. Het is volgens haar heel gebruikelijk dat we soms taken uitvoeren die niet helemaal binnen onze functieomschrijving passen. ‘Iedere organisatie is weer anders ingericht. Vooral de rol van pedagogisch coach is geen afgebakende functie. Hierdoor ontstaan er grijze gebieden.’
Wat staat er in mijn functieomschrijving?
De pedagogisch coach ondersteunt medewerkers. Maar het kan zijn dat diegene taken gaat oppakken die meer gaan over de teamdynamiek. ‘Dat is op zich helemaal niet erg,’ aldus Nicole. ‘Het is ook goed om op dat vlak te coachen, maar soms is daar binnen de organisatie iemand anders voor aangesteld. De teamcoach bijvoorbeeld. Niet iedere organisatie heeft deze, maar als die er wel is kunnen de taken die ze uitvoeren soms overlap hebben.’
Nicole ziet dat pedagogisch coaches het regelmatig een uitdaging vinden om die balans te vinden tussen professionele nabijheid en professionele afstand. ‘Het is altijd weer zoeken naar een middenweg. Als je te veel afstand hebt, dan wek je geen vertrouwen. Met te veel nabijheid kan er sprake zijn van rolvervanging en ga je soms taken van anderen uit handen nemen. Als je naast pedagogisch coach ook nog pedagogisch professional bent, wordt dit nog moeilijker. Over deze, en andere zaken, ga ik in het congres meer vertellen.’
Wat doe ik nu eigenlijk dat niet bij mij hoort?
Volgens Nicole is het dus belangrijk om duidelijk te zijn over de functieomschrijving en daar ook steeds op terug te komen. ‘De dagelijkse werkelijkheid is vaak anders dan de papieren werkelijkheid.’ Nicole geeft aan dat een pedagogisch coach voordat hij of zij aan de slag gaat zichzelf een aantal vragen zou moeten stellen: ‘Wat is mijn formele rol? Denk bijvoorbeeld aan wat er staat beschreven in de organisatie rondom deze functie.
Andere vragen kunnen zijn: Wat verwachten anderen van mij? Wat zijn mijn eigen grenzen, talenten en valkuilen? En wat doe ik nu dat eigenlijk niet bij mij hoort?’
Is dit wel jouw taak?
Veel pedagogisch coaches herkennen zichzelf volgens Nicole in de laatste vraag. ‘Regelmatig zijn ze toch ook taken op zich gaan nemen die niet helemaal binnen hun functie passen. Helemaal niet erg, want soms vinden ze het leuk om te doen. Als er dan een beroep op ze wordt gedaan, voeren ze het met liefde uit.’
Het wordt volgens Nicole anders als dit heel vaak voorkomt. ‘Dan nemen ze eigenlijk een aapje te veel op hun schouder. Bijvoorbeeld als pedagogisch professionals met vragen naar de pedagogisch coach toekomen, terwijl deze eigenlijk voor leidinggevende bedoeld zijn. Niets ten nadele van de pedagogisch professionals, want het is soms ook verwarrend waar je met welke vragen naartoe moet. Er zijn nu eenmaal veel grijze gebieden.’
Juist dan is het volgens Nicole belangrijk om stil te staan bij wat diegene nodig heeft om het zélf te doen. ‘Niet meteen inspringen, maar samen kijken: wat helpt jou om dit aan te gaan? Je bent er om te ondersteunen, zonder het over te nemen.’
Moet ik dit nu doen?
Het is volgens Nicole heel belangrijk om goed je eigen grenzen te bewaken. ‘Het is hierbij helpend om de volgende magische zin uit te spreken: ‘’Moet ik dit nu doen?’’
Een vraag die helpt bij het stellen van de juiste prioriteiten. Als je steeds de klemtoon op een ander woord legt, weet je het antwoord meteen. Als het echt moet, dan kun je meteen in actie komen, maar vaak kan het ook nog even blijven liggen. Daarnaast weet je ook gelijk of de taak misschien beter door iemand anders gedaan kan worden.’
MOET ik dit nu doen?
Is het echt noodzakelijk en belangrijk om het nu te doen? Of kan het ook wachten?
Moet IK dit nu doen?
Hoort dit wel bij jou? Ben jij wel de aangewezen persoon? Of is dit meer iets voor een collega?
Moet ik DIT nu doen?
Is dit hetgeen er moet gebeuren? Wil je bijvoorbeeld een mail sturen of een brief opstellen, maar bespaart het je mogelijk tijd als je gewoon belt?
Moet ik dit NU doen?
Is het zo urgent dat het niet kan wachten? Mogelijk kan het ook blijven liggen, stel jezelf dan de vraag: wanneer kan/wil ik het dan wél doen?
Moet ik dit nu DOEN?
Wat voor soort actie is het? Moet er überhaupt iets gedaan worden? En wat is dan de meest effectieve aanpak?
Eén simpele vraag dus. ‘Meer heb je soms niet nodig,’ aldus Nicole. ‘De essentie is dat je niet gelijk in actie komt en eerst even de tijd neemt om te bepalen wat de handigste of beste aanpak of volgorde is. Het kan je net dat beetje ruimte en lucht geven om de (werk)druk niet meer te voelen en weer in controle te zijn.’
