De commissie presenteerde tijdens een persconferentie op donderdag 12 maart haar bevindingen in een eindrapport. Vrijdag 13 maart besluit het kabinet hoe de ouders worden gecompenseerd.
‘Fraudeur’
Zo’n driehonderd ouders kregen rond de jaarwisseling compensatie omdat zij ten onrechte als fraudeurs werden bestempeld en hun kinderopvangtoeslag was afgepakt. De commissie onderzocht of er naast dat dossier (CAF-11) ook andere soortgelijke zaken zijn waarvoor ouders gecompenseerd moeten worden. ‘Dat blijkt inderdaad het geval’, aldus Donner.
Het gaat in ieder geval om 22 soortgelijke zaken met ongeveer 1.800 betrokken ouders die ‘waarschijnlijk of mogelijk vergelijkbaar zijn’ met CAF-11.
Politiek ‘hoofdschuldige’
Opvallend is dat de politiek niet gespaard wordt. De maatregel om bij een minimale overtreding de hele toeslag terug te vorderen, is niet een wet die de belastingambtenaren te verwijten viel maar wel de wetgever, concludeert de commissie. Niet de Belastingdienst, maar de politiek is de hoofdschuldige in de kinderopvangtoeslagaffaire, berichtte De Volkskrant. En de rechtspraak heeft deze regels op haar beurt erg strikt geïnterpreteerd.
Met vooringenomenheid behandeld
De commissie-Donner adviseert de Belastingdienst de betreffende zaken (die zich afspeelden tussen 2014 en 2016, een tijd waarin ‘fraudebestrijding voorop stond’) stuk voor stuk verder te onderzoeken en vast te stellen of de betrokken ouders met vooringenomenheid zijn behandeld. Als dat zo is, wil de commissie dat deze ouders dezelfde compensatie als de ouders in de CAF-11-zaak krijgen.
Groepsgewijze aanpak
Ook andere ouders die aannemelijk kunnen maken dat ze onderdeel zijn geweest van ‘groepsgewijze aanpak’, moeten bij dat onderzoek worden betrokken.
Er zijn ook ouders die in financiële moeilijkheden zijn gekomen door de normale werking van de wet. Volgens de commissie betreft dat het merendeel van de gevallen waarvoor in Kamerdebatten aandacht is gevraagd. Ze zijn niet de dupe geworden van verwijtbaar handelen van de Belastingdienst, vindt de commissie, maar van hoe dingen nu eenmaal in de wet zijn geregeld. ‘Het is ondoenlijk om voor deze groep vijftien jaar toepassing van kinderopvangregelgeving terug te draaien en over te doen.’
Disproportionele beslissingen
Wel wordt erkent dat de toepassing van de regels voor sommigen zo hard uitpakte dat ze door een ‘geringe tekortkoming’ de hele toeslag moesten terugbetalen. Als daar meer dan 10.000 euro per jaar mee gemoeid was, zouden ouders kunnen vragen ‘disproportionele beslissingen’ te herzien, maar er zou ook een ‘hardheidsclausule’ moeten gelden.
De ondergrens van 10.000 euro is gekozen omdat vooral ouders met lage inkomens veel toeslag kregen en daardoor ook hard getroffen zijn.
Herstelloketten
Mensen zouden zich daarvoor moeten kunnen melden bij zogenoemde ‘herstelloketten’, verspreid over het hele land. ‘Met de voorgestelde regeling kun je iedereen bereiken die het echt nodig heeft. Niet met een groots gebaar, maar met een gerichte, snelle inzet’, zegt Donner. Ouderbelangenvereniging BOinK pleit ervoor dat deze herstelloketten volledig onafhankelijk opereren, zodat ouders die slechte ervaringen hebben met de afdeling Toeslagen, daar wel naartoe willen gaan.
Emotie
Oud-minister Donner zei tijdens de presentatie van het rapport dat het opmerkelijk is dat er pas na vijftien jaar ‘emotie komt’ over het kinderopvangtoeslagstelsel.
Bron: NOS.nl/ANP
