Een opmerkelijke bevinding in het promotieonderzoek van orthopedagoge Rachel Plak is dat niet ieder kind even gevoelig is voor interventies. Dopamine-gerelateerde genen blijken te voorspellen wie er wel van profiteren en wie niet. In de lijn van deze opvallende bevindingen onderzocht Plak in het project ‘Wat Werkt voor Wie’ of er sprake is van verschil in gevoeligheid voor interventies op het gebied van beginnend leesonderwijs.
Concentreren
Ongeveer een derde van alle kinderen heeft een minder efficiënte dopaminehuishouding, omdat ze dragers zijn van een specifiek dopamine-gen waardoor ze meer moeite hebben zich te kunnen concentreren. Dit kan een negatief effect hebben op ontluikende geletterdheid. Rachel Plak onderzocht of dopamine-gerelateerde genen interventie-gevoelige kinderen van minder gevoelige kunnen onderscheiden. Het staat namelijk vast dat dopamine een belangrijke rol speelt bij het leren.
Peuters en kleuters gebruiken de tablet vaak om spelletjes te spelen of te kleuren, maar boeken lezen doen ze liever van papier. Dat concluderen twee Belgische onderzoekers in De Morgen. Lees meer >>
Het experiment
Meer dan 180 scholen namen deel aan het experiment. Het bleek dat kinderen die drager zijn van het dopamine-gerelateerde gen extra baat hadden bij digitale prentenboeken en zij presteerden direct na afloop van de interventie én in groep drie aanzienlijk beter dan hun leeftijdsgenoten die geen drager zijn. Over de vraag waarom dragers van dit gen zo sterk profiteren van de digitale prentenboeken kunnen we vooralsnog alleen maar speculeren. ‘We denken dat dit komt omdat bij deze kinderen de digitale boeken een toestand van hyperfocus oproepen. Misschien wordt opperste concentratie bevorderd door de filmachtige meeslepende beelden en muziek in de digitale boeken. Bekend is dat kinderen met een aanleg voor aandachtsproblemen op dezelfde manier op televisie of computerspelletjes reageren: het kind is zo geconcentreerd, dat alles wat er in zijn of haar omgeving gebeurt, wordt buitengesloten,’ zegt Plak.
Download hier de samenvatting van het onderzoek “What works for whom? Differential genetic effects of early literacy interventions in kindergarten”
Bron: Universiteit Leiden