Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

De essentiële reis van de baarmoeder naar de wereld

De periode vlak vóór de conceptie tot na de geboorte zijn bepalend voor onze ontwikkeling op fysiek, mentaal, emotioneel én relationeel vlak. Dat zegt Anna Verwaal, geboorteconsulente en spreker op het Openingscongres Week van het Jonge Kind. Zij wil kinderopvangprofessionals meer bewust maken van de invloed die deze periode heeft op baby’s en kinderen.
Anna Verwaal

Anna Verwaal heeft als verpleegkundige, met moeder-kind specialisatie, en als docent primaire periode ruim dertig jaar ervaring op het gebied van preconceptionele tot postnatale begeleiding. Anna: ‘Ik zag aan de manier waarop vrouwen bevallen dat er iets geactiveerd werd in hen én in hun partners. Hoe zij die bevalling beleven en hoe zij daarop reageren, zegt veel over hoe zijzelf ter wereld zijn gekomen en de invloed die dit nog altijd op hen heeft.’

David Chamberlain

Anna sprak met David Chamberlain, psycholoog en grondlegger van de APPPAH (Association of Pre and Perinatal Psychology and Health), over haar ervaringen in de verloskunde en vroeg hem: ‘Zou het kunnen dat kinderen de bevalling herinneren?’ Anna: ‘Hij gaf mij zijn boek, dat hij toentertijd (in 1989) net had geschreven: “Babies Remember Birth”. Ik las in het boek over wat ik al observeerde in de verloskamers: dat er al bewustzijn is tijdens de pre- en perinatale periode en dat het lichaam dit onthoudt op cellulair niveau. Wat we leren in deze periode draagt bij aan onze psychologische ontwikkeling en persoonlijkheidswording en kan langdurige patronen veroorzaken, die we kunnen identificeren door het gedrag.’

Vroegste herinneringen

We hebben herinneringen aan deze periode, legt Anna uit. ‘Alle dingen die er met je moeder gebeuren in de baarmoeder, maak je mee als foetus. Of je verwekt bent middels verkrachting of vanuit een diep gekoesterde kinderwens in een liefdevolle relatie: deze twee indrukken zijn heel erg voelbaar in het mensenleven dat daaruit voortkomt. We hebben het niet alleen gevoeld, maar ook onthouden. Die pre- en perinatale gebeurtenissen laten imprints achter in het lichaam.’

Familielijn

Daarbij kijkt Anna ook naar de familielijn. ‘Die werkt door. Soms werk ik met jonge kinderen, waarvan de ouders onverwerkte trauma’s van zichzelf of van hún ouders meedragen. Ik help mensen bewust te worden van alles wat ze met zich meedragen, soms al van generatie op generatie, maar waar ze zich (nog) niet bewust van zijn. Kinderen spiegelen dit juist enorm.’

Verkramping

Hoe kun je als kinderopvangmedewerker deze imprint, deze vroegste herinneringen die steeds geactiveerd worden bij een kind, signaleren? Anna: ‘Ik wil kinderopvangprofessionals handvatten geven hoe zij met andere ogen kunnen leren kijken. Als je niet weet waar je naar kijkt, valt het je niet op. We kunnen aan de manier waarop kinderen zich bewegen of gedragen veel zien over wat er tijdens de geboorte is gebeurd. Kinderen die met een vacuümpomp geboren zijn, zitten vaak heel strak in hun lijfje. Denk aan een kromgetrokken ruggetje, gebalde vuistjes. Die spanning, die verkramping zit als een trauma in het lichaam. Als we weten hoe kinderen zijn geboren, kunnen kinderopvangmedewerkers ze anders benaderen of anders aanraken en niet her-traumatiseren door onwetendheid.’

Prematuur

‘Of neem kinderen die lang in een couveuse hebben gelegen, die continu belaagd zijn met pijnlijke behandelingen: zij kunnen behoorlijk schrikken wanneer ze onverwacht aangeraakt worden’, legt Anna uit. ‘Wanneer een vriendje hun spelend ‘aanvalt’ van achteren, kan een kind nu wél van zich af slaan dan toen het geboren werd; te vroeg, te klein of te ziek om zich te kunnen verdedigen. Een kindje dat bij de geboorte de navelstreng heel strak om zijn hals heeft gehad, en bij iedere perswee zowel naar beneden geduwd als teruggetrokken werd, kan moeite hebben met vooruitkomen. Observeer kinderen, kijk naar hun gedrag en naar wat hun lichaam jou vertelt.’

In gesprek met ouders

Wat kun je doen als je signaleert dat een kind niet lekker in zijn vel zit? ‘Kinderopvangprofessionals kunnen het gesprek aangaan met ouders. Zijn er bijzondere dingen gebeurd tijdens de zwangerschap of rondom de bevalling? Heeft de ouder het kindje meteen mogen vasthouden na de bevalling of zijn moeder en kind gescheiden geweest, vanwege complicaties? Als een kind veel huilt, waar heeft dat mee te maken? Als we dit bespreekbaar maken, creëer je meer bewustzijn over wat een kind ons laat zien. Als we dat niet doen, blijven patronen zich herhalen.’

Naar jezelf kijken

Anna wil dat professionals die met kinderen werken eerst leren kijken naar zichzelf. ‘Wat is jouw eigen reis geweest? Wie ben je geworden door omstandigheden? Waarom werk je met kinderen? Als je zo naar jezelf durft te kijken, valt je ook meer op en kun je dieper inspelen op de behoefte van het kind. Praat met kinderen, praat ook met een baby. Leer luisteren naar een kind, luister naar wat ze je laten zien. Vertel wat je gaat doen, vertel dat je de luier gaat verschonen, dat je een flesje gaat geven en dat het mag gaan slapen. Ons bewust worden dat zelfs baby’s al bewustzijn hebben, maakt een wereld van verschil.’

Kinderopvang

Volgens Anna zou er tijdens de opleiding meer aandacht moeten zijn voor deze meest vormgevende periode in een mensenleven. Anna: ‘Kinderopvangmedewerkers zijn daarbij zo’n belangrijke schakel. Ik verheug me erop hier meer over te komen vertellen op het congres.’

Biografie

Anna Verwaal is geboorteconsulente, docent primaire periode, lactatie instructeur, RIE infant educarer en verpleegkundige met moeder-kind specialisatie. De laatste 15 jaar geeft ze wereldwijd lezingen en workshops over de hormonale fysiologie van het geboorte proces, de langdurige gevolgen van de conceptie, prenatale periode en de geboorte ervaring, en over hoe we de volgende generatie een optimale start kunnen geven.

Openingsevent Week van het Jonge Kind

Anna Verwaal is een van de sprekers tijdens het Openingsevent Week van het Jonge Kind, op vrijdag 9 april. De Week van het Jonge Kind vindt in 2021 plaats van 12 t/m 16 april. Tijdens deze week wordt aandacht gevraagd voor de zo belangrijke, eerste jaren van het kind (0-6). Bestel hier je ticket(s) voor het Openingsevent >>

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.