‘Muziek is ongelooflijk belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen.’ ‘De muziek is niet de garnering, maar de gist in het deeg’, zegt Erik van Deuren. Behalve muzikant is hij hoofdvakdocent basklarinet en docent methodiek aan de conservatoria van Amsterdam en Den Haag. In een artikel in tijdschrift Elsevier vraagt hij aandacht voor het belang van muziekactiviteiten voor de ontwikkeling van kinderen.

Muzikaal talent

Volgens Van Deuren is het een misvatting dat muzikaal talent slechts bij een handjevol mensen voorkomt. ‘Het lijkt erop dat ieder mens ter wereld komt met muzikaal talent. Juist daarom is het een gemiste kans dat er in die eerste jaren relatief weinig wordt gedaan aan muzikale ontwikkeling.’ Op scholen wordt muziek alleen als extra activiteit ingezet. Dat terwijl Van Deuren, die ook betrokken is bij muziekprojecten op school, ziet dat muziek de creativiteit van kinderen kan stimuleren. ‘Educatie krijgt zo een andere beleving.’ Vanaf 2020 is muziekonderwijs een verplicht onderdeel op basisscholen.

Erik Scherder, hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit, legt uit wat muziek doet met de hersenen van kinderen.  ‘Als kinderen muziek maken is er een gebied in de hersenen actief (prefontale cortex) dat er voor zorgt dat je leert plannen, keuzes maken en flexibel zijn. De activiteit zorgt voor verbindingen tussen de linker en de rechter hersenhelft. Hoe meer verbindingen er in de hersenen ontstaan op jonge leeftijd, hoe meer cognitieve reserve kinderen opbouwen voor de rest van hun leven.’

Gevarieerde schooldag

Dat effect is ook al zichtbaar als kinderen naar muziek luisteren. Muziek zorgt volgens Scherder voor een grotere activiteit op het hersengebied dat zintuigelijke prikkels bundelt binnen een emotionele context. Diepe emoties zoals geluk, verdriet, ontroering en verrassing worden door alleen al te luisteren naar muziek meer ervaren. De hoogleraar plet ervoor om vakken als rekenen en taal af te wisselen met muziek maar ook met beweging en kunstvakken. ‘Ik denk dat zo’n gevarieerde schooldag ervoor zorgt dat kinderen op alle terreinen beter gaan presteren.’

Stichting Kinderopvang Den Helder (SKDH) wordt  in dezelfde bijlage van Elsevier over jeugd en gezin aangehaald. De organisatie wil meer met muziek doen omdat wetenschappelijk onderzoek aantoont dat muziek onder andere de concentratie en de prestaties van kinderen kan bevorderen. Joost Korver, directeur-bestuurder van SKDH: ‘We gaan meer muziek aanbieden in de kinderopvang, te beginnen op vijf van onze locaties in de Kop van Noord-Holland. We gaan daar muziekinstrumenten in bruikleen geven.’  Volgens de directeur staan kinderen, ook baby’s open voor muziek. ‘Het mooie van muziek is dat het een ‘taal’ is die vrijwel iedereen aanspreekt en die mensen met elkaar verbindt. Het is onbegrijpelijk dat wij in Nederland niet meer gebruikmaken van de bewezen kracht en waarde van muziek.’

Museumtours voor peuters? Die vind je niet snel. Daar moet verandering in komen, vindt Brigitte Timmermans van Stichting Kunstfanaatjes. ‘Het is een volwaardige doelgroep die serieus genomen moet worden en een warm welkom verdient in het museum.’ Lees meer