Je kunt niet vroeg genoeg beginnen om goed burgerschap te bevorderen. De Stichting Kinderspeelzaal Voorschoten (SKV) doet dat met behulp van de methode De Vreedzame School. Niet alleen de kinderen gaan liefdevoller met elkaar om, maar ook de pm'ers zelf ervaren een positievere sfeer.

Pedagoog Inge van Rijn deelt ieder nummer een gesprek dat zij met een pedagogisch medewerker voerde. Deze maand: 'Ik krijg geen contact'.

Het is essentieel voor de ontwikkeling van jonge kinderen dat kenmerken van autisme tijdig worden herkend. Als pedagogisch medewerker ben jij een belangrijke spil in die vroegsignalering.

Wie net ergens nieuw is begonnen, herkent het probleem. De eerste werkdagen ben je ietwat onzeker, je weet geen lor te vinden en ook al heb je het pedagogisch beleidsplan bestudeerd, je hebt het zeker nog niet in je vingers. Kinderopvang KiWi in Winschoten lost dit op met een inwerkcoach. Anouk Boven (22) begeleidt nieuwkomers tijdens de eerste twee maanden. 'Mensen stappen hier in een warm bad en het verhoogt de kwaliteit van onze opvang.'

Kinderen ontwikkelen zich het eerste levensjaar razendsnel. Het babybrein maakt reuzensprongen. De omvang van de hersenen van een kind neemt gemiddeld met 1 gram per dag toe. Alles wat een kind ervaart, ruikt, proeft, hoort en aanraakt helpt hem bij zijn groei en ontwikkeling. Hoe tof is het dat jij baby's daarbij kunt helpen!

Muziek is leuk én prikkelt alle ontwikkelingsgebieden. Maar hoe zet je het in als pedagogisch professional? 'Dat kan eigenlijk bij alles, de hele dag door en vanaf de babyleeftijd', zegt muziekcoach Lin de Laat. Zij ontwikkelde de methode Lidela Muziek. Geen paniek als je denkt dat je geen muzikaal talent hebt: 'Schroom is niet nodig, want iedereen kan het leren.'

Hoe neem je ouders mee in de gedachte achter risicovol spel? Pedagogisch coach Bianca Deumers deed er onderzoek naar. 'Het belangrijkste is om de dialoog aan te gaan.'

'Je hebt er geen kind aan', zeggen we soms van kinderen die zichzelf vermaken en lekker meehobbelen in het ritme van de dag. Ideaal in een groep waar het toch al vaak een drukke boel is. Het risico is wel dat je deze bescheiden kinderen vergeet. Hoe houd je contact met ieder kind?

Als je langer in de kinderopvang werkt, zijn er zoveel kinderen 'door je handen' gegaan. Elk kind met een eigen verhaal. Van sommige kinderen blijft het verhaal nog lang in je hoofd hangen. Misschien vraag je je af: wat zou er van dit kind geworden zijn? Hebben we het wel goed gedaan? In dit nummer: het verhaal van Alec (niet zijn echte naam).