Heet water
Gebruik de waterkraan om met elkaar te ontdekken hoe je ziet dat iets heet is en wanneer het veilig is. Ga met een groepje bij het aanrecht staan en laat de koude kraan lopen. Je draait aan de blauwe knop. Wijs de kinderen op die kleur. Hoe voelt dat? Wat zie je? Geen stoom, alleen maar druppels. Voel met je hand. Koud water is veilig. Dan laat je er warm water bij lopen. Wijs op de rode knop. Rood betekent gevaar. Laat de kinderen voelen, maar nu al veel voorzichtiger. Dat is nog steeds prettig. Laat dan de kraan even heel warm lopen. Zodra het water begint te stomen bewonder je gezamenlijk de stoom en leer je de kinderen: dit is te heet, het doet pijn als je het aanraakt. Dan brand je je. Afblijven dus.
Ketels en pannen
Een waterkoker met kokend water, een net gezette mok dampende koffie of een pannetje soep op het gas. Als een kind dit per ongeluk over zich heen krijgt, is het leed niet te overzien. Daarom is het belangrijk om de kinderen te leren waar je wel en niet aan mag komen. Zet een ketel water op het gasfornuis en laat ook daarbij zien hoe de stoom je vertelt dat het water te heet is. Schenk een mok vol. Ook die stoomt. Nooit aankomen dus. Alleen mama of de juf mogen zo’n hete ketel of mok vastpakken en ook die doen dat heel voorzichtig. Oudere kinderen kunnen leren hoe ze heel voorzichtig met één wijsvinger aan de buitenkant van de mok kunnen voelen dat die heet is. Hoe voelt dat? Warm? Niet aankomen dan.
Te koud
Te koud is ook geen fijn gevoel. Aan ijs kun je zelfs vastkleven, vooral als je met je tong aan een stuk ijs of bevroren metaal likt bijvoorbeeld. Een goed gesprek bij de koelkast (met vriesvak) kan de kinderen veel leren. Zorg dat je wat zaken bevroren hebt en zorg dat elk kind een paar wanten heeft. Kijk eerst in de koelkast. Voel allemaal aan het pak sap. Dat is koel, maar niet te koud. Ook de kaas en de druiven voelen lekker koel aan. Dat is ‘koel’. Maar nu gaan we naar het vriesvak. Dat voelt heel koud aan. IJsklontjes of een sneeuwbal voelen te koud aan je blote handen. Dat is niet fijn. Trek de wanten aan en voel dan nog eens. Nu is het wel prima. Mag je likken aan een ijsklontje? Nee, dat is te koud. Een metalen lepel in de vriezer? Ook veel te koud om aan te likken. Maar een ijsje is wel lekker, want dat smelt een beetje.
Voeltocht
Ga met een groepje naar buiten op ‘voeltocht’. Bijna alles mag worden aangeraakt, maar eerst wordt er over gesproken. Voel maar hoe het hout van de kozijnen glad is, maar de bakstenen muur heel ruw. Dat doet een beetje pijn als je er harder over wrijft. Gras is zacht, een boomstam is ruw en zand en grond voelen wel prettig. Stap ook op scherpe voorwerpen af en praat er over. De puntige spijker die uit het hek steekt? Een ruw stuk hout met splinters, hoe zie je dat? Au, niet aankomen dus met je vingers. Een glasscherf op de grond? Een roestig deksel van een blik? Laten liggen. Dat mag je alleen oppakken met stevige handschoenen aan. Laat de kinderen woorden zoals warm, koud, zacht, hard, ruw en scherp herhalen. Laat hen ook zelf iets opzoeken. Wat is buiten ‘glad’? Wie kan iets vinden dat ‘zacht’ is, zoals een vogelveertje?
