Kinderopvangorganisaties en onderwijsinstellingen die veel samenwerken lopen soms aan tegen het betalen van de btw, bijvoorbeeld wanneer zij personeel aan elkaar uitlenen. De nieuwe handreiking moet meer helderheid geven, maar hoe zit de vork in de steel? Wij duiken er nog wat dieper in.

Handreiking

Het ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid heeft samen met het ministerie van Financiën, de Belastingdienst en verschillende brancheverenigingen een handreiking opgesteld, zoals wij eerder al meldden op onze website. De handreiking brengt geen nieuwe regels tot stand, maar moet vooral helderheid bieden hoe de kinderopvang- en onderwijsorganisaties kunnen samenwerken zonder btw-plichtig te zijn.

Verschillende besturen

De handreiking bestaat uit twee delen. In het eerste deel wordt ingegaan op mogelijkheden om btw te verminderen of voorkomen als een kinderopvang- en onderwijsorganisatie contractueel samenwerken, maar de samenstelling van de verschillende besturen niet op elkaar wordt afgestemd.

Btw-belast

Als de organisaties in die situatie personeel uitlenen, is dit in principe een btw-belaste prestatie. De handreiking wijst in dat geval op de mogelijkheid om personeel niet uit te lenen, maar een arbeidsovereenkomst te sluiten met beide organisaties of een opdrachtovereenkomst tussen de kinderopvangorganisatie en de onderwijsinstelling. In die situaties hoeft namelijk geen btw te worden afgedragen.

Gezamenlijke kosten

Daarna wordt ingegaan op de mogelijkheid om gezamenlijk kosten te maken en deze kosten (en bijbehorende risico’s) in een vooraf bepaalde verhouding te delen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het delen van een kopieerapparaat of het inschakelen van één receptioniste voor beide organisaties. Als aan bepaalde voorwaarden is voldaan, hoeft bij het delen van kosten op de doorbelasting van die kosten geen btw in rekening te worden gebracht.

Fiscale eenheid

In het tweede deel van de handreiking wordt gekeken naar de situatie waarin de kinderopvang- en de onderwijsorganisatie een ‘fiscale eenheid’ vormen en worden aangemerkt als één btw-ondernemer. Prestaties die binnen de fiscale eenheid worden verricht leiden dan niet tot btw-heffing.

Btw-ondernemer

Voor het vormen van een fiscale eenheid voor de btw is volgens de handreiking nodig dat partijen btw-ondernemer zijn en in organisatorisch, financieel en economisch opzicht verweven zijn. De handreiking schetst een aantal samenwerkingsvormen waarin een onderwijsinstelling en een kinderopvangorganisatie (onder voorwaarden) een fiscale eenheid voor de btw kunnen vormen. De handreiking gaat niet zo ver dat het mogelijk wordt om organisaties van kinderopvang en onderwijs te laten fuseren tot één rechtspersoon. Maar de handreiking benoemt bijvoorbeeld wel de mogelijkheid van een ‘bestuurlijke fusie’ (in fiscaal opzicht). In die situatie vormen de raden van bestuur en de raden van toezicht van de kinderopvang- en onderwijsorganisaties een ‘personele unie’.

Impact voor de praktijk

De gevolgen van de handreiking zijn niet alleen fiscaal. De handreiking maakt het volgens PACT voor Kindercentra mogelijk om vanuit een gezamenlijke visie te werken en doelstellingen te delen. Maar ook om op locatie met de verschillende teams samen te werken en ‘professionals gezamenlijk de verantwoordelijkheid te laten nemen voor de ontwikkeling van de kinderen’. Omdat de handreiking echter sommige problemen bij de vorming van kindcentra niet oplost, vraagt PACT om een overgangsstrategie, waarbij kindcentra een duidelijke juridische verankering krijgen.