Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Vaccinatiegraad: wat is de kritische ondergrens?

Het kabinet denkt na over een vaccinatieplicht in de kinderopvang, wanneer de vaccinatiegraad in Nederland onder de ‘kritische grens’ zakt. Maar wat houdt deze ondergrens precies in en wat is groepsbescherming?
iStock

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) streeft wereldwijd naar een vaccinatiegraad van tenminste 95 procent voor de eerste (bij 14 maanden oud) en tweede (bij negen jaar oud) mazelenvaccinatie. Een zogeheten kritische vaccinatiegraad, om grootschalige epidemieën te voorkomen en mazeleneliminatie te bereiken.

Groepsbescherming

Deze kritische vaccinatiegraad is gebaseerd op het concept van groepsbescherming. Groepsbescherming is de indirecte bescherming die optreedt wanneer een hoog percentage immune (gevaccineerde) mensen in de bevolking zorgt voor minder overdracht van de infectie, een vermindering in circulatie van de ziekteverwekker, en daardoor ook verminderde blootstelling aan de infectie bij mensen die niet immuun zijn.

Percentage immune mensen

De kans dat iemand die niet gevaccineerd is wordt blootgesteld aan een infectieziekte, neemt als als het percentage immune mensen in de omgeving hoger wordt en wordt vrijwel gelijk aan nul als het percentage immunen boven een kritische waarde komt. Deze waarde wordt de groepsbeschermingsgrens genoemd.

Besmettelijke ziekte

Mazelen is een van de meest besmettelijke ziekten die er bestaat. Een besmettelijke patiënt kan gemiddeld achttien nieuwe infecties veroorzaken. De groepsbeschermingsgrens is dan ongeveer 94 procent. Deze vuistregel geldt voor een zeer grote populaire waarin besmettelijke contacten willekeurig zijn.

WHO

De WHO heeft voor eliminatie van mazelen een kritische vaccinatiegraad vastgesteld van 95% met twee vaccinaties (BMR-2), rekening houdend met 1% vaccinfalen bij twee BMR-doses. De WHO heeft het streven om in het geval van mazelen deze kritische vaccinatiegraad in elk land te behalen, zodat daardoor uiteindelijk wereldwijde eliminatie van mazelen bereikt kan worden.

Vaccinatiegraad

Wanneer de vaccinatiegraad dus boven de 95 procent blijft, is de hele bevolking beschermd tegen grootschalige epidemieën. Wanneer de vaccinatiegraad onder de kritische grens komt, betekent dit niet meteen een uitbraak van een epidemie. Als er nog veel immuniteit in de bevolking aanwezig is door eerdere uitbraken en vaccinaties kan de immuniteit een tijd boven de groepsbeschermingsgrens blijven. Uitbraken zijn dan veelal klein. Maar hoe verder dat percentage zakt, hoe groter de omvang van een uitbraak.

Kinderdagverblijf

Op een kinderdagverblijf zijn veel niet-immune kinderen: veel kinderen zijn op de leeftijd dat ze de beschermende antistoffen die via de moeder zijn overgedragen (maternale immuniteit) hebben verloren, maar nog te jong voor vaccinatie (vanaf 14 maanden oud). De vaccinatiegraad is dus op kinderdagverblijven aanzienlijk lager dan de landelijke vaccinatiegraad.

Risico op besmetting

Het risico op besmetting wordt vooral gevormd door de kans op introductie tijdens een mazelenuitbraak of vanuit het buitenland, die sterk afhangt van de contacten van de kinderen op het kinderdagverblijf met niet-gevaccineerde personen daarbuiten.

Bron: Notitie Een ondergrens voor de vaccinatiegraad in Nederland

Het kabinet werkt aan een vaccinatieplicht in de kinderopvang. Een plicht is nu nog niet nodig, maar het kabinet wil voorbereid zijn voor wanneer het aantal vaccinaties onder de kritische grens zakt. Dinsdag 15 oktober vond een plenair debat plaats. Lees meer

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.