Het Europees Hof oordeelde dat de Nederlandse flitsfaillissementsprocedure, ook wel pre-packfaillissement genaamd, niet in lijn is met de Europese Richtlijn die gaat over de overgang van onderneming. Volgens deze Richtlijn gaan bij een overgang van onderneming de werknemers met al hun rechten en verplichtingen mee. De enige uitzondering op deze regel is, als er sprake is van een faillissement. Het Europees Hof oordeelde vandaag dat deze uitzondering alleen gemaakt mag worden voor faillissementen die gericht zijn op liquidatie van het vermogen. Als het faillissement gericht is op voortzetting van de onderneming, zoals het geval is bij pre-pack faillissementen, blijft de regeling overgang van onderneming wel van toepassing. Deze uitspraak betekent een definitief einde van pre-pack praktijken in de huidige vorm.
Nederlandse rechter
Het Hof onderzocht deze kwestie op verzoek van de Nederlandse kantonrechter die de rechtszaak van de FNV tegen Smallsteps behandelt. In 2015 sleepte de FNV samen met vier leden, de kinderopvangorganisatie Smallsteps, als opvolger van Estro, voor de rechter nadat deze via een flitsfaillissement een doorstart maakte. 1.000 werknemers verloren hun baan en 130 locaties moesten sluiten, waardoor ouders ineens hun kinderen niet meer naar de opvang konden brengen. De Nederlandse rechter gaat de rechtszaak tegen Smallsteps nu verder behandelen.
Verheugd
Kitty Jong, vicevoorzitter FNV, is verheugd over de uitspraak van het Europees Hof: ‘Dankzij deze uitspraak is het flitsfaillissement geen aantrekkelijk reorganisatiemiddel meer om op goedkope wijze van personeel en arbeidsvoorwaarden af te komen. Tot vandaag hadden werknemers nergens recht op als een bedrijf failliet ging. Dankzij de uitspraak van het Hof is duidelijk dat dit alleen nog geldt als een onderneming ophoudt te bestaan. Een doorstart moet wel mogelijk blijven om werkgelegenheid te behouden, zonder dat dit leidt tot afbraak van arbeidsvoorwaarden. Daarbij mag de doorstarter niet opgezadeld worden met de schulden van het failliete bedrijf en hebben werknemers recht op een echte baan. Als door de financiële situatie van de onderneming toch ontslagen noodzakelijk zijn, moet het afspiegelingsbeginsel toegepast worden. Bij de overname door Smallsteps werden vooral de oudere en werknemers die wel eens ziek waren, ontslagen.’
Op straat gezet
Astrid Schenk, één van de vier eisers, hoopt dat de Nederlandse rechter snel met de zaak tegen Smallsteps verder gaat. ‘De afgelopen jaren zijn pittig geweest en ik ben nog steeds ontdaan van mijn ontslag. Ik ben na 29 jaar trouwe dienst, goede beoordelingen en vrijwel nooit ziek te zijn geweest, van de ene op de andere dag op straat gezet. Zonder enige uitleg. Ik was met mijn 61 jaar waarschijnlijk te duur. Door mijn leeftijd kwam ik ook nergens anders meer aan het werk. Mijn werkloosheidsuitkering stopt binnenkort en mijn man gaat vanaf augustus van de WAO naar de AOW. We moesten daarom noodgedwongen ons huis verkopen en wonen nu in ons tuinhuis. Dat is heel zuur als je beseft dat de directeur en een aantal bestuursleden van Estro nog even een flinke bonus hebben ontvangen voordat het faillissement werd uitgesproken. Laat mijn verhaal een voorbeeld zijn aan andere bedrijven van hoe je niet met je werknemers om mag gaan!’
Faillissement als dekmantel
Estro werd op 5 juli 2014 failliet verklaard en maakte op dezelfde dag met 251 filialen en 2.600 werknemers een doorstart onder de naam Smallsteps. Een aantal bestuurs- en directieleden van Estro, ging wel mee naar Smallsteps. De FNV opende direct na het faillissement een meldpunt waar honderden werknemers en andere gedupeerden van het flitsfaillissement op reageerden. Jong: ‘Die reacties zijn gebruikt voor het onderzoek dat tot de rechtszaak heeft geleid. Uit het onderzoek blijkt dat onder een dekmantel van faillissement de overname maandenlang tot in de puntjes geregisseerd is. Het faillissement was puur een middel om op een goedkope manier van personeel en kosten af te komen en de buitenlandse durfkapitalisten te pleasen. Ze hebben duidelijk misbruik gemaakt van de pre-packconstructie. Zo deden ze er alles aan om de deur gesloten te houden voor andere overnamepartijen en onderhandelden alleen met zichzelf.’
Wat gebeurt er als FNV de rechtszaak gaat winnen? Een kleine twee jaar geleden gaf de FNV aan dat Smallsteps de ontslagen medewerkers alsnog opnieuw in dienst moet nemen. Lees meer
Heel erg fijn! Dit soort "ondernemers" zijn een schande, en brengen door hun oneerlijke concurrentiepraktijken (flitsfaillissement leidt tot oneigenlijk lagere kosten) iedereen schade toe.
Complimenten voor de vasthoudendheid van FNV! Hopelijk worden PM'ers als mevrouw Schenk nu gecompenseerd voor de gevolgen van de fratsen van kortzichtige snel-geld-jongens. De flits van Estro naar Smallsteps is nog altijd een fikse schandvlek op het imago van de Nederlandse kinderopvang.