De reguliere peuterspeelzaal (ambitieniveau 1), gefinancierd door de gemeente en met één betaalde leidster op de groep, is langzaam aan het verdwijnen. In 2012 werd ongeveer tien procent van het traditionele peuterspeelzaalweg omgevormd tot peuteropvang, onder de vlag van de kinderopvang. Dit komt neer op ongeveer 7.500 peuterspeelzaalplaatsen voor ongeveer 12.000 peuters.

Voorscholen

Een andere trend is de toename van peuterspeelzalen op ambitieniveau 2. Dit zijn de officiële voorscholen, waar doelgroepkinderen door twee gediplomeerde leidsters VVE-programma’s krijgen aangeboden. De gemeente financiert deze peuterspeelzaal voor een groot deel. De meeste doelgroepkinderen worden inmiddels met deze voorscholen bereikt.

Regeling voor alle kinderen

De regering geeft in het Regeerakkoord aan, af te willen van de verschillende financieringsstromen voor het peuterspeelzaalwerk. Waarschijnlijk wil zij toewerken naar een regeling voor alle voorschoolse voorzieningen via de kinderopvangtoeslagregeling en met een rol voor gemeenten als het gaat om maatwerkfinanciering. Dat zou kunnen betekenen dat er voor alle kinderen kinderopvangtoeslag zou komen voor bijvoorbeeld twee dagdelen opvang voor veertig weken per jaar. Buitenhek berekent dat dit betekent dat de 408 gemeentelijke ouderbijdragetabellen die er nu nog zijn in één keer worden gereduceerd tot één tabel.

Vervelende gevolgen

‘Maar houdt minister Asscher vast aan de reguliere peuterspeelzaal waar met één gediplomeerde leidster wordt gewerkt?’, vraagt Bureau Buitenhek zich af. Of deze vraag nu met ‘ja’ of met ‘nee’ wordt beantwoord, beide situaties kunnen leiden tot vervelende gevolgen. Het uitsluiten van de reguliere peuterspeelzaal van de rijksgefinancierde toeslagregeling, betekent zo goed als de sluiting van alle reguliere speelzalen. Bureau Buitenhek vraagt zich af of de minister deze verantwoording wil nemen.

Eerlijke markt

Het gelijktrekken van de financiering van de reguliere peuterspeelzaal, betekent dat er geen eerlijke markt bestaat. Een peuterspeelzaal van ambitieniveau 1 is goedkoper te exploiteren dan een voorschool. ‘Er ontstaat zo een financiële prikkel om peuteropvang of dagopvang met twee beroepskrachten om te vormen naar een reguliere peuterspeelzaal. Maar dan blijven er weer minder locaties over waar een VVE-programma uitgevoerd kan worden’, schrijft Buitenhek in zijn analyse.

Onderscheid maken

‘Om marktverstoring te voorkomen, zal Asscher dus een duidelijk onderscheid moeten maken tussen dagopvang en peuterwerk’ concludeert Buitenhek. Maar dat strookt weer niet met de doelstelling om te komen tot één voorschoolse voorziening in Nederland. Bovendien zou het de nekslag betekenen voor de nog resterende reguliere peuterspeelzalen. Maar het in stand houden van de peuterspeelzaal van ambitieniveau 1 sluit niet aan op het voornemen om de kwaliteit van de voorschoolse voorzieningen een extra impuls te geven. Bovendien snakken gemeenten, ouders en de regering naar een overzichtelijke financiering van voorschoolse voorzieningen.

Zomerreces

Staatssecretaris van Onderwijs, Sander Dekker, wil dat minister Asscher zijn besluiten in samenhang beziet met de punten waar hij mee bezig is: de nulmeting van de kwaliteit van VVE, de verplichting voor consultatiebureaus om kinderen met een taalachterstand door te verwijzen en de taalstimulering van pedagogisch medewerkers. Staatssecretaris Dekker wil dit, samen met de maatregelen voor een effectievere VVE, voor de zomer aan de Kamer presenteren. De verwachting is dat minister Asscher dan ook met zijn visie zal komen.