Dit blijkt uit een onderzoek onder 1.015 medewerkers en 690 werkgevers in de kinderopvang in opdracht van arbeidsmarktfonds FCB en het Overleg Arbeidsvoorwaarden Kinderopvang (OAK). Het bureau De Beleidsonderzoekers voerde het onderzoek Flexibiliteit, zekerheid en ervaren werkdruk in de kinderopvang uit.
Extra oproepbaar
Veel pedagogisch medewerkers (64 procent) weten niet precies hoeveel uren en op hoeveel dagen ze in een week aan het werk moeten. Een vast contract is geen garantie op stabiliteit. Ook werknemers in vaste dienst moeten vaak extra uren beschikbaar of oproepbaar zijn. Dat kan in sommige gevallen oplopen tot meer dan 16 uur extra per week. Volgens FNV-bestuurder Ilse van der Weiden heeft deze flexibiliteit een grote impact op de vrije tijd van medewerkers. ‘Wij horen regelmatig dat medewerkers zelfs een vrije dag opnemen op een niet-ingeroosterde dag, zodat ze zeker weten dat ze niet alsnog hoeven te werken. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. We horen ook verhalen van pm’ers die ’s ochtends naar hun werk gaan en alsnog worden weggestuurd omdat ze toch niet meer nodig zijn. Het leidt al met al tot onduidelijkheid en stress.’
Werkgevers in de kinderopvang zijn voorzichtig geworden om grote en vaste contracten aan te bieden aan (nieuwe) werknemers. De crisis van drie jaar terug heeft de sector een grote knauw gegeven. In korte tijd belandden toen duizenden pm’ers op straat. Door werknemers flexibel in te zetten of met een tijdelijk contract, kunnen werkgevers beter anticiperen op groei of juist vraaguitval.
Groei in 2018?
Uit het onderzoek blijkt dat werkgevers nog voorzichtig naar de toekomst kijken. Nog niet de helft van de organisaties gaat uit van groei, veertig procent verwacht even groot te blijven en de laatste tien procent denkt te gaan krimpen. Bijna een kwart van de werkgevers neemt liever mensen aan met een tijdelijk contract dan met een vast contract. Voor 3 op de 10 werkgevers bestaat de behoefte aan verlenging van tijdelijke contracten en de inzet van oproepkrachten.
Van der Weiden (FNV) ziet dat werkgevers soms te veel bezig zijn met puzzelstukjes dan met mensen. ‘Er is echt een ondergrens bereikt wat ons betreft. We zien dat er met mensen gesold wordt. Voor deze kwetsbare groep willen wij opkomen tijdens de cao-onderhandelingen.’ De FNV wil zich daar ook gaan inzetten voor het herinvoeren van taakuren in de kinderopvang. Van der Weiden: ‘Deze uren werden voorheen apart ingeroosterd. Maar pedagogisch medewerkers moeten deze taken nu erbij doen en dat gaat ten koste van de aandacht voor de kinderen. In de komende cao-onderhandelingen willen we weer een realistisch aantal taakuren afspreken, zodat een medewerker niet meer voor het dilemma staat bij de groep weg te lopen om zich bezig te houden met deze, ook noodzakelijke, klussen.’
Goed personeel
De helft van de werkgevers zegt zich verder zorgen te maken of ze nog wel goed personeel kunnen vinden. Dat wil zeggen: voldoende opgeleid personeel voor op de groepen. Maar werkgevers zouden hiervoor eerst de hand in eigen boezem moeten steken, vindt Van der Weiden. ‘Wat ons betreft hebben zij het antwoord voor een groot deel zelf al in huis. Uit het onderzoek blijkt dat 87 procent van de respondenten met een tijdelijk contract graag een vast contract wil. Die optelsom is dus vrij simpel te maken.‘ Bovendien zouden de kaartenbakken van het UWV, volgens Van der Weiden, nog vol zitten met mensen die graag aan de slag willen in de kinderopvang. ‘Wij roepen werkgevers dus op om medewerkers meer zekerheid te geven door meer vaste contracten en urenuitbreiding te bieden. Zo maken ze de kinderopvang als sector aantrekkelijker. Ook voor de duizenden medewerkers die de afgelopen jaren zijn ontslagen in de kinderopvang.’
Minder onzekerheid en flexibiliteit en meer taakuren; Van der Weiden denkt dat het realistische voorstellen zijn om straks aan de cao-tafel in te brengen. Ze is blij dat het gezamenlijk geïnitieerde rapport over werkdruk ertoe leidt dat alle onderhandelaars in ieder geval beschikken over dezelfde gegevens.
Ik stoor me aan de titel “flexverslaving”. Ik vind dit niet passend bij een website als kinderopvangtotaal! En mijn opmerking behoeft geen verdere uitleg…
Is de flexibilisering van de kinderopvang niet het gevolg van de algehele flex trend in de samenleving? Ik ben het op zich wel eens met de werknemersorganisatie, maar kinderopvang reageert op de vraag van werkende ouders. En daar zie je de laatste jaren een toename van flex-aanvragen als gevolg van.. juist, flexibele arbeidscontracten in andere sectoren. Dus wat mij betreft moeten we de discussie breder trekken. Want kinderopvang moet financieel beheersbaar blijven voor werkgevers, en betaalbaar voor ouders. Niemand is toch gebaat bij faillissementen als gevolg van te hoge personele kosten?
Ik geloof dat FNV nog in een flinke crises leeft en vooral kijkt naar het verleden. Op dit moment ervaren wij grote problemen om goede pedagogisch medewerkers en Nannies te vinden. Op sommige vacatures krijgen we gewoon helemaal geen sollicitanten. Iedereen die voldoet aan onze eisen kan per direct bij ons werken.
We willen iedereen graag die zo gewenste 24 of 32 uur bieden. Echter op de BSO is dit onmogelijk. Ouders blijven vasthouden aan de immens populaire donderdagen de maandag en dinsdag. Dit betekent dat we veel meer medewerkers nodig hebben op die donderdag dan andere dagen. We maken vaak de grap dat niemand ziek mag worden op donderdag. Bitter ernst.
Waar we de inzet op het KDV of peuteropvang kunnen combineren doen we dat maar we hebben meer BSO medewerkers nodig dan we combinatie banen kunnen creëren. Een combinatie baan met onderwijs is een hele goede oplossing. Maar dan heb je wel de benodigde papieren nodig. FNV help ons met het vinden van goed personeel!!! Daar ligt op dit moment het probleem.
Wil de FNV de genadeklap uitdelen voor de kinderopvang?