Op veel plekken in Nederland is Sinterklaas ontvangen in gezelschap van roetveeg- of zelfs niet geschminkte Pieten. Sommige opvoeders merken dat hun kinderen hier eigenlijk weinig aandacht aan schenken. Doen zij dit wel, dan past de andere piet eenvoudig in het Sinterklaas-verhaal van het kind.

Willem Koops, emeritus hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Utrecht, bevestigt deze bevindingen in de Volkskrant. ‘Het Sinterklaasfeest is voor kleine kinderen een magisch sprookje. Het maakt eigenlijk niet uit wie daarin figureren’, zegt hij. ‘Ze kunnen zo opgaan in die fantasiewereld dat ze denken dat het de werkelijkheid is. En in die fantasiewereld hebben ze er ook geen enkele moeite mee om een witte piet gewoon Zwarte Piet te noemen.’

Huidskleur maakt niet uit

Koops stelt dat het onzin is dat Zwarte Piet de discriminatie zou bevorderen. ‘Jonge kinderen discrimineren van nature nooit’, zegt hij over het uiterlijk van het hulpje van Sinterklaas. ‘Het is daarom ook onzin dat Zwarte Piet de discriminatie zou bevorderen. Kinderen kennen geen enkele betekenis toe aan de huidskleur.’

Daar kan ontwikkelingspsycholoog Steven Pont zich niet helemaal in vinden. Kinderen discrimineren namelijk volgens hem wel degelijk. Hij benadrukt om de opvoedende taak niet uit het oog te verliezen. Pont legt uit: ‘Kinderen van negen maanden oud maken wel degelijk onderscheid rond huidskleur, of dat nu ‘van nature’ is of niet. Wanneer je kinderen van deze leeftijd bijvoorbeeld foto’s laat zien van gezichten met dezelfde huidskleur als zij, herkennen ze daar makkelijker de emoties dan van gezichten met een andere huidskleur. Goed, dat is nog niet echt discriminatie. Maar als ze vijftien maanden oud zijn, beginnen ze daar wel degelijk al mee. Als speeltjes bijvoorbeeld oneerlijk worden verdeeld, vinden ze dat minder erg als iemand van hun eigen huidskleur daar profijt van heeft. Juist omdat discriminatie dus niet iets is wat pas na de geloofsperiode in Sinterklaas inzet, is het dus wel degelijk een factor om rekening mee te houden.’

Laat zien hoe het moet

Opvoeders hebben volgens Pont een belangrijke rol om kinderen te leren impulsen te beheersen. ‘We moeten de sociale omgeving voor onze kinderen op zo’n manier inrichten, dat ze de duistere impulsen die ze dagelijks voortdrijven uiteindelijk leren beheersen.’ Dit betekent volgens Pont ook dat je kinderen moet laten zien hoe je met elkaar om kan gaan, ook als je het in een discussie oneens bent met elkaar.

Overigens stelt Koops in de Volkskrant ook dat het uiterlijk van Piet best aangepast kan worden. ‘Maak er dan gewoon een helper van Sinterklaas van en noem hem Piet. Je zult zien dat kinderen moeiteloos die switch maken. Veel volwassenen zouden een voorbeeld moeten nemen aan hun kinderen.’

Lees ook: ‘Zorg voor diversiteit’