Dat schrijft Wiersma in zijn antwoorden op Kamervragen van leden Van Beukering-Huijbregts en Van Meenen (beiden D66) over personeelstekorten in de kinderopvang.
Arbeidsmarktvisie
Wiersma schrijft dat de personeelstekorten in de kinderopvang hem zorgen baren. Al langer vragen Kamerleden om een arbeidsmarktvisie voor de kinderopvang en een plan om de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken. Waarom laat informatie daarover op zich wachten? Wiersma: ‘We zijn al langer in gesprek met de sector over de personeelstekorten en over eventueel knellende wet- en regelgeving. Deze gesprekken hebben geleid tot onder meer de campagne ‘Kinderopvang dankzij jou’ van het Arbeidsmarktplatform. Helaas heeft de Covid-19-crisis het verdere traject met de sector vertraagd. (…) Inmiddels heb ik dit traject hervat. Op korte termijn ga ik opnieuw in gesprek met de kinderopvangsector en zal ik de Tweede Kamer zo spoedig mogelijk informeren over de voortgang. Ik hecht er belang aan om de knelpunten op de arbeidsmarkt in de kinderopvangsector goed in kaart te brengen en op basis daarvan geschikte oplossingsrichtingen in te zetten. Daarbij zal ik ook werken aan de arbeidsmarktvisie voor de kinderopvang, waarom de motie (Van Meenen/De Pater-Postma, red.) verzoekt.’
Oorzaken personeelstekort
Wiersma erkent dat de toenemende vraag naar kinderopvang (omdat het goed gaat met de economie en de werkloosheid laag is) een belangrijke oorzaak is voor het personeelstekort.
Een tweede belangrijke oorzaak zijn de kleine contracten in de buitenschoolse opvang. Wiersma: ‘De kleine contracten in de BSO vormen een knelpunt op de arbeidsmarkt. Vanuit de sector ontvang ik signalen dat een gering aantal werkuren ook een rol speelt in de relatief hoge uitstroom bij de BSO. Grotere contracten maken de functie aantrekkelijker en kunnen de hoge uitstroom beperken.’
Grotere bso-contracten
Als eventuele oplossingen denkt Wiersma aan grotere bso-contracten, door bijvoorbeeld het breder inzetten op combinatiebanen. ‘In de praktijk zijn verschillende goede voorbeelden te vinden van combinatiebanen in de sectoren kinderopvang, onderwijs en zorg. Zo zien we dat steeds meer scholen, bijvoorbeeld van het geld dat scholen krijgen vanuit het Nationaal Programma Onderwijs, pedagogische medewerkers tijdens de schooluren inzetten voor verschillende werkzaamheden. De school verkrijgt hiermee een medewerker met veel pedagogische expertise en extra ondersteuning in de klas, en de pedagogisch medewerker kan zo meer arbeidsuren maken. Bovendien kan dit de samenwerking tussen kinderopvang en school structureel versterken en de overdracht verbeteren. Dit kan meehelpen in de ervaren hoge werkdruk binnen de sector.’
Rijke schooldag
Ook de rijke schooldag kan het makkelijker maken om grotere contracten aan te bieden aan bso-medewerkers, maar dat is afhankelijk van de concrete uitwerking, stelt Wiersma. ‘Zo is het de vraag welke organisatie de rijke schooldag concreet invulling geeft (school, kinderopvang, de sport- of cultuursector, of combinaties daarvan) en welke specifieke eisen eraan gesteld worden bijvoorbeeld qua opleiding en bevoegdheid. Als de kinderopvang een belangrijke rol krijgt bij de invulling van de rijke schooldag en dit leidt tot een bredere inzet van pedagogisch medewerkers gedurende de dag, wordt het inderdaad makkelijker om contracten met grotere omvang aan te bieden.’
Werkdruk
Wiersma is in gesprek met pedagogisch medewerkers over de ervaren werk- en regeldruk. ‘Er hebben twee werksessies samen met partijen plaatsgevonden waarin pedagogisch medewerkers ons mee hebben genomen in waar zij in hun dagelijks werk tegen aanlopen. Vervolgens gaan we – als tweede stap – met partijen die bij de kinderopvang betrokken zijn aan de slag met de aangedragen punten. Dus werkgevers, toezichthouders en het ministerie.’
‘Alleen samen’
‘Om de personeelstekorten op te kunnen lossen is het van belang dat alle partijen verantwoordelijkheid nemen. Alleen samen kunnen we dit vraagstuk aanpakken’, stelt Wiersma. ‘Daarnaast kan een combinatie van bepaalde wet- en regelgeving op het gebied van de inzet van of eisen aan personeel, bedoeld om goede kwaliteit en veiligheid te garanderen, knellend zijn voor de arbeidsmarkt. En natuurlijk hebben werkgevers zelf ook een verantwoordelijkheid voor goed werkgeverschap. Daarom ga ik met alle partijen in gesprek voor een gezamenlijke aanpak waarin ieder zijn verantwoordelijkheid neemt.’
Bekijk de Aanbiedingsbrief antwoorden Kamervragen over personeelstekorten in kinderopvang >>
De BSO’s op scholen worden zo aantrekkelijk gemaakt voor personeel. En hoe moet dit nu met de kleine BSO’s die kinderen ophalen bij verschillende scholen en niet aangesloten zijn bij 1 school of in 1gebouw zitten met een school. Zij zullen gemotiveerde BSO medewerkers wellicht kwijt raken aan de scholen die een beter contract kunnen bieden.
Dit wordt een lastig speelveld voor hen. Of ontvangen zij ook extra geld om de werkdruk te verminderen in de kinderopvang in de ochtend. Er bestaan veel locaties met aparte BSO en KDV aanbod. zonder samenwerking met andere scholen of peuterspeelzaal (ochtend opvang) aanbod. Ik hoop dat er nog een toekomst is voor deze veelal kwalitatief hoge vorm van kinderopvang in de kleine organisaties.