Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Seksuele ontwikkeling in de scholing van Gezonde Kinderopvang

Kinderen ontwikkelen zich op alle gebieden, ook op seksueel gebied. Toch hebben nog lang niet alle kinderopvangorganisaties beleid voor het begeleiden van kinderen hierbij. Om dit bespreekbaar te maken, wordt de scholing Een Gezonde Start binnenkort uitgebreid met een module over de seksuele ontwikkeling van kinderen. Deze scholing is gericht op pedagogisch medewerkers en gastouders.
seksuele ontwikkeling
iStock

Kinderen die je een zoen op de mond willen geven, kinderen die steeds aan je borsten zitten, kinderen die met elkaar doktertje spelen of die zich samen terugtrekken op de wc. Hoewel het klinkt als een ver-van-je-bedshow als je met kleine kinderen werkt, is seksueel gedrag alom aanwezig in de kinderopvang.

Heikel onderwerp

Verbaasd was Ineke Mouthaan van kenniscentrum Rutgers dan ook niet toen uit een verkenning in de kinderopvang bleek dat er wel behoefte was aan meer informatie over dit onderwerp. ‘Ik heb een flink aantal kinderopvangprofessionals gesproken die er wel oren naar hadden om te worden bijgeschoold. Maar ik merkte ook dat seksualiteit in de kinderopvang nog altijd een heikel onderwerp is. Ik kreeg de indruk dat mensen het meteen associeerden met misbruikzaken die in het verleden in de kinderopvang speelden. Terwijl seksuele ontwikkeling bij kinderen hoort en dat hoeft helemaal niet beladen te zijn. Je moet het er als beroepskrachten in de kinderopvang met elkaar over hebben hoe je zorgt dat kinderen zich gezond seksueel ontwikkelen.’

Alles benoemen

‘Dat laatste is nog best lastig’, spreekt Babs Driessen van Kinderopvang Humanitas uit ervaring. Deze landelijke kinderopvangorganisatie is een van de ruim 350 organisaties die werkt met een coach Gezonde Kinderopvang. In 2017 is Babs opgeleid tot  coach Gezonde Kinderopvang.  Seksuele ontwikkeling is een van de thema’s die bij Gezonde Kinderopvang centraal staat. Babs: ‘We zijn bij ons gewend om alles te benoemen naar het kind. Dat staat hoog in het vaandel. We hebben ook veel informatie over hoe we omgaan met de seksuele ontwikkeling van kinderen. Wel merken we dat sommige medewerkers dit best een beladen en ingewikkeld onderwerp vinden. Daarom moeten we hierover in gesprek blijven. Bijvoorbeeld samen afstemmen hoe we de geslachtsdelen van kinderen noemen of hoever ze mogen gaan wanneer ze doktertje spelen.’

Een Gezonde Start

Met de module over de seksuele ontwikkeling van kinderen hebben professionals een instrument om met het thema aan de slag te gaan. De module maakt deel uit van de bredere scholing Een Gezonde Start van Gezonde Kinderopvang, een initiatief van de ministeries van VWS en SZW. Landelijke kennis- en onderzoeksinstituten werken hierin samen, ondersteund door branche- en koepelorganisaties. De coördinatie ligt bij RIVM Centrum Gezond Leven en het Voedingscentrum. Inmiddels hebben honderden stafmedewerkers zich laten opleiden tot coach Gezonde Kinderopvang en hebben zij vele pm’ers in hun eigen organisatie de scholing Een Gezonde Start gegeven.

Schaamte

De module gaat in op wat “normaal” seksueel gedrag is voor een bepaalde leeftijd. Van baby tot tiener: in elke leeftijdsgroep spelen andere dingen.  ‘In de bso speelt schaamte bijvoorbeeld een veel grotere rol’, vertelt Babs, terwijl kleine kinderen vaak minder schaamtegevoelens laten zien. Zo kan het zomaar gebeuren dat een peuter aan tafel masturbeert. Het is voor pm’ers  en voor kinderen alleen maar fijn als iedereen daar hetzelfde mee omgaat, bijvoorbeeld “Je mag dit wel doen, maar het is beter om dit te doen als je alleen bent. Niet in een groep als andere kinderen je kunnen zien”. Of als een kindje je steeds een zoen op de mond wil geven. Welk signaal geef je af als dat bij de ene pm’er wel mag en bij de ander niet? Hoewel je er misschien verschillend over denkt, is het belangrijk dat er consensus over dit soort situaties is en dat we met elkaar afspreken hoe we handelen. De rode draad is daarvoor in de organisatie voor iedereen gelijk en op locatieniveau kunnen we dan specifiekere afspraken maken.’

Gezond seksueel gedrag

‘De seksuele ontwikkeling van kinderen hoort wat mij betreft zeker binnen Gezonde Kinderopvang’, zegt Ineke van kenniscentrum Rutgers. ‘Je wilt dat kinderen leren wat gezond is en wat niet. Dan wil je ze toch ook leren wat gezond seksueel gedrag is en wat misschien niet?’ Ze is blij dat een oud-student van Channah Zwiep aan de module meeschreef. Zwiep overleed begin 2017. Net als Rutgers wilde Channah Zwiep met haar trainingsbureau Kind & Zo het belang van een gezonde seksuele ontwikkeling bij jonge kinderen onder de aandacht te brengen.

Nog veel te winnen

Bij kinderopvang Humanitas zijn ze ook blij met verbreding van de scholing. Beweegprojecten lopen goed en zijn breed ingevoerd, eerder werd het voedingsbeleid bij de kinderopvangorganisatie aangepast. Babs: ‘Maar met het begeleiden van de seksuele ontwikkeling is in kinderopvangland nog veel te winnen. Ik kijk er dan ook erg naar uit om hiermee, samen met mijn collega’s, aan de slag te gaan.’

De module over de seksuele ontwikkeling van kinderen is beschikbaar. Meer weten over de scholing Een Gezonde Start en het onderwerp seksuele ontwikkeling? https://www.gezondekinderopvang.nl/themas-0-4-jaar/seksuele-ontwikkeling (voor 0-4 jaar) https://www.gezondekinderopvang.nl/themas-4-12-jaar/seksuele-ontwikkeling (voor 4-12 jaar)

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.