Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Positionering IKC’s en kinderopvang: gepaste trots uitstralen

In het onderwijs en de kinderopvang werken vaak mensen met hart en ziel, maar zijn te bescheiden om zichzelf op de borst te kloppen. ‘Dat zouden ze soms wat vaker mogen doen’, stelt strateeg en social designer Stijn van Diemen ‘Juíst deze organisaties mogen duidelijker laten horen waar ze van zijn, waar ze voor staan en waarom. Doen ze dat niet, dan bepalen anderen voor hen het speelveld.’

Zonder helder verhaal leggen zij het af tegen commerciële organisaties of winnen grotere organisaties het van kleinere. ‘En dat is niet nodig’, aldus Van Diemen die private en maatschappelijke organisaties begeleidt bij positionering. Volgens hem kunnen IKC’s met een helder verhaal zich beter neerzetten in hun omgeving, hun werk beter doen en hun doelgroepen beter bedienen. In plaats van bescheidenheid, zouden ze gepaste trots mogen uitstralen. Laten horen: “dit is waar wij van zijn, dit is wat wij willen”.

Invloed

‘En dat is voor IKC’s een heel proces, omdat ze het niet gewend zijn’, aldus Van Diemen. ‘Wanneer ze echter beginnen met het uitdragen van hun verhaal, dan gaan andere organisaties tot hun verrassing reageren. Dus dan draait het om. En wanneer verschillende organisaties met elkaar gaan samenwerken – bijvoorbeeld in een IKC – dan ontstaat er iets nieuws. Er ontstaat een nieuwe propositie, een nieuwe waarde of belofte die je in onderlinge samenhang wilt waarmaken. En dat moet duidelijk worden neergezet in de markt. Dus moet je van jezelf en elkaar begrijpen wat dat precies is, je moet begrijpen waarom het bij jullie net anders is dan de buren en waarom jullie een betere oplossing bieden dan weer een ander.’

Vaste trits

Dat unieke, eigene, zit ‘m niet in betrokkenheid, betrouwbaarheid en deskundigheid – de vaste trits kernwaarden die Van Diemen bij vrijwel iedere maatschappelijke organisatie tegenkomt. ‘Je mag verdorie hopen dat je betrokken, betrouwbaar en deskundig bent. Dat zouden als het ware hygiënevoorschriften moeten zijn. Ik spoor altijd aan verder te zoeken: Wie is je doelgroep? Waarom? Wat heb je geleerd? Wat is het bijzonderste kind dat je ooit in huis hebt gehad? Waar werd je nou het allerblijste van? In wat voor buurt zit je? Wat voor ouders wonen daar? Enzovoort. ‘Dat zoeken helpt enorm’, aldus Van Diemen, ‘vooral voor de organisatie zelf. Als je zegt: “dit is hoe wij het willen doen”, dan doe je niet alleen een belofte aan de buitenwereld, je geeft ook een opdracht aan jezelf. En die opdracht wordt een soort handelingsprincipe: dit doen we zo elke dag, zo zijn wij. En daarmee kom je op de rand van branding.’ 

Onbewust zeer bekwaam

In allerlei ontwikkelingsstadia van organisaties is het volgens Van Diemen goed om met positionering bezig te zijn, want het houdt de organisatie scherp en alert. ‘Maar doe vooral niets als je als of IKC denkt: we hebben geen probleem, het gaat allemaal goed, iedereen snapt het, wij snappen het zelf’, zegt Van Diemen, ‘het kan echter ook hartstikke goed gaan, zonder dat je precies weet waarom. In zo’n geval ben je onbewust zeer bekwaam. En dat is nooit voor de eeuwigheid. Er gaan bijvoorbeeld twee bepalende mensen weg, of twee straten verderop wordt een IKC geopend dat meteen heel erg succesvol is. Er gebeurt iets. Ook op zo’n moment moet je je verhaal paraat hebben en zeggen: dit is ons antwoord. Dit is hoe wij daarmee om kunnen gaan, want dit is wie wij zijn.’ Tenslotte kan er volgens Van Diemen ook sprake zijn van een bewust onbekwame organisatie die worstelt op operationeel niveau: het loopt, maar verre van lekker. ‘Het creëren van een helder verhaal over jezelf kan dan enorm helpen’, aldus de social designer.  ‘Al je inspanningen kun je gaan harmoniseren op dat verhaal: dit is wat we zijn. We stoppen met alles wat daar niet aan bijdraagt en alles wat daar wel aan bijdraagt gaan we structureren en versterken.’ 

Optelsom

In het geval sprake is van een nieuw IKC-initiatief als gevolg van een samenwerking tussen een kinderopvangorganisatie en een basisschool, betekent dat volgens Van Diemen niet dat beide organisaties hun identiteit zouden moeten prijsgeven. Integendeel. De optelsom daarvan moet leiden tot iets beters. ‘Dat is een hele uitdaging, want het gaat om een combinatie van verschillende karakters, culturen en werkwijzen die met elkaar iets gaan neerzetten. Maar wat zet je precies neer? En waarom? Dat kan van alles zijn, de plek is vaak heel bepalend voor je geschiedenis, je doelgroepen en stakeholders. Hoe zitten die in elkaar? Wat voor cultuur heeft de een en hoe is die bij de ander? Passen die culturen bij elkaar? Die verschillen kun je niet zomaar even bij elkaar optellen en zeggen “als ik nou dit doe en jij dat, dan komt het wel goed”. Nee, over die integratie moet stevig worden nagedacht.’ 

Wiel uitvinden

Van Diemen zou het tevens toejuichen wanneer IKC’s onderling met elkaar in gesprek zouden gaan. ‘Natuurlijk, elke IKC moet eerst voor zichzelf helder hebben wie zij wil zijn, maar wanneer IKC’s hierover vervolgens onderling in gesprek gaan, zullen ze parallellen en patronen ontdekken. Niet iedereen hoeft dat wiel opnieuw uit te vinden. Juist in de wordingsfase valt enorm te leren van elkaar. Bovendien begin je daarmee ook een gezamenlijke kracht te ontwikkelen waaruit een gremium kan ontstaan. Een groep die met elkaar omschrijft wat een IKC zou moeten zijn.’ 

Koepelorganisatie

Volgens Van Diemen ontstaan in dat proces ook de contouren van een koepelorganisatie, een club mensen die met elkaar constateert wat zij als branche belangrijk vinden. ‘Bouw een verhaal op basis wat er nu al gebeurt, tel dat bij elkaar op en kijk wat het beeld is. Bouw het verhaal op een soort toekomstvisie dat je wenst te verdedigen bij de stakeholders, het kabinet voorop. Des te scherper en overtuigender dat verhaal, des te groter de kans dat je straks iets in de melk te brokkelen hebt’, voorspelt Van Diemen, ‘want degene met het helderste verhaal bepaalt tot op zekere hoogte het speelveld. En dat geldt ook voor je positie ten opzichte van een nieuw kabinet. Je dwingt een nieuw kabinet dan ook te reageren met een antwoord op jouw verhaal. Dat kan nog steeds nee zijn, maar jij hebt het initiatief.’

Stijn van Diemen is spreker op de Landelijke IKC-dag. Voor meer informatie en inschrijven, klik hier

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.