Dit concludeert Ragnild Zonneveld in een onderzoek naar vroegsignalering van een ontwikkelingsvoorsprong onder pedagogisch medewerkers. Zij deed dit onderzoek in het kader van de (universitaire) opleiding ECHA Specialist in Gifted Education. Zonneveld werkt daarnaast als pedagogisch medewerker met peuters en bso-kinderen bij Pluskinderopvang in Meppel.
Intens gedrag
In een enquête vroeg ze pedagogisch medewerkers naar hun kennis van ontwikkelingsvoorsprong en aan welke kenmerken zij dit herkennen. Pm’ers gaven aan vooral de cognitieve aspecten te herkennen, dus kinderen die letterlijk veel weten of voorlopen bij cognitieve activiteiten als lezen en schrijven. Minder bekend zijn alle andere kenmerken, zoals het soms intense gedrag van kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong. Pm’ers schrijven dit gedrag nogal eens toe aan gedragsstoornissen als ADHD of autisme.
Opleiding
Pm’ers die op hun opleiding zijn bijgepraat over hoogbegaafdheid of een aanvullende training hebben gevolgd, vonden deze informatie van belang. Zonneveld concludeert dat het zin heeft om in beroepsopleidingen en nascholing meer aandacht te besteden aan, met name, de niet-cognitieve kenmerken van een ontwikkelingsvoorsprong.
Vijf karaktereigenschappen
In het oktobernummer van tijdschrift Kinderopvang besteden we ook aandacht aan hoogbegaafdheid en hoe je dat als pm’er kunt herkennen bij kinderen jonger dan 4 jaar. Fanny Cattenstart, eigenaar en trainer van het bureau Grip op Talent vertelt dat er vijf karaktereigenschappen zijn die bijna altijd in combinatie voorkomen bij kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong: perfectionistisch, behoefte aan autonomie, gevoeligheid, kritisch denken en een groot gevoel voor rechtvaardigheid. Deze eigenschappen zijn grotendeels door professor Tessa Kieboom van de Universiteit Antwerpen benoemd. De Expertgroep Ontwikkelingsvoorsprong heeft de vijfde eigenschap toegevoegd.
Hoogbegaafdheid bij baby’s
Wist je dat je zelfs al bij baby’s kenmerken kunt zien van een ontwikkelingsvoorsprong? Dit zijn:
- Alert, observeert vanaf de geboorte
- Direct oogcontact
- Minder slaap nodig
- Wil geprikkeld worden
- Gevoelig voor zintuiglijke prikkels en kan bij overprikkelen veel huilen
- Snelle motorische ontwikkeling
- Beweeglijk, tilt snel het hoofd op
- Doet vroeg geluiden na
- Vroeg begrip voor gesproken taal
- Duidelijke eigen wil
- Praat vroeg of direct in zinnen
- Is vaak van de ene op de andere dag zindelijk (soms laat)
- Legt vroeg verbanden tussen oorzaak en gevolg
- Snelle gewenning aan en voorkeur voor nieuwe zaken
