Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Pak hardnekkig teamgedrag aan

Gedrag in uw team dat maar niet verandert, ondanks alle tijd en energie die u erin steekt. U heeft de taken en verantwoordelijkheden verdeeld en u moedigt collega’s keer op keer aan om elkaar aan te spreken als het niet goed gaat. Toch verandert er weinig. Annemieke Figee en Léonie van Rijn, beiden psycholoog en teamcoach, geven tips om teamgedrag te veranderen.
Teamgedrag in de kinderopvang
Teamgedrag in de kinderopvang

‘Meiden, ik wil toch weer het puntje afspraken op de groep aanhalen. We hebben het hier al vaker over gehad, maar blijkbaar moeten we het er nog een keer over hebben. We hebben hele duidelijke afspraken over wat er moet gebeuren op de groep en toch krijg ik nog steeds mensen aan mijn bureau met klachten dat het niet lekker loopt. De overdracht loopt niet altijd goed waardoor belangrijke informatie niet naar elkaar wordt gecommuniceerd en er wordt gemopperd over hoe het opruimen gaat.’ Er valt een ijzige stilte over het team. De meesten kijken wazig voor zich uit. Anderen kijken elkaar veelbetekenend aan. Marieke is, zoals altijd, de eerste die iets zegt. Ze vindt ook dat het niet lekker loopt, maar dat het aan haar niet zal liggen. Zij spreekt haar collega’s er in ieder geval op aan. ‘En hoe gaat het op de andere groepen?’ Na een ongemakkelijke stilte geeft Diane aan dat het eigenlijk best oké gaat. Ze hebben het toevallig vorige week nog besproken met elkaar en sindsdien gaat het goed. Anderen knikken driftig om die mening te bevestigen. Ja, ja, denkt de manager. Die heb ik vaker gehoord. Hoe kan dit?! Iedere keer als ik het team confronteer met hun eigen klachten is er ineens geen probleem meer! 

Waarom verandert er niets?
Bij dit soort hardnekkig gedrag helpen nieuwe afspraken, praktische oplossingen, nog eens geduldig herhalen of heel streng worden vaak niet. Er zijn verschillende redenen waarom er vaak niets verandert. 1. U probeert het probleem op te lossen met individuele gesprekken2. Ongeschreven regels en groepsdruk3. U blijft alleen met het probleem rondlopen4. U investeert te kortWe lichten ze een voor een toe. 

De individuele benadering werkt niet altijd 
Vaak gaan hardnekkige problemen verder dan het individu. Er zijn meer mensen met hetzelfde gedrag. Veel managers hebben de neiging om vooral energie te stoppen in de mensen die het onwenselijke gedrag vertonen. Denk bijvoorbeeld aan medewerkers die altijd een excuus klaar hebben, veel klagen, veel invloed hebben op anderen, hun snor drukken of roddelen. Maar wanneer u uitzoomt in plaats van inzoomt, dan ziet u dat ieder teamlid er op haar eigen manier voor zorgt dat het onwenselijke gedrag kan blijven bestaan. Wanneer drie medewerkers zich niet aan de afspraken houden, dan houden de andere medewerkers dit gedrag in stand door steeds het voortouw te blijven nemen. Verder houden ze het in stand door hun onvrede niet of te subtiel uit te spreken naar elkaar.

Ongeschreven regels en groepsdruk 
Elk team heeft haar eigen ongeschreven regels. Die ongeschreven regels dicteren welk gedrag in het team wordt toegejuicht of juist niet. In het boek Groepsdruk – In 10 stappen naar succesvol teamgedrag beschrijven we vier teams: cowboyteams, doe-maar-gewoonteams, hart-en-zielteams en harmonieteams. In de kinderopvang komen relatief veel harmonieteams voor. Ongeschreven regels in het harmonieteam zijn o.a.: we geven elkaar alleen feedback via subtiele signalen of een grap. En: we doen er hier alles aan om de goede sfeer te bewaken. Maar ook: je steekt hier niet je hoofd boven het maaiveld uit.Er zijn altijd één tot drie teamleden die de ongeschreven regels actief bewaken. Die hoor je het eerst als iemand de ongeschreven regel overtreedt. De rest volgt. Een enkeling verzet zich misschien. Stel dat u als manager kritiek levert op het team, terwijl de ongeschreven regel voorschrijft dat het vooral leuk en gezellig moet blijven, dan kunt u verwachten dat één of meer teamleden de rest van het team zal verdedigen. Dat fenomeen heet in de psychologie ‘groepsdruk’. Het is een zelfcorrigerend mechanisme dat in alle teams aanwezig is en ervoor zorgt dat alles blijft zoals het is.  

Alles alleen oplossen
Wij zien veel managers die zich bont en blauw ergeren aan teamgedrag dat maar niet verandert. Ze blijven te lang hetzelfde gesprek voeren en creëren te weinig urgentie. Als u aan het team vraagt of ze herkennen en erkennen wat u zegt, zullen ze volmondig ja zeggen. Er is echter een grote kans dat ze in de praktijk nee doen. Omdat ze geen echte urgentie ervaren en omdat ze gewend zijn dat de manager het toch wel oplost als het niet goed gaat. De verantwoordelijkheid wordt, kortom, nog niet gevoeld.

Te kort investeren
Na een feedbacktraining gaan mensen niet ineens feedback aan elkaar geven. Ook niet na een goed gesprek met het team of met individuele medewerkers. Wanneer teams overgaan tot de orde van de dag zijn goede voornemens snel vergeten.[subheader] Blijvende gedragsverandering Verandering kost tijd en vraagt veel discipline. In ons boek beschrijven we tien stappen om tot blijvende gedragsverandering te komen. We delen een aantal tips uit die stappen.

Uitzoomen
Bespreek het gedrag dat u wilt veranderen met het hele team. Ga niet over het zoveelste incident in gesprek. Laat de inhoud los en bespreek het patroon (gedrag) dat eronder ligt. In het team uit het voorbeeld moet het niet meer gaan over de afspraken, maar over het feit dat iedereen erover klaagt maar niemand collega’s aanspreekt. Bijvoorbeeld: ‘Steeds als we dit onderwerp op de agenda zetten, is er ineens geen probleem meer. De helft van het team kijkt naar z’n schoenen terwijl een paar mensen aangeven dat het probleem is opgelost. Daarna gaat iedereen weer aan het werk en binnen een week staat de eerste alweer aan mijn bureau te klagen. Wie denkt, net als ik, dat we wel degelijk een probleem hebben?’

Maak van uw probleem hun probleem
Door het patroon te bespreken zoals hierboven geschetst, maakt u het probleem al veel meer voelbaar. Zorg er daarnaast voor dat uw teamleden met elkaar in gesprek gaan, in plaats van u met het team. Hoe ziet dat eruit? Niet: ‘Ik vind écht dat er nu iets moet veranderen. We gaan dit gesprek niet iedere keer opnieuw voeren.’ Maar: ‘Ben ik de enige die vindt dat er nu echt wel wat mag veranderen?’Niet: ‘Wat vinden jullie er nou van?’ Maar: ‘Desiree, wie denk je dat er in dit team het meeste last heeft van de gebrekkige communicatie?’ Niet: ‘Spreek elkaar gewoon aan als er iets is.’ Maar je vraagt aan een van de stillere, volgende medewerkers: ‘Wat maakt het zo lastig om elkaar aan te spreken.’

Bespreek de ongeschreven regels
Ga met uw team zitten om de ongeschreven regels te bespreken. Vraag ze om in kleine groepjes een top 5 te maken. Vaak komen op deze manier de grootste pijnpunten boven water. Bovendien kan er nog gelachen worden ook! Vraag ze op welke ongeschreven regels de meeste druk zit en hoe iedereen er op haar eigen manier voor zorgt dat die druk kan blijven bestaan. Bespreek de gevolgen voor de langere termijn: wat betekent het voor ons als team, onze kinderen en onze klanten als we dit niet veranderen?

Tip: Zelfroosteren helpt een team om probleemoplossend te werk te gaan en is efficiënt. Er is niet langer één iemand voor het rooster verantwoordelijk en pedagogisch medewerkers krijgen zelf inzicht in problemen, zoals gaten. Lees meer

Blijf investeren, iedere dag
Het brein heeft minimaal 42 dagen nodig om nieuwe gewoontes te laten inslijten. Het ‘teambrein’ heeft langer nodig. Zorg dus dat uw team minimaal drie maanden iedere dag bezig is met het te ontwikkelen gedrag. Door het te doen, door feedback te ontvangen, door er iets over te lezen, door een filmpje te zien, door te reflecteren, etc.Last but not least: als u niet uit uw comfortzone gaat, gaat uw team ook geen risico’s nemen. Nieuw gedrag leren vraagt grote moed van een team en haar leidinggevende. Moedig uzelf en uw teamleden aan om spannende situaties aan te blijven gaan, ook al doen ze het niet perfect. Benoem én vier iedere imperfecte poging! Alleen dan blijft leren leuk en behaalt u successen. [streamer] Wanneer u uitzoomt ziet u dat ieder teamlid er op haar eigen manier voor zorgt dat het onwenselijke gedrag kan blijven bestaan

Over de auteurs
Annemieke Figee en Léonie van Rijn zijn beiden psycholoog en teamcoach. Ze schreven samen het boek Groepsdruk – In 10 stappen naar succesvol teamgedrag. Voor meer informatie: www.pirouette.nl/diensten

Hoe haalt u maximaal rendement uit een training? Hoe houdt u de veranderingen levend in uw organisatie? Door te borgen! Succesvol borgen is vooral een kwestie van doen en herhalen. Jaar in, jaar uit. Net als tuinieren! Lees meer

Een team bestaat uit veel karakters en talenten. Haalt u eruit wat erin zit? Trainer Lia Timmer denkt van niet. ‘Werknemers krijgen soms taken die niet op hun talenten aansluiten.’ Wie talenten juist inzet, kan meer uit zijn team en organisatie halen. Lees meer

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.