Concreet betekent dit investeren in defensie, politie, zorg en onderwijs. Na deze zin begin ik wat argwaan te krijgen: wordt de kinderopvang onder onderwijs geschaard? Ik ga in tegen mijn voorgenomen idee om op mijn gemak het regeerakkoord van voor tot achter met aandacht te lezen en blader ongeduldig door tot pagina 9 waar de paragraaf over onderwijs begint. De inleidende tekst stelt dat goed onderwijs het beste in mensen naar boven brengt en de basis legt voor een gezonde en succesvolle samenleving. Nu weet ik het zeker: kinderopvang zal als zodanig niet genoemd worden als ontwikkelinstrument voor kinderen.
Met twee jaar oud al leerling?
Sterker nog, vanaf twee jaar ben je volgens het kabinet al een ‘leerling’, op het moment dat je behoort tot de achterstandsdoelgroep in ieder geval. ‘Achterstandsleerlingen’ krijgen namelijk een VVE-aanbod van 16 uur per week. Goed dat geïnvesteerd wordt in kinderen die extra aandacht nodig hebben, maar ook voor ‘niet-achterstandsleerlingen’ is het van belang dat gefaciliteerd wordt dat zij in een pedagogische setting met leeftijdsgenoten terecht kunnen. Eén van de speerpunten van het regeerakkoord, namelijk integratie, kan versterkt worden door de kinderopvang meer gelijkwaardig toegankelijk te maken.
Het vergeten kind: de baby
Ik neem aan dat we ondertussen wel weten vanuit (neurologisch) onderzoek dat de basis voor een gezonde en succesvolle samenleving al voor de geboorte begint. Toch zijn de gepresenteerde plannen hier niet naar. Er wordt meer geld uitgetrokken voor kinderopvangtoeslag. Mooi voor de arbeidsparticipatie, maar dit dekt niet de lading als het gaat om ondersteunen van de ontwikkeling van de jongste kinderen. Op termijn wordt het kraamverlof van partners ‘substantieel’ verlengd van 2 naar 5 dagen, en over een paar jaar naar 5 weken. Ook een mooie stap, maar dan zijn we er ook echt nog niet. Op welke manier faciliteert dit kabinet de ontwikkeling van ‘achterstandsleerlingen’ tussen de anderhalve maand en 2 jaar en van ‘niet-achterstandsleerlingen’ tussen de anderhalve maand en 4 jaar oud? Niet. Gemiste kans om al voor de schoolleeftijd te investeren in integratie en burgerschap.
Voor het voetlicht
Natuurlijk is het ook aan de sector zelf om initiatief te nemen. Nu heeft de sector op veel verschillende manieren geprobeerd het belang van het investeren in het jonge kind en de rol die kinderopvang kan spelen voor het voetlicht te krijgen. De boodschap leek goed overgekomen gezien de nieuwe wet IKK met daarin veel nieuwe kwaliteitseisen voor het jonge kind en specifiek voor de babyopvang. Er is echter geen enkele link tussen de weg die is ingeslagen met de wet IKK en het regeerakkoord. Een ander voorbeeld, Kindcentra 2020. Dit initiatief verstevigt de verbinding tussen kinderopvang en onderwijs middels integrale voorzieningen voor alle kinderen (en ouders) van 0-12 jaar. Er is niet één zin in het regeerakkoord opgenomen over IKC-ontwikkeling. Het is ons allen onvoldoende gelukt het belang van investeren in de jongste kinderen, en het daarbij behorende instrument kinderopvang, voldoende zichtbaar te maken.
Wat ontbreekt in het regeerakkoord?
Het inzicht dat investeren in de toekomst start vanaf het allereerste begin. De nuancering dat een kind niet alleen een leerling is. De erkenning dat kinderopvang niet slechts een arbeidsparticipatie-instrument is, maar zoals oud-minister Asscher zei óók een ontwikkelinstrument voor kinderen.
En nu?
Ik heb echter veel Vertrouwen in de toekomst. De vele waardevolle en mooie gesprekken met collega’s van andere kinderopvangorganisaties, beleidsmakers, wetenschappers en politici geven hoop. Ik ga nog meer de dialoog aan met iedereen die passie heeft voor ons vak. Er zijn veel stappen gezet, maar deze hebben zich (nog) niet vertaald in de plannen van het kabinet. We hebben dus nog genoeg te doen.
