Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Blog Ruben Fukkink – Een open perspectief

De staatssecretaris van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschapen, dhr. drs. S. Dekker, heeft in een brief (30 november, 2015) aan de Kamer gereageerd op de uitzending van Brandpunt over de voorschool en een recent verschenen rapport over de effecten van voor- en vroegschoolse educatie (vve) van Fukkink, Jilink en Oostdam.
Ruben Fukkink-hoogleraar UvA.jpg

De staatssecretaris geeft aan dat we op basis van de in Nederland verschenen rapporten sowieso geen conclusies kunnen worden getrokken over de effecten van het vve-beleid. De reden is dat een echte controlegroep ontbreekt in het Nederlands onderzoek.

Geen controlegroep, geen echt onderzoek?

Wie de rapporten terzijde schuift op basis van dit criterium van Dekker, moet concluderen dat er geen enkel deugdelijk Nederlands onderzoek is. Er is, zo bezien, dan geen wetenschappelijk bewijs voor de effecten van vve in Nederland. Onderzoek met een echte controlegroep is wel te vinden in Amerikaanse studies, maar de staatssecretaris geeft direct aan dat dit niet één-op-één kan worden verbonden met de Nederlandse context. Deze uitkomsten kunnen we – het is al vaker en terecht gezegd – echt niet generaliseren naar de Nederlandse situatie.

Wie meent dat we toch wel iets kunnen leren over de uitkomsten van vve uit de verschillende Nederlandse studies, die vaak op verzoek van het ministerie van OCW uitgevoerd? De betrokken onderzoekers van deze studies zelf stellen de vraag naar de effecten van vve en trekken ook hun conclusies. Als we hen volgen moeten we concluderen dat er gemiddeld genomen geen effect is gevonden van vve in vergelijking met de reguliere peuter- en kleutergroepen.

Je moet in ieder geval concluderen dat de effecten van vve in de Nederlandse context niet zijn aangetoond. De stand van zaken is nu ‘helaas, het gehoopte effect is nooit goed onderzocht (zie brief Dekker) of ‘helaas, het gehoopte effect is niet gevonden’ (zie meta-analyse Fukkink, Jilink, & Oostdam, 2015). Dit betekent in ieder geval dat er nu geen robuuste, wetenschappelijke basis is voor het vve-beleid.

Geen controlegroep, geen echt onderzoek?

De staatssecretaris noemt nog twee andere Nederlandse studies in zijn brief, verwijzend naar een onderzoek van Leseman en Slot (2013) en het PreCool-onderzoek, waarvan binnenkort nieuwe resultaten bekend zullen worden. Als we dit onderzoek langs hetzelfde criterium van de staatssecretaris leggen, moeten we concluderen: ook dit onderzoek kent geen controlegroep. Als we nu consequent redeneren vanuit het criterium van de staatssecretaris, dan kunnen we uit deze studies veel leren maar niet iets over de effecten van vve.

Een open perspectief

Werkt vve nu wel of niet? In zo’n “welles-nietes”-debat is het voor sommigen mogelijk verleidelijk om bij een rapport met een minder gunstig conclusie te wijzen op een methodologische tekortkoming. En bij rapporten met een gunstiger conclusie die beter past bij het beleid niet zwaar te tillen aan dezelfde methodologische tekortkoming. Dit is misschien verleidelijk, maar consequent is het ondertussen niet.

Er lonkt ondertussen een ander perspectief: hoe kunnen we de pedagogische kwaliteit voor het jonge kind verbeteren en de ontwikkeling van kinderen effectief ondersteunen? In dit debat hoeven we ons inhoudelijk daarom niet te beperken tot vve, ook al omdat er bij vergelijkingen tussen vve en de ‘gewone’ kinderopvang en kleuterklassen erg veel overeenkomsten zijn gevonden, zowel bij de sterkere als de zwakkere kanten. Gelijke aandacht voor kinderen in alle vormen van kinderopvang en gelijke aandacht voor positieve èn minder positieve resultaten helpen zo mogelijk alle kinderen en alle betrokken professionals consequenter vooruit.

Stoppen met voor en vroegschoolse educatie is voor het ministerie van Onderwijs geen optie. Zij vindt het ook te vroeg voor deze conclusie. ‘Over het effect van vve in Nederland valt nog niks te zeggen, behalve dat de eerste resultaten van het langlopende pre-COOL onderzoek positief zijn.’ Lees meer

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.