Een donkere jongen wordt uitgescholden voor Zwarte Piet op het schoolplein, in een winkel of op straat. Dat kwetst het kind en roept pijnlijke associaties op bij zijn ouders die de geschiedenis van onderdrukking en slavernij met zich meedragen. Om dit aan te pakken kwamen de veeg- en kleurpieten. Dat mag dan een troost zijn voor de oudere generatie van mensen met een donkere huidskleur, maar voor hun kinderen lost het weinig op denk ik…

Kinderen worden uitgescholden en de “daders” grijpen dan het allereerst naar opvallende uiterlijke kenmerken en waar het slachtoffer op “aanslaat”. Dat geldt voor donkere kinderen, voor dikke, dunne, voor kinderen die anders gekleed gaan en nog veel meer.Tot zover is er geen verschil tussen wit en zwart. Iedere ouder lijdt onder het verdriet van hun kind vanwege pesterijen, vooral als dat op basis is van kenmerken waar een kind zelf niets aan kan doen.

Het afschaffen van Zwarte Piet kan er op zijn gunstigst voor zorgen dat kinderen dit scheldwoord over enige tijd niet meer gebruiken omdat ze de vergelijking niet meer kennen. Maar stopt daarmee het uitschelden? Welnee, men zal een andere vergelijking zoeken met iets dat ook zwart is. Iedereen kan daar wel iets bij bedenken. Zwarte Piet verbannen heeft dus geen enkele zin.

‘Bij een zinvolle aanpak is er voor ons als pm’er ook een belangrijke taak weggelegd’

Maar wat dan wel? Bij een zinvolle aanpak is er voor ons als pm’er ook een belangrijke taak weggelegd. We moeten, samen met andere opvoeders, al het verbaal geweld nog actiever en grondiger aanpakken. Het verraderlijke is dat het vaak heel snel gebeurt en geen zichtbare sporen achterlaat. We proberen het veelal te bestrijdenl door kinderen er op aan te spreken, met onze protocollen tegen het pesten in het achterhoofd.. Maar we redden het daar niet mee als we in het verbieden alleen blijven steken.

We moeten een stapje verder en gelukkig doen dat veel pm’ers dat al. Waarom wil een kind een ander kwetsen? Is het gewend te schelden en weet het eigenlijk niet eens hoe hard het aankomt? Of wil men het bewust…? Waarom, wat zit daar voor frustratie achter? En waarom doet dat scheldwoord de “ontvanger” nu juist zo n pijn? Hoe kan een kind zich daar tegen beschermen?  Zoveel vragen waar we als opvoeders nog meer werk van moeten maken.

Het resultaat zal beduidend beter zijn dan alleen Zwarte Piet afschaffen.

De vorige keer schreef Jacqueline een blog over de hechting tussen pedagogisch medewerker en kind en hoe die in de praktijk ook wel eens te sterk kan zijn. Lees deze blog