Kwalitatief goede kinderopvang begint met de deskundigheid en vaardigheid van de pedagogisch medewerker en de gastouder. Zij verzorgen de dagelijks opvang en zetten zich in voor een optimale ontwikkeling van het kind. Om goed met kinderen te praten, dingen uit te leggen, de interactie te stimuleren tussen kinderen onderling en hen actief in hun ontwikkeling te stimuleren, is een goede beheersing van de Nederlandse taal en interactievaardigheden nodig.

Kwaliteit kinderopvang

Taal- en interactievaardigheden vormen dan ook een belangrijke indicator voor de kwaliteit van kinderopvang. Het Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO) stelde in een kwaliteitspeiling in 2012 vast dat er ruimte is voor verbetering van de taal- en interactievaardigheden bij pedagogisch medewerkers in de kinderopvang. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kwam in 2014 (tot medio 2018) met een subsidieregeling voor trainingen omtrent taal- en interactievaardigheden voor pedagogisch medewerkers, leidinggevenden en gastouders.

10 miljoen euro aan subsidie

In totaal zijn er 1.598 subsidieaanvragen verleend; samen goed voor ruim 10 miljoen euro. In de evaluatie staat daarover vermeld: “De subsidieaanvragen konden betrekking hebben op meerdere trainingen, omdat een kinderopvangorganisatie voor meerdere medewerkers tegelijk een voorschot kon aanvragen, met een maximum van 25.000 euro. Navraag bij de aanbieders geeft meer inzicht in de aantallen trainingen die afgerond zijn. In totaal zijn bij Sardes 8229 certificaten afgegeven aan pedagogisch medewerkers, 576 certificaten aan stafmedewerkers en 118 licentiehouders. Via het NJI zijn in totaal 6505 pedagogisch medewerkers getraind, 259 staftrainers en 70 licentiehouders.”

Deelnemers

Het opleidingsniveau van de deelnemers lag vooral op mbo-niveau 3 en 4; 15 tot 18 procent van de deelnemers was hoger geschoold en 85 tot 90 procent had Nederlands als moedertaal. De meeste deelnemers van de trainingen voor beroepskrachten zijn werkzaam in de dagopvang (0-4 jaar), rond een derde van de deelnemers was werkzaam in de buitenschoolse opvang. Gastouders waren ondervertegenwoordigd onder de deelnemers. Voor de train-de-trainer trainingen geldt dat zij bijna allemaal afkomstig zijn van de dagopvang, veel minder van de gastouderopvang en niet van de buitenschoolse opvang.

Onderzoek

Uit verschillende onderzoeken naar de trainingen binnen de subsidieregeling blijkt onder meer dat de trainingen bij de meeste deelnemers geleid hebben tot een vergroot bewustzijn van het belang van sterke interactievaardigheden en ook het opfrissen van bestaande kennis waardevol was. Medewerkers zeggen dat zij door de training bewuster zijn gaan handelen en daarmee gesterkt werden in hun interactievaardigheden en zelfvertrouwen daarbij.

Conclusie

In de Kamerbrief over de evaluatie schrijft SZW-staatssecretaris Dennis Wiersma: “Het is niet mogelijk gebleken om rechtstreekse effecten van de trainingen op de kwaliteit van de taal- en interactievaardigheden te meten. Wel kunnen we kijken naar de ervaringen van deelnemers en het bereik van de trainingen om iets te zeggen over het nut van de trainingen. Uit kwalitatieve informatie blijkt dat deelnemers positief zijn over de training, dat het geleerde geschikt was om in de praktijk te brengen en dat zij door de training bewuster zijn gaan handelen met betrekking tot interactievaardigheden. De subsidieregeling heeft ervoor gezorgd dat een heel aantal beroepskrachten in de kinderopvang kennis rondom taal en interacties heeft opgedaan die geschikt was om in de praktijk van de kinderopvang toe te passen. De regeling heeft zo heel gericht bijgedragen aan versterking van de taal- en interactievaardigheden van pedagogisch medewerkers en gastouders.”

Bereik gastouders en bso

Als aandachtspunt noemt hij onder meer het volgende: “En hoewel we kunnen concluderen dat de regeling in zijn algemeenheid een goed bereik heeft gehad, is wel te zien dat deelname aan de trainingen onevenredig over de opvangvormen is verdeeld. Verreweg de meeste trainingen zijn gevolgd door medewerkers uit de dagopvang. Dat betekent dat we alert moeten zijn op het bereiken van medewerkers uit andere opvangvormen, namelijk de medewerkers in de gastouderopvang en de buitenschoolse opvang.”

Bekijk de Kamerbrief evaluatie subsidieregeling taal- en interactievaardigheden kinderopvang >>