Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Anti-pestprogramma’s onder de loep

Vier van de zeven anti-pestprogramma’s die door wetenschappers zijn beoordeeld, kunnen pesten binnen een jaar aanpakken. Het gaat om PRIMA, KiVA, Taakspel en Alles Kidzzz. Maar de resultaten worden door de Commissie Anti-pestprogramma’s wel ‘bescheiden’ genoemd.
AdobeStock

Andere veelgebruikte programma’s, zoals de Kanjertraining en Programma Alternatieve Denkstrategieën (PAD), laten minder resultaat zien. Dit ontdekten onderzoekers van vijf universiteiten en het Trimbos Instituut. Dit onderzoek is een vervolg op de conclusies van de Commissie Anti-pestprogramma’s uit 2015 die van 61 aangemelde programma’s slechts 13 programma’s aanmerkten als veelbelovend. Het ministerie van OCW stelde vervolgens een onderzoeksconsortium in die een vervolgonderzoek naar de effecten deed.

Niet vertellen

Een belangrijke resultaat uit het onderzoek is dat leerlingen meer worden gepest dan zij aan ouders en leerkrachten vertellen. In het basisonderwijs wordt bijna een derde van de leerlingen wel eens gepest. Bij 1 op de 14 kinderen gebeurt dit meerdere keren per week. Onderzoekers kregen deze informatie wel omdat zij meer dan 8000 kinderen vertrouwelijk naar pesten vroegen.

Grote verschillen per klas

Ook viel het hen op dat de verschillen tussen klassen heel groot zijn. In 7,4 procent van de klassen wordt geen enkele leerling regelmatig gepest, terwijl in ruim 15 procent van de klassen een kwart of meer van de kinderen regelmatig gepest wordt. Meer dan de helft van de leerlingen geeft aan dat hun leerkracht niet of slechts eenmalig aandacht aan pesten heeft besteed.

Universele en selectieve programma’s

Positief nieuws is dat de onderzoekers zagen dat pesten in de klas binnen een schooljaar kan worden verminderd. Maar daarbij moet worden aangetekend dat geen van de onderzochte programma’s een effect heeft op alle categorieën. Er bestaan twee type anti-pestprogramma’s: Universele programma’s die gericht zijn op de hele klas of de hele school om de groepsdynamiek achter pesten aan te pakken. Er zijn ook selectieve programma’s die specifiek gericht zijn op kinderen die naast de universele aanpak meer gerichte aandacht vragen. Dit kunnen pesters of gepeste kinderen zijn. Maar ook kinderen die zelf niet bij pesten betrokken zijn, maar wel een grote rol kunnen spelen in het verminderen van pesten. Alles Kidzzz en Plezier op School vallen in deze laatste categorie,

Onvolledige uitvoering

Wat opvalt bij scholen die met universele programma’s werken, is dat zij deze vaak onvolledig uitvoeren. Dat is niet handig omdat uit onderzoek blijkt dat hoe beter de uitvoering is, hoe groter het effect van het programma ook is. Eén van de belangrijkste aanbevelingen uit het onderzoek is dat leraren en schooldirecteuren kinderen zelf moeten monitoren om een passende aanpak te kiezen en om systematisch te kunnen nagaan of een gekozen aanpak daadwerkelijk tot vermindering van pesten leidt. Ook wordt benadrukt dat er meer aandacht moet komen voor pesten op het voorgezet en speciaal onderwijs.

Aanbevelingen Commissie

Samenvattend adviseert de Commissie Anti-pestprogramma’s het Ministerie OCW om:

  • Voorlichting te geven aan het onderwijsveld over de eerste aanwijzingen voor effecten van anti-pestprogramma’s van dit grootschalige onderzoek, aan de hand van de gemaakte beoordeling van de Commissie Anti-pestprogramma’s;
  • De conclusies van de Commissie Anti-pestprogramma’s inzake het onderzoek, de programma’s, de monitoring, en de borging (zoals hiervoor weergegeven), te vermelden;
  • De vier niet-onderzochte programma’s alsnog te (laten) onderzoeken op effecten voor pesten;
  • Te stimuleren dat de inhoud van de programma’s steeds wordt verbeterd, aan de hand van kwaliteitstoetsing van inhoud en uitvoering, zoals aangegeven in de destijds door de Commissie Anti-pestprogramma’s gestelde criteria en indicatoren;
  • De ontwikkeling van een anti-pestprogramma voor het v(s)o te stimuleren;
  • De lange-termijn effecten van toepassing van de programma’s te onderzoeken.

Lees meer over het onderzoek op de website van de Universiteit Utrecht


Online maken kinderen elkaar het leven zuur. Ook op de bso kun je als pedagogisch medewerker te maken krijgen met kinderen die cyberpesten of zelf online gepest worden. Hoe moet je kinderen hierin bijstaan? Lees meer


 

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.