‘Fatima en Mo, wier moeder niet werkt, zitten op de gratis peuterspeelzaal-voorschool (alleen de ochtenden), Fleur en Jesse zitten hele dagen op de dure kinderopvang, terwijl hun ouders werken.’ Hiermee probeert Aleid Truijens, schrijfster, literatuurrecensente en biografe, het probleem te schetsen van de huidige benadering van peuters. Want ondanks de ongetwijfeld goede bedoelingen om achterstanden op zo jong mogelijke leeftijd aan te pakken, werkt VVE voor het ene kind en kinderopvang voor het andere kind de tweedeling in de maatschappij in de hand.
Indicaties VVE
Bovendien, vindt Truijens, is het typisch Nederlands om een kind al heel vroeg een stempel op het voorhoofdje te plakken. ‘Dat kind sleept zijn hele jeugd lang die loden bal met zich mee. Dat doet iets met je.’ Om in aanmerking te komen voor een VVE-indicatie, moeten ouders een laag opleidingsniveau hebben, een taalachterstand of sociale of psychologische problematiek. ‘Hoe zou dat voelen, om botweg te worden bestempeld als kansarm?’ schrijft Truijens (..) ‘Je bent dus een moeder die haar kind te weinig voorleest en te weinig zingt of spelletjes doet. Of de verkeerde liedjes en spelletjes. Je praat te weinig met je kind, of je praat krom, of de verkeerde taal. ‘
Harmonisatie
Zij noemt deze behandeling van ouders en jonge kinderen stigmatiserend. Veel vertrouwen in meer samenwerking tussen kinderopvang en peuterspeelzalen (harmonisatie) heeft ze ook niet. Uit veel gemeenten blijkt namelijk dat dit de integratie niet heeft bevorderd. ‘Wie niet werkt doet een kind niet op een crèche waar je de niet-VVE-uren moet betalen. Hoogopgeleide ouders die geen dagopvang nodig hebben, doen hun kind niet op een peuterschool met alleen allochtone kinderen.’
Eén voorziening
Toch is toewerken naar één voorziening voor peuters wel waar het in Nederland naartoe moet, vindt de columniste. Truijens vraagt zich af waarom dit in Nederland maar niet lijkt te gaan lukken. Zij noemt het ‘een betaalbare opvang waarvan iedereen het gewenste aantal dagen gebruik kan maken, zodat iedereen onbezorgd aan het werk kan.’ Natuurlijk kost dat wat, weet ook Truijens. Maar de besteding van de ruim 366 miljoen euro VVE-kosten per jaar levert nu ook niet het gewenste effect, vindt zij. ‘Dus breng dáár al die weggesijpelde miljoenen voortaan naar toe.’
Social media
Op Social media reageerden veel mensen positief en vol herkenning op de column van Truijens.
Goed artikel van Aleid Truijens. Pleidooi voor integratie psz en kdv, hoger opgeleide medewerkers. Niet stigmatiseren. Lijkt mij goed plan. pic.twitter.com/tugYFA6i7r
— Dienke van Dijk (@DienkeD) February 26, 2017
Hoera voor Aleid Truijens! Een helder verhaal over het stigma ‘kansarm’ dat een kind zijn hele jeugd als een ‘loden bal’ met zich meedraagt. https://t.co/zyzmbjwM9X
— Louis Tavecchio (@louistavecchio) February 25, 2017
Geweldig pleidooi van Aleid Truijens in @volkskrant voor hervorming van VVE en 1 goede voorziening voor alle jonge kinderen.
— René Hoijtink (@RHoijtink) February 25, 2017
Lees de volledige column van Aleid Truijens op de website van de Volkskrant
Ouderbetrokkenheid, dat is inderdaad een mooi begrip. Daar mag wel wat meer aandacht aan besteed worden door de regelmakers
Volgens mij bepaald elke gemeente apart wie bij hen in de gemeente een doelgroepkind is, dus in ons kleine landje hebben we daar al niet eens duidelijkheid over. (hoe kunnen we dan ooit vaststellen of VVE nu wel of niet werkt)
In de kinderopvang leer je zoveel meer, en VVE is een middel, naast vele andere verbetermaatregelen die er de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden. Juist in de kinderopvang (en daarmee bedoel ik ook de peuterspeelzaal) kom je als ouders allemaal gezamenlijk in de groep, en leer je van elkaar, en je leert elkaar kennen. In de klas is dat al veel minder. En laat nou ouderbetrokkenheid een grote succesfactor zijn. Ondertussen hoor ik PM-er EN leerkrachten opmerkingen maken over lage opkomstem bij ouderavonden, of informatiemomenten. De vier opvoeddoelen die de kinderopvang biedt: 1. emotionele veiligheid, 2. aanleren van waarden en normen, 3. aandacht voor persoonlijke ontwikkeling, en 4. aandacht voor sociale ontwikkeling. VVE is volgens mij een manier van methodisch werken, met thema's/onderwerpen die aansluiten bij de belevingswereld van het jonge kind. Waar aandacht is voor ieder kind op zijn/haar niveau.
En aandacht; wie wil dat nou niet?
Laten we zorgen dat iedereen een plaats kan krijgen op een VVE locatie voor tenminste drie dagdelen, dat kan een kdv of een psz zijn. VVE staat (wat mij betreft) voor kwalitatieve goede opvang voor iedereen.
Mijn ervaring is dat ouders voor de peuterspeelzaal kiezen, juist vanwege het VVE aanbod. Niet alleen de zgn 'kansarme' (afschuwelijk om gezinnen zo te betitelen!) peuters maar juist ook hoog opgeleide ouders die hun peuter een goede voorschool gunnen. Er wordt bij de SPB op alle locaties VVE geboden omdat we overtuigd zijn dat het aanbod een meerwaarde biedt voor alle peuters en we segregatie willen voorkomen. Ik ben er van overtuigd dat VVE een meerwaarde heeft mits goed aangeboden, aansluitend bij de ontwikkelingsbehoefte van het kind.
Enerzijds helemaal mee eens, ik zeg dit al jaren. Maar de tweedeling heeft nog meer nadelen als je je het volgende realiseert: veel kinderen die naar de peuterspeelzaal gaan zonder indicatie (en dat zijn er genoeg) zitten daar omdat hun ouders, veelal alleenstaande moeders met een minimum inkomen (en soms hoog opgeleid), de kinderopvang niet kunnen betalen. Dat betekent dat deze ouders pas als hun kind 2,5 is van opvang gebruik kunnen maken, wat de afstand tot de arbeidsmarkt extra vergroot. Daar komt bij dat de tijden van de peuterspeelzaal zo beperkt zijn dat zelfs de 2,5 uur per dag niet volstaan om weer serieus mee te draaien in de maatschappij, zelfs als vrijwilliger.