Het thema is zelfevaluatie. Zelfevaluatie is in Nederland niet gebruikelijk in de kinderopvang en maakt geen deel uit van de inspectie. In het buitenland zijn ze hierin verder gevorderd.
We luisterden naar presentaties van Henriette Heimgaertner en Hester Hulpia. Beiden zijn betrokken bij het ontwikkelen van zelfevaluatie-instrumenten in de kinderopvang van Berlijn en respectievelijk Gent/Leuven. Daar maakt zelfevaluatie al langer deel uit van kwaliteitsborging en zijn de resultaten veelbelovend. Het zijn projecten van enkele jaren geweest waarin eerst gedefinieerd werd wat kwaliteit precies was en vanuit die definitie een evaluatie-instrument ontwikkeld werd.
Het idee is dat pedagogisch medewerkers evalueren, ieder met een eigen individueel startpunt vanwaar ze zich verder ontwikkelen. Zo heeft iedere medewerker zijn/haar eigen groeilijn en blijven ze eigenaar van hun eigen ontwikkelingsproces.
Valt dit in te passen binnen de gastouder-/kinderopvang en binnen ons Nederlandse systeem? Evalueren met gast- en vraagouders gebeurt in de gastouderopvang natuurlijk al, maar hoe evalueer je jezelf en je team? En hoe maak je inzichtelijk voor de GGD en binnen je eigen instelling dat dit daadwerkelijk nut heeft en de kwaliteit bevordert? Evaluatie werkt alleen maar als de directie openstaat voor verandering, nederigheid over de eigen kwaliteit in acht neemt en in staat is om een open, reflectieve houding aan te nemen. Een evaluatie-instrument alleen gericht op pedagogisch medewerkers, terwijl de verantwoordelijkheid alleen bij hen ligt, zal niet voor kwaliteitsverbetering zorgen.
‘Is de overheid in staat om genoeg vertrouwen te hebben in ons, want dat vertrouwen voel ik nu niet’
Uit een presentatie gegeven door Frank Beijk en Albertine Klein Velderman van GGD GHOR over het Nieuwe Toezicht, wordt duidelijk dat de overheid in dezelfde richting denkt en zichzelf gelijke vragen stelt. Een toezichthouder gaat in het Nieuwe Toezicht als gelijkwaardige gesprekspartner de pedagogische kwaliteit doorspreken met de houder en zelfevaluatie gaat deel uitmaken van de inspectie kinderopvang.
Het klinkt als een stap in de goede richting, maar is de overheid in staat om genoeg vertrouwen te hebben in ons, want dat vertrouwen voel ik nu niet. In gesprekken met gemeenten en toezichthouders komt toch iedere keer het sterk heersende beeld naar voren dat de stijging van kwaliteit te danken is aan het compromisloze boete- en handhavingssysteem, in plaats van een vooruitschrijdend inzicht en verandering van de branche zelf.
‘Als je met de meest kwetsbaren van de samenleving werkt, is een strenge controle dan niet noodzakelijk?’
Ook heerst er binnen de kinderopvang een grote achterdocht jegens elkaar en circuleren er een hoop verhalen over de kwaliteit van de kinderopvang aan de overkant. Daarnaast is er frustratie over de inspectie kinderopvang. Dit ter discussie stellen of willen nuanceren is bijna gelijk aan ‘geen kwaliteit willen nastreven’ en met die attitude is een open dialoog niet mogelijk.
Ik betrap mezelf echter ook op twijfels van een andere aard. In de kinderopvang hebben we marktwerking en waar marktwerking is, heb je investeerders met winstoogmerk en, helaas, winstbejag. En als je met de meest kwetsbaren van de samenleving werkt, is een strenge controle dan niet noodzakelijk?
Op 16 januari heeft onze leergang een presentatie van verschillende evaluatie-instrumenten op het programma staan. In 2017 gaan we deze implementeren in onze kinderopvang.
In haar vorige blog gaf Astrid de aftrap van haar blogserie op Kinderopvangtotaal. Als deelnemer aan de BKK-leergang Pedagogische kwaliteit als strategische meerwaarde (in samenwerking met Avicenna) houdt ze collega-managers in de kinderopvang op de hoogte. Lees hier haar eerste blog terug
[Naschrift]
Hester Hulpia is verbonden aan MeMoQ. Deze organisatie onderzoekt de pedagogische kwaliteit van de Vlaamse Kinderopvang voor baby’s en peuters. MeMoQ ontwikkelt een visie op pedagogische kwaliteit en brengt de kwaliteit van de kinderopvang in Vlaanderen in kaart. Het project ontwikkelt daarvoor diverse wetenschappelijke instrumenten en een instrument voor de inspectie, zelfevaluatie en pedagogische begeleiding.
http://www.kindengezin.be/kinderopvang/sector-babys-en-peuters/pedagogische-aanpak/memoq/
Henriette Heimgaertner is directeur van het Berliner Kika-Institut für Qualitätsentwicklung (BeKi). BeKi ondersteunt en begeleidt de implementatie van het Berlijnse vormingsprogramma, waarin zelfevaluatie een primaire rol speelt. Ze hebben daar een methodiek voor ontwikkeld, namelijk het Berliner Bildingsprogramm für Kitas und Kindertagespflege.
https://www.gew-berlin.de/public/media/berliner_bildungsprogramm_2014.pdf
