Kinderopvang levert een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van kinderen. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat kinderen in de kinderopvang zich ontwikkelen. En niet alleen op talig en cognitief vlak. Kinderen in de kinderopvang leren daarnaast om, kort gezegd, samen te spelen en samen te delen. Ook kunnen kinderen in de kinderopvang al op jonge leeftijd een gezonde levensstijl aanleren met aandacht voor gezond eten en beweging. De kinderopvang biedt daarmee de mogelijkheid om een antwoord te geven op zeer actuele vraagstukken zoals de ontwikkeling van een goede taalvaardigheid, de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen, de eerste stapjes richting burgerschap en het leggen van een basis voor een gezonde leefstijl. Recent Nederlands onderzoek liet zien dat belangrijke stappen worden gezet in het kinderdagverblijf voor en door het jonge kind. Deze stappen bieden dezelfde kansen en ontwikkelingen voor het jonge kind als bij de voor- en vroegschoolse educatie. Het reguliere kinderdagverblijf heeft als belangrijk bijkomend voordeel dat er sprake is van integratie, waar bij voor- en vroegtijdse educatie in veel gevallen meer segregatie speelt.
Wetenschappelijk onderzoek laat ook zien dat groepsopvang een dynamische, maar voor een enkel kind soms drukke omgeving kan zijn. Dat geldt met name voor kinderen met een zogenaamd ‘moeilijker’ temperament, dat wil zeggen kinderen die gevoeliger zijn voor allerlei invloeden vanuit hun omgeving. Het is voor deze kinderen mogelijk om de opvang te beginnen in een kleine groep of in de gastouderopvang, en zo toe te groeien naar een grotere groep. De kinderopvang – ook de Nederlandse kinderopvang – kent zo meerdere ingangen voor verschillende kinderen. En vroeger of later (vroeger waar het gewoon kan, later wanneer dit beter past bij een kind) leert een kind zo met leeftijdgenootjes en volwassenen om te gaan. Een nadeel van een kleine groep kan wel zijn dat een kind minder leeftijdgenootjes heeft omdat de groepen niet op leeftijd zijn samengesteld.
‘Soms zou je willen dat er meer oog is voor het goede dat de kinderopvang dagelijks brengt voor een grote groep kinderen’
Wetenschappelijke peilingen van de Nederlandse kinderopvang laten zien dat alle formele vormen van opvang die Nederland rijk is, voldoende warmte en emotionele veiligheid voor kinderen bieden. Hetzelfde onderzoek laat ook zien dat het gericht en systematisch stimuleren van de kinderlijke ontwikkeling nog ruimte laat om door te ontwikkelen. Aan het einde van de beroepsopleiding, maar ook later in de carrière zien we dat startbekwame en vakbekwame medewerkers zich blijvend zouden moeten ontwikkelen (permanente educatie). In verschillende onderzoeken ben ik daarom – met collega’s uit mbo, hbo, universiteit en het werkveld – op zoek naar effectieve ”recepten” om hier met effectieve scholing en nascholing een bijdrage aan te leveren. De branchevereniging kinderopvang heeft de permanente educatie omarmd die met de juiste invulling een positief effect heeft op het functioneren van de medewerkers, en daarmee ook op de ontwikkeling van het kind.
Soms zou je wel willen dat er meer oog is voor het goede dat de kinderopvang dagelijks brengt voor een grote groep kinderen, zoals dat ook naar voren komt uit (eigen) wetenschappelijk onderzoek: de stijging van de pedagogische kwaliteit van de dagopvang in de laatste peiling; de positieve bevindingen van de eerste landelijke peiling van de Nederlandse buitenschoolse opvang; de basiskwaliteit die onze kinderopvang biedt; en de positieve effecten van nieuwe trainingsaanpakken in de beroepsopleiding en in de kinderopvang.
In nieuwe bijdragen vertel ik er, zoals gezegd, graag meer over de komende tijd. Wordt dus vervolgd.
