Jonge kinderen zijn heel gevoelig voor wat er in hun omgeving gebeurt, ze kunnen angst en stress ervaren en staan open voor alle indrukken (positief en negatief) die op hen af komen. Van alle kinderen lopen baby’s en peuters de grootste risico’s om getraumatiseerd te raken. Hoe jonger een kind te maken krijgt met verwaarlozing, stress of andere negatieve ervaringen, hoe groter de impact op de verdere ontwikkeling.

De eerste levensjaren van een kind vormen het fundament voor de totstandkoming van een veilige hechting. Bovendien vindt in de eerste levensjaren een enorme groei en ontwikkeling van het brein plaats. Hechting ontstaat door interactie tussen een baby en één of meer van zijn opvoeders en leidt, als dit proces goed verloopt, tot een duurzame, affectieve relatie. Hechting is nodig om een emotioneel, gezonde ontwikkeling te komen. Niet alle kinderen hebben een veilige gehechtheid met hun opvoeders. Bij ongeveer dertig procent van de kinderen is de hechting niet optimaal verlopen en dat kan resulteren in onveilige gehechtheid.

‘Moet je investeren in de kwaliteit van de zorg voor baby’s in de kinderopvang of in langer ouderschapsverlof?’

Scholen en kindercentra zijn vaak niet goed op de hoogte van hechtingsproblematiek. Het is belangrijk om te weten dat een veilig gehecht kind niet per definitie een kind is dat bijvoorbeeld erg van knuffelen houdt, graag op schoot zit of heel hard gaat huilen als de ouder/verzorger weggaat. Omgekeerd, onveilig gehecht betekent niet dat het kind meestal alleen speelt, niet aangehaald wil worden of helemaal niet gaat huilen als de ouder/verzorger weggaat. Deze gedragingen zeggen doorgaans niet zo veel over de kwaliteit van de gehechtheidsrelatie.

Ook ouders weten meestal zelf niet precies wat er aan de hand is en het gedrag van het kind roept juist het tegenovergestelde op van wat het kind nodig heeft. Dit onbegrip en deze onwetendheid leidt er toe dat een kind zich steeds onveiliger gaat voelen. Pedagogisch medewerkers kunnen onveilige gehechtheid vroeg signaleren, er op inspelen en het met de ouders bespreekbaar maken.

Een terugkerend dilemma is de vraag of je moet investeren in de kwaliteit van de zorg voor baby’s in de kinderopvang of in langer ouderschapsverlof. Beide zijn van belang. Een ruimere verlofregeling zoals in veel Scandinavische landen het geval is, maar ook deskundigheidsbevordering als continue proces in de kindercentra, vaste gezichten en kleinere groepen, zodat er voldoende aandacht en tijd is voor ons meest kostbare bezit en onze grootste investering in de toekomst; de kinderen.

De vorige keer schreef kirsten een aangrijpende weblog over vluchtelingenkinderen. Naar de blog >>