Sensitieve responsiviteit. Altijd weer een leuke term om ‘erin te gooien’ in een eerstejaars groep studenten Pedagogisch Werk. Gaan ze zo leuk glazig van kijken: “Sensi.. wat?” Heb je meteen de aandacht. En laten ‘wij’, docenten, daar nou net van houden… Deze wellicht wat ingewikkelde term zie ik persoonlijk als het fundament van alle andere interactievaardigheden. Het betekent dat men in staat is om adequaat op de signalen van een kind te reageren. Wat mij betreft gaat daar nog een stap aan vooraf. Namelijk dat men in staat moet zijn om heel goed te kijken en te luisteren. Dat ‘kijken’ klinkt soms makkelijker dan het is. Het boek Baby’ s in beeld van Marij Eliëns (geweldig boek!), brengt dit in de bijbehorende dvd prachtig in beeld.
Op de dvd is een peuter te zien die is opgenomen in het ziekenhuis omdat ze niet wil eten. Kinderartsen hebben medische oorzaken inmiddels uitgesloten. Er is een Video Interactie Begeleider ingeschakeld. Deze maakt opnames van de peuter en haar moeder tijdens eetmomenten. De beelden worden vervolgens geanalyseerd en met moeder bekeken en besproken.
Het mooie van videobeelden is dat je meerdere herkansingen hebt om de signalen van een kind te (leren) zien. De peuter komt in beeld met een bakje yoghurt. We zien een (liefhebbende maar tegelijkertijd ook tamelijk gefrustreerde) moeder die haar tevergeefs hapjes probeert te geven. We zien dat de peuter niet eet. Maar boven alles zien we dat de peuter het ‘zelf wil doen!!!’. Door middel van de beelden wordt duidelijk dat ze herhaaldelijk probeert de lepel te pakken! Moeder mist deze signalen, met als gevolg: een eetprobleem.
‘Lastig hé, dat mama niet helemaal begrijpt wat je bedoelt’
Het leven kan zo simpel zijn. Tijdens de nabespreking helpt de VIB’er moeder deze signalen te leren zien. Het volgende moment zie je een stralende peuter in beeld die zit te smullen van haar eten (met naast haar een eveneens stralende moeder). Het enige verschil is dat peuter nu zélf eet.
Sensitieve responsiviteit begint met heel goed te kijken en te luisteren. Het is verbazingwekkend hoe duidelijk (ook hele jonge) kinderen al kunnen zijn. Ik durf oprecht te beweren dat ik als ouder verwacht vrij hoog te ‘scoren’ op deze interactievaardigheid. Waarmee ik overigens niet wil zeggen dat ik een soort ‘supermoeder’ ben of zo. Sterker nog: als allebei je ouders docent zijn, verdien je bij je geboorte al een excuus.
Maar hoewel ik dus denk vrij goed te kunnen ‘kijken en luisteren’ (en daar ook naar kan handelen), moet ook ik soms in de herkansing. We zijn onderweg. Op de achterbank roept zoon (nog geen 2) enthousiast: “Eén, één”. Waarop ik zeg: “Je ziet iets en dat probeer je mij nu te vertellen”. Hij herhaalt (nu met een lichte frustratie in zijn stem): “Eén!, één!” Ik: “Lastig hé, dat mama niet helemaal begrijpt wat je bedoelt”. Het is heel even stil. Dan zegt hij: “Kwak”.
Het kwartje valt. Één = eend!
Toch lief hè, van dat jong. Dat hij mij dan even helpt.
Zo lekker sensitief ook.
Serie interactievaardigheden
en.. nog steeds geen achterhaalde blog whoehaa
Judith, wat leuk ! mijn docent pedagogisch beleid en coaching aan het woord en op papier ( nou ja papier.. digitaal) even inspirerend als voor de groep ! Tot morgen