Er verschenen deze week twee op het oog tegenstrijdige berichten over leren in de kinderopvang in landelijke kranten. In het NRC schreef de directeur van SKS Alles Kids in een opiniestuk dat de focus in de kinderopvang op alleen cognitieve vaardigheden niet zonder risico’s is. Eugénie de Bresser: ‘Ik wil stelling nemen tegen de sluipende invoering van onderwijs binnen de kinderopvang’. Het Algemeen Dagblad opende de krant van donderdag 18 augustus met de mededeling dat de kinderopvang peuters juist meer laat leren in voorbereiding op de basisschool. ‘Er ontstaat steeds meer het besef dat de hersenen zich van jongs af aan ontwikkelen door informatie te stapelen’, aldus Josette Hoex van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi).

Wanneer leren

Is het verkeerd om ons in de kinderopvang al bezig te houden met taal en rekenvaardigheden van peuters? Ja, vinden veel pedagogisch medewerkers die veelal positief reageerden op het opiniestuk van De Bresser. ‘Tegenwoordig moeten hele jongen kinderen al zaken weten terwijl zij daar volgens de ontwikkelingspsychologie nog niet aan toe zijn. Daarnaast is leren leuk als je er aan toe bent en niet eerder’, reageerde Astrid Verbeek op de Facebookpagina van Kinderopvangtotaal. Martine Bruinsma voegt daaraan toe: Hoe kan je ooit “leren” leren als je nooit hebt geleerd te spelen, ontspannen, concentreren, met impulsen omgaan, met anderen omgaan, etc?’

Schools leren

Bij BOinK een reden om de vraag te beantwoorden wat leren eigenlijk is. Hun conclusie is dat kinderen altijd leren: Als ze een speelgoedje in hun mond stoppen, een blokkentoren bouwen, als ze met andere kinderen spelen of buiten een wandeling maken. ‘BOinK ziet leren in dit kader dan ook als het stimuleren van de brede ontwikkeling van het kind op alle ontwikkelingsgebieden.’ Dat gaat wat BOinK betreft niet alleen over schools leren.

Kinderen stimuleren

Volgens Constance Jacobson, projectleider Educatie van Brancheorganisatie Kinderopvang, is het leren van cognitieve vaardigheden in de kinderopvang niet meer dan natuurlijk. ‘Net zoals een kind leert staan en lopen.’ Hoogleraar Ruben Fukkink vindt een grotere nadruk op leren in de kinderopvang ook een positieve vooruitgang. ‘Ik denk dat kinderen zich harder ontwikkelen als we beter kijken naar wat ze al kunnen en dat stimuleren.’ Hij benadrukt wel dat kinderdagverblijven geen minischooltjes moeten worden.

Uitdagende omgeving

Constance Jacobson, denkt dat er sprake is van een ‘controverse die er helemaal niet is’. ‘Er ontstaat rondom leren in de kinderopvang en VVE een welles/nietes-discussie. Alsof leren en spelen tegenover elkaar staan. Maar zit leren niet in onze biologie? Door zelf de tegenstelling te benadrukken, brengen we, ook aan ouders, onvoldoende over hoe hard we met elkaar werken om kinderen in de kinderopvang een uitdagende omgeving te bieden. Leren in de kinderopvang levert steevast reacties op van ouders als ‘mag een kind nog wel kind zijn?’. De enige die dat imago van de kinderopvang kan wegpoetsen, zijn wij zelf.’

Twijfelachtig pleidooi voor meer ‘leren’ op de crèche. Kinderopvang heeft een pedagogische waarde,is geen #onderwijs https://t.co/92YmAN12wn

— Betsy van de Grift (@BetsyvdGrift) August 18, 2016

Wie zit er werkelijk te wachten op verschoolsing van het leven? https://t.co/ZzlQy1xLFR

— Peter Notten (@PeterNotten) August 18, 2016